Η επικράτηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, μετά από έναν 20ετή πόλεμο, έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία για μια επικείμενη ανθρωπιστική και μεταναστευτική κρίση, ωστόσο δεν είναι λίγοι αυτοί που προβληματίζονται και για την «επόμενη ημέρα»: Τι ακριβώς θα σημαίνει για την ισλαμιστική τρομοκρατία και πώς θα την επηρεάσει.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της Deutsche Welle, o Γκίντο Στάινμπεργκ, ειδικός σε ζητήματα ισλαμιστικής τρομοκρατίας στο Ίδρυμα Επιστήμη και Πολιτική του Βερολίνου, εξηγεί πως «είναι σαφές ότι τζιχαντιστές, σαλαφιστές, ισλαμιστές σε ολόκληρη την υφήλιο αποτιμούν την επιτυχία των Ταλιμπάν ως ενθάρρυνση. Άγνωστο παραμένει ακόμα ποια επιρροή θα έχει στη δράση τους η ανατροπή στην Καμπούλ. Υπάρχουν περιοχές όπου οι τζιχαντιστές είναι ιδιαίτερα ισχυροί, όπως για παράδειγμα το ίδιο το Αφγανιστάν. Τα τελευταία χρόνια είδαμε να δημιουργείται εκεί ένα ισχυρό παράρτημα του Ισλαμικού Κράτους. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι το επόμενο διάστημα θα ενισχυθούν όχι μόνο το Ισλαμικό Κράτος, αλλά και η Αλ Κάιντα καθώς και άλλες μικρότερες ομάδες στο Αφγανιστάν και το γειτονικό Πακιστάν».

Όλες αυτές οι ομάδες τρομοκρατικών και εξτρεμιστικών δυνάμεων είναι τις περισσότερες φορές αντίπαλες μεταξύ τους και έχουν συγκρουστεί στρατιωτικά πολλές φορές στο παρελθόν, υπογραμμίζει ο Γερμανός ειδικός: «Θα πρέπει να μας είναι σαφές ότι στη διεθνή τζιχάντ υπάρχουν δύο στρατόπεδα. Από τη μια πλευρά υπάρχει το Ισλαμικό Κράτος με παρουσία σε Αφγανιστάν, Καύκασο, Αφρική και Υεμένη. Το Ισλαμικό Κράτος είναι αντίπαλος της Αλ Κάιντα, αλλά και των Ταλιμπάν. Το ότι τώρα δημιουργείται ξανά Ισλαμικό Εμιράτο στο Αφγανιστάν, όπως την περίοδο 1996-2001, δεν συνεπάγεται ενδυνάμωση και του Ισλαμικού Κράτους. Μην ξεχνάμε ότι οι Ταλιμπάν πολέμησαν το Ισλαμικό Κράτος στο Αφγανιστάν τα τελευταία χρόνια. Για μας σήμερα το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι τζιχαντιστές διαπιστώνουν ότι οι Αμερικανοί μπορούν να ηττηθούν, όπως απέδειξαν οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν».

Οι ίδιοι οι Ταλιμπάν διαβεβαιώνουν πως δεν θα επιτρέψουν να χρησιμοποιηθεί το Αφγανιστάν για να εξαπολυθούν επιθέσεις ενάντια σε άλλες χώρες- ωστόσο, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Reuters, ειδικοί εκτιμούν πως εξακολουθούν να υφίστανται δεσμοί με την Αλ Κάιντα, οι επιθέσεις της οποίας κατά των ΗΠΑ έφεραν την αμερικανική εισβολή του 2001, καθώς και με άλλες οργανώσεις εξτρεμιστών- κάποιες εκ των οποίων βρίσκονται στο γειτονικό Πακιστάν. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως ένας από τους κορυφαίους ηγέτες των Ταλιμπάν είνια ο Σιρατζουντίν Χακανί, επικεφαλής του δικτύου Χακανί. Οι ΗΠΑ τον έχουν χαρακτηρίσει διεθνή τρομοκράτη, προσφέροντας 5 εκατ. δολάρια για πληροφορίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη σύλληψή του.

«Οι τζιχαντιστές γενικότερα είναι ενθουσιασμένοι, ηλεκτρισμένοι από την επιστροφή των Ταλιμπάν» είπε ο Ασφαντιάν Μιρ, ειδικός του Center for International Security and Cooperation του Stanford University. «Μεγάλες τζιχαντιστικές οργανώσεις ανά τη νότια Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική έχουν στρέψει την προσοχή τους...και το οικοσύστημα της Αλ Κάιντα βλέπει την επιστροφή των Ταλιμπάν ως δική του νίκη».

Πέρα από οργανώσεις που πρόσκεινται στην Αλ Κάιντα, συγχαρητήρια μηνύματα προς τους Ταλιμπάν έρχονται από τη σομαλική Αλ Σεμπάμπ, καθώς και από τις παλαιστινιακές οργανώσεις Χαμάς και Ισλαμική Τζιχάντ

.

Οι σιίτες Χούθι της Υεμένης, που αντιτίθενται στις ΗΠΑ και σε άλλες δυτικές χώρες, είπαν ότι τα γεγονόταν στο Αφγανιστάν αποδεικνύουν πως η ξένη «κατοχή» είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Οι Πακιστανοί Ταλιμπάν, που δεν ανήκουν στην αφγανική οργάνωση, δήλωσαν πίστη, και είπαν ότι εκατοντάδες μέλη τους απελευθερώθηκαν από φυλακές όταν οι Αφγανοί Ταλιμπάν σάρωσαν τη χώρα τις τελευταίες ημέρες.

Παρά τις μετριοπαθείς δημόσιες τοποθετήσεις των Ταλιμπάν, πολλές κυβερνήσεις διεθνώς φαίνονται να έχουν ισχυρές αμφιβολίες- αν και κάποιοι αξιωματούχοι του διπλωματικού χώρου λένε πως η οργάνωση επιζητεί διεθνή αναγνώριση και ενδεχομένως αναπτυξιακή βοήθεια. Ωστόσο, ανεξάρτητοι ειδικοί του ΟΗΕ ανέφεραν τον προηγούμενο μήνα στο Συμβούλιο Ασφαλείας πως η αλ Κάιντα ήταν παρούσα σε τουλάχιστον 15 από τις 34 επαρχίες της χώρας. Επίσης, το Ισλαμικό Κράτος είχε επεκτείνει την παρουσία του σε διάφορες επαρχίες, μεταξύ των οποίων η Καμπούλ, και ότι έχουν δημιουργηθεί πυρήνες «εν υπνώσει». Όπως προαναφέρθηκε, το Ισλαμικό Κράτος είναι αντίπαλος των Ταλιμπάν, μα κάποιοι αναλυτές και αξιωματούχοι προειδοποιούν πως η εξτρεμιστική οργάνωση θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το χάος, ή να ενθαρρύνει σκληροπυρηνικούς Ταλιμπάν να περάσουν στις τάξεις του καθώς οι Ταλιμπάν αναλαμβάνουν τα βάρη της διακυβέρνησης.

Πέραν αυτών, όπως αναφέρει το Reuters, δύο πηγές ενημερωμένες σχετικά είπαν ότι η Κίνα είχε εκφράσει ανησυχία σχετικά με το αποκαλούμενο ΕΤΙΜ (Ισλαμικό Κίνημα Ανατολικού Τουρκεστάν) σε πρόσφατες συναντήσεις με τους Ταλιμπάν, οι οποίοι διαβεβαίωναν πως δεν θα επέτρεπαν να γίνουν επιθέσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ΗΠΑ θεωρούν ότι το ΕΤΙΜ δεν υπάρχει «επίσημα» πλέον και στην πραγματικότητα είναι μια ευρεία «ταμπέλα» που χρησιμοποιεί η Κίνα για να καταπιέζει ένα εύρος μουσουλμανικών εθνοτικών ομάδων.

Ακόμη, αρκετοί αναλυτές και αξιωματούχοι θεωρούν πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος από τις εξελίξεις έχει να κάνει με το γειτονικό Πακιστάν. Όπως λέει ο Μιρ, οι Πακιστανοί Ταλιμπάν (ΤΤΡ) με έδρα το ανατολικό Αφγανιστάν, έχουν αυξήσει τις βίαιες ενέργειες κατά του Πακιστάν και φαίνονται να ετοιμάζονται για μια μεγάλη «εκστρατεία». Η οργάνωση επίσης υποστηρίζει ότι 780 μέλη της, μεταξύ των οποίων και ο πρώην υπαρχηγός της, Μαούλβι Φακίρ Μοχάμαντ, έχουν απελευθερωθεί από φυλακές στο Αφγανιστάν και έχουν κατευθυνθεί στα προπύργιά της στο ανατολικό Αφγανιστάν.

Κατά τον Γκέοργκ Ρίκελες, του European Policy Centre στις Βρυξέλλες, οι Αφγανοί Ταλιμπάν επιθυμούν διεθνή αναγνώριση, και ίσως προσπαθήσουν όντως να τηρήσουν όντως την υπόσχεσή τους να μην γίνει το Αφγανιστάν βάση τρομοκρατών. Ωστόσο, όπως τονίζει, η ίδια η επιτυχία τους τους έκανε ήρωες του ισλαμικού ριζοσπαστικού χώρου. «Βρίσκετε όλα τα συστατικά του μύθου που εμπνέει και προσελκύει εξτρεμιστικές οργανώσεις και νέους: Ριζοσπαστική θρησκευτική ιδεολογία, ηρωικούς μαχητές σε άγρια βουνά, στρατιωτική επιτυχία και νίκη πρώτα επί της σοβιετικής εισβολής και τώρα επί των ΗΠΑ. Αυτό είναι μέρος των μαθημάτων που πρέπει να πάρουμε, και αυτό για το οποίο πρέπει να προετοιμαστούμε».

Με πληροφορίες από Deutsche Welle, Reuters