Με την συζήτηση για την επίλυση του ζητήματος του ονόματος των Σκοπίων να βρίσκεται “στα μισά της διαδρομής” σύμφωνα με όσα δήλωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σήμερα ήρθε στην επιφάνεια η πληροφορία που έκανε λόγο και για ένα άλλο όνομα που τίθεται επί τάπητος.
Σύμφωνα με πληροφορίες από αλβανικά και Σκοπιανά που επικαλείτα το skai.gr το νέο όνομα είναι το «Ρεπούμπλικα Ιλιντένσκα Ματσεντόνγια» (Republika Ilindenska Makedonija - Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν)
Τι σημαίνει όμως το Ίλιντεν;
Δημοκρατία της Ίλιντεν Μακεδονίας» (Ilindenska Republika Makedonija), φαίνεται να είναι η νέα πρόταση των Σκοπίων για το όνομα της πΓΔΜ, εμπνευσμένο από την εξέγερση του Ίλιντεν. H εξέγερση αυτή έγινε στις αρχές του 20ου αιώνα και είχε ως απώτερο στόχο τη δημιουργία αυτόνομης «Μακεδονίας» στην οποία θα περιλαμβάνονταν και ελληνικά εδάφη.
Στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας γιορτάζεται ως εθνική επέτειος και για πολλούς θεωρείται ως η αρχή της Σλαβομακεδονικής εθνογένεσης, ενώ την υιοθετεί και η Βουλγαρία. Η εξέγερση ξεκίνησε στις 20 Ιουλίου 1903 και πήρε το όνομά της από τον Προφήτη Ηλία, που εορτάζεται εκείνη την ημέρα.
Η εξέργεση
Η Εξέγερση του Ίλιντεν (σ.σ Εξέγερση του Προφήτη Ηλία-Μεταμορφώσεως) ήταν επανάσταση σλαβοφώνων της Μακεδονίας που οργανώθηκε και υλοποιήθηκε στο Μακεδονικό έδαφος από την αυτονομιστική οργάνωση Εσωτερική Μακεδονο-Αδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση τον Ιούλιο (σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο) / Αύγουστο (σύμφωνα με το Γρηγοριανό Ημερολόγιο) του 1903 ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, σύμφωνα με δημοσίευμα του skai.gr.
Σήμερα αυτή η επανάσταση γιορτάζεται στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ως εθνική επέτειος και για πολλούς στη χώρα θεωρείται η αρχή της Σλαβομακεδονικης εθνογένεσης, ενώ την υιοθετεί και η Βουλγαρία.
Γιατί ονομάστηκε Ίλιντεν
Ονομάστηκε έτσι από την ημέρα που ξεκίνησε, την ημέρα του Προφήτη Ηλία, στις 20 Ιουλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο) / 2 Αυγούστου 1903 (γρηγοριανό ημερολόγιο), στο Βιλαέτι του Μοναστηρίου και συγκεκριμένα στους καζάδες Αχρίδας, Πρέσπας, Κιτσόβου, Μοναστηρίου, Φλώρινας, Καστοριάς και Καϊλαρίων. Εκεί σημειώθηκε και η πιο έντονη και εντυπωσιακή σε αποτελέσματα δράση, στα βόρεια διαμερίσματα του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης, που γειτόνευαν με τη βουλγαρική ηγεμονία και σε ορισμένες περιοχές του Βιλαετίου της Αδριανούπολης, κυρίως στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών.
Προετοιμασία της εξέγερσης
Το 1897 δημιουργήθηκε η Σλαβόφωνη Εσωτερική Μακεδονο-Αδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΑΕΟ) ώστε να οργανώσει και να προκαλέσει μια εξέγερση, με την υπόσχεση αυτοδιάθεσης και αυτονομίας στον τοπικό πληθυσμό. Αρχική επιδίωξη της ήταν έπειτα από την αυτονόμηση της Μακεδονίας και της Θράκης, να ενταχθούν οι δυο περιοχές στο Βουλγαρικό Βασίλειο, όπως έγινε στην περίπτωση της Ανατολικής Ρωμηλίας. Εκείνη την εποχή με βάση τη συνθήκη του Βερολίνου το 1878 η περιοχή αυτονομήθηκε και αργότερα, με πραξικόπημα ενάντια στην οθωμανική αρχή, προσαρτήθηκε στην Βουλγαρία.
Ωστόσο πριν την εξέγερση του Ίλιντεν η οργάνωση είχε ανοιχθεί σε μεγαλύτερο μέρος του Μακεδόνικου πληθυσμού και η ιδέα της ένωσης με τη Βουλγαρία είχε εγκαταλειφθεί.
Η οργάνωση, που άλλαζε διάφορα ονόματα πριν και μετά την εξέγερση, ξεκίνησε κυρίως ως Βουλγαρομακεδόνικη υποστηρίζοντας την ιδέα της αυτόνομης Μακεδονίας αλλά και των περιοχών της Αδριανούπολης με την Θράκη που ανήκαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία και την προστασία της Βουλγαρικής εθνικής ταυτότητας. Η οργάνωση είχε ως σύνθημα το «Η Μακεδονία για τους Μακεδόνες».
Τα δύο ρεύματα
Σύντομα στην οργάνωση αυτή δημιουργήθηκαν δύο ρεύματα. Το ένα, οι Αυτονομιστές, υποστήριζε την αυτονόμηση της Μακεδονίας ως υπόσχεση για την διαφύλαξη της υπόσχεσης της αυτονομίας και αυτοδιάθεσης της περιοχής. Η άλλη ομάδα δημιουργήθηκε από μέλη του Ανώτατου Μακεδονικού Κομιτάτου, μιας οργάνωσης που ιδρύθηκε το 1894 στη Σόφια και υποστήριζε την άμεση προσχώρηση στην Βουλγαρία. Τα μέλη της ομάδας αυτής ονομάστηκαν Ενωτικοί ή Βερχοβιστές, σε αντίθεση με τους Αυτονομιστές, επειδή πίστευαν στον υπέρτατο στόχο, την άμεση προσάρτηση της Μακεδονίας στην Βουλγαρία.
Έτσι η οργάνωση ΕΜΑΕΟ που δημιούργησε το Ίλιντεν φαίνεται πως είχε ως τελικό στόχο την απελευθέρωση των υπόδουλων Χριστιανών από τον Σουλτάνο και τους Οθωμανούς, τη στιγμή που οι ντόπιοι έβλεπαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία να καταρρέει και να δημιουργούνται τα πρώτα βαλκανικά κράτη (με εξαίρεση την Ελλάδα που είχε ήδη δημιουργήσει το πρώτο εθνικό κράτος το 1830), και μία αυτόνομη ή ανεξάρτητη Μακεδονία πιθανότατα μέσα σε μία ομόσπονδη ένωση Βαλκανικών κρατών.
Η στάση της Ελλάδας
Η στάση του τότε Ελληνικού κράτους, αν και δεν έχει ξεκαθαριστεί απόλυτα ιστορικά, επάνω στην Σλάβομακεδόνικη επανάσταση του Ίλιντεν δεν φαίνεται να ήταν θετική γιατί προφανώς μια αυτόνομη ή ανεξάρτητη Μακεδονία θα ήταν κόντρα στις εδαφικές βλέψεις της χώρας στην περιοχή. Σύμφωνα με τον Πεζά, τον τότε πρόξενο της Ελλάδας στο τότε Οθωμανικό Μοναστήρι (Μπίτολα), και τα όσα γράφει σε έκθεση προς τον πρόεδρο της ελληνικής κυβέρνησης το 1902, η επερχόμενη εξέγερση (Ίλιντεν) έχει ως στόχο μια αυτόνομη ή ανεξάρτητη Μακεδονία, προτίθενται να την ακολουθήσουν και πατριαρχικοί και εξαρχικοί πληθυσμοί και περιγράφονται οι άθλιες συνθήκες ζωής πολλών Μακεδόνων (κυρίως αγροτών).
Από την πλευρά του, ο ίδιος ο Πεζάς αναφέρει πως ο ίδιος και το Ελληνικό κράτος επιδιώκει μια συνεργασία με τις Οθωμανικές αρχές. Όλες αυτές τις πληροφορίες που έχει μαζέψει σχετικά με τις κινήσεις των αυτονομιστών, τις είχε μαζέψει καθώς επιθυμεί τη συντριβή του κινήματος. Αναφέρει ακόμα πως η Ελλάδα ενδιαφέρεται για την ηρεμία και την ευημερία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, καθώς φοβάται πως η αναταραχή θα μπορούσε να επεκταθεί και μέσα στην Ελλάδα.
Τις παραμονές της επανάστασης ο νέος πρόξενος της Ελλάδας στο Μοναστήρι Κ.Κυπραίος αναφέρει πως υπάρχει συνεργασία του με την Οθωμανική αυτοκρατορία σε επίπεδο πληροφοριών για την επερχόμενη επανάσταση και πως ξοδεύονται χρήματα για προπαγάνδα που θα απέτρεπε τον πατριαρχικό πληθυσμό να μπει στην επανάσταση.
Τέλος ο τότε μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης χαρακτηρίζει με ύβρεις τους επαναστάτες, ενώ φαίνεται πως ο συνεργάτης του και συνεργάτης των Οθωμανών Βαγγέλης Στρεμπενιώτης με τους άντρες του είχε συμμετοχή σε μία εκστρατεία κατά των επαναστατών στις 4 Αυγούστου.
«Το όνομα αυτό, Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν παραπέμπει ευθέως στην Εξέγερση του Ίλιντεν που έλαβε χώρα στις 20 Ιουλίου το 1903 και επρόκειτο για μια επανάσταση των Σλαβόφωνων της περιοχής εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και γιορτάζεται στα Σκόπια ως Εθνική επέτειος» όπως είπε στον ΣΚΑΙ ο πρέσβης επί τιμή Αλέξανδρος Μαλιάς.
«Παραπέμπει επίσης στην αντίστοιχη ημερομηνία του 1944 στη συνάντηση του Ασνόμ όπου άρχισε να οικοδομείται η σύγχρονη εθνική ταυτότητα των Σκοπιανών» τόνισε επίσης ο κ. Μαλιάς.
Σύμφωνα με τον κ. Μαλιά το Ίλιντεν βρίσκεται πολύ πιο κοντά στην εθνική συνείδηση των Σκοπιανών παρότι την εξέγερση την διεκδικεί και η Βουλγαρία.
Πηγές: wikipedia, skai.gr
