Πολύ κοντά στην Σπάρτη υπάρχουν δύο κορυφαία αξιοθέατα.
Το πρώτο είναι ο μυθικός Καιάδας, για τον οποίο οι περισσότεροι πιστεύουν ότι δεν υπάρχει και ελάχιστοι γνωρίζουν την αληθινή ύπαρξή του.
Δείτε πώς είναι σήμερα ο Καιάδας, το μέρος όπου πετούσαν βρέφη οι Αρχαίοι Σπαρτιάτες - Εικόνες από drone.
Εντυπωσιακές εικόνες από τον Καιάδα στη Σπάρτη κατέγραψε drone. Το μη επανδρωμένο πτητικό μέσο πέρασε πάνω από το σπηλαιοβάραθρο του Καιάδα στους πρόποδες του Ταϋγέτου, όπου -σύμφωνα με πηγές- εκεί πετούσαν οι Αρχαίοι Σπαρτιάτες καχεκτικά βρέφη ή βρέφη με αναπηρίες. Ο Καιάδας σήμερα βρίσκεται κοντά στην Τρύπη, δίπλα στο δημόσιο δρόμο Σπάρτης-Καλαμάτας.
Ο Καιάδας, από τις ελάχιστες ιστορικές αναφορές, προσδιορίζεται ως τόπος όπου έριχναν εγκληματίες και αιχμαλώτους πολέμου. Ο Στράβων το αποκαλεί «δεσμωτήριον το παρά Λακεδαιμονίους σπήλαιο τι». Στο χωριό Παρόρι υπάρχει πράγματι άνοιγμα ενός σκοτεινού σπηλαίου, πλην όμως ο Παυσανίας, στη περιγραφή του για την απόδραση του Αριστομένη από τον Καιάδα, αναφέρεται σε απότομο και βαθύ φαράγγι, ανάλογο με το «βάραθρο» των Αθηναίων, από το άνοιγμα του οποίου μπορούσε να περάσει μόνο μια αλεπού.
Κατά ιστορικές αναφορές, στον Καιάδα ρίχτηκαν από τους Σπαρτιάτες ο ήρωας του Β΄ Μεσσηνιακού πολέμου Αριστομένης ο Ανδανιεύς μαζί με 50 αιχμαλώτους Μεσσηνίους. Κατά τη πτώση του όμως εκείνη ο Αριστομένης πρόλαβε να πιαστεί αρχικά από τα φτερά ενός αετού και στη συνέχεια από την ουρά μιας αλεπούς που τον οδήγησε στην έξοδο. Επίσης, στον Καιάδα οι Σπαρτιάτες κατακρήμνισαν και το νεκρό σώμα του βασιλιά τους Παυσανία που είχε καταδικαστεί σε θάνατο για προδοσία.
Ο Καιάδας σήμερα προσελκύει τουρίστες που κατεβαίνουν στη Λακωνία και επισκέπτονται τη Σπάρτη.
Το δεύτερο είναι ο Μυστράς που ενώ πρόκειται για ένα μοναδικού και επιβλητικού κάλλους αρχαίο μνημείο, ελάχιστοι Έλληνες έχουν επισκεφθεί και ας αποτελεί αγαπημένο προορισμό για εκατοντάδες χιλιάδες ξένους τουρίστες κάθε χρόνο.
Λίγη ιστορία για τον Μυστρά
Μυστράς και Ταΰγετος: Πόσο δέος σε μία εικόνα;
Πριν εισέλθουμε στην μεσαιωνική καστροπολιτεία του Μυστρά, καλό είναι να γνωρίζουμε λίγα πράγματα γι’ αυτήν, ώστε να κατανοήσουμε τη σημαντικότητα του χώρου, που από το 1989 εντάσσεται ως πολιτιστικό αγαθό στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Η ίδρυση της πολιτείας συνδέεται με την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Δυτικούς σταυροφόρους το 1204.
Η θέα από τον Μυστρά είναι συγκλονιστική. Εκεί όπου η λακωνική γη συναντά τον καταγάλανο ελληνικό ουρανό
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατακερματίζεται, με την Πελοπόννησο να παραχωρείται στην φραγκική οικογένεια των Βιλλεαρδουίνων που ιδρύει το Πριγκηπάτο της Αχαΐας. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1249, ο Φράγκος πρίγκηπας Γουλιέλμος Β’ κτίζει το κάστρο του Μυζηθρά (σ.σ. έτσι αποκαλούσαν τότε οι περισσότεροι τον Μυστρά) στην κορυφή του ομώνυμου λόφου. Το εν λόγο οχύρωμα θα αποτελέσει τον πυρήνα της μετέπειτα καστροπολιτείας.
Πανοραμική άποψη από τον Μυστρά
Στη μάχη της Πελαγονίας το 1259 ο πρίγκηπας συλλαμβάνεται από τους Βυζαντινούς. Για την απελευθέρωση του ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου απαιτεί ως λύτρα την παράδοση μεταξύ άλλων του κάστρου του Μυζηθρά, όπως και συνέβη. Το 1289 μεταφέρει εκεί την έδρα του ο επαρχιακός διοικητής των βυζαντινών κτήσεων της Πελοποννήσου και το 1349 ο Μυστράς γίνεται πρωτεύουσα του ημιαυτόνομου Δεσποτάτου του Μορέως. Θα περάσει στα χέρια των Οθωμανών το 1460, με τον Μυστρά να γίνεται ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής και εμπορίας μεταξιού της ανατολικής Μεσογείου.
Η Μονή Παναγίας Περιβλέπτου
Η παρακμή του ξεκινά το 1770 μετά την καταστροφή του από Τουρκαλβανούς στο πλαίσιο των επιπτώσεων του επαναστατικού κινήματος των Ορλωφικών. Με την ίδρυση της σύγχρονης Σπάρτης από τον βασιλιά Όθωνα το 1834, αρχίζει και η μετακίνηση του πληθυσμού από τον Μυστρά προς τη νέα πόλη. Οι τελευταίοι κάτοικοι θα εγκαταλείψουν την καστροπολιτεία το 1953, κατόπιν απαλλοτρίωσης του χώρου από το ελληνικό κράτος.
Μπαίνοντας στο μνημειακό χώρο
Ο Μυστράς συναρπάζει τους τουρίστες της Λακωνίας
Η είσοδος στην καστροπολιτεία μπορεί να γίνει από δύο διαφορετικές πύλες. Η μια σε οδηγεί στην Πάνω Χώρα, δηλαδή στην περιοχή που πήγαν και κατοίκησαν οι κάτοικοι της γύρω πεδιάδας στα μέσα του 13ου αιώνα για να έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Εκεί βρίσκεται και το Παλάτι των Παλαιολόγων (ή Ανάκτορο των Δεσποτών όπου συνήθως δεσπότης ήταν ένας υιός ή αδελφός του Βυζαντινού αυτοκράτορα).
Ο Μυστράς αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα διαμόρφωσης μεσαιωνικής καστροπολιτείας
Η άλλη είσοδος σε οδηγεί στα ενδότερα της Κάτω Χώρας που διαμορφώθηκε χρονικά αργότερα και περιτειχίστηκε επίσης. Οι περισσότεροι επιλέγουν να φτάσουν με το αυτοκίνητό τους μέχρι την πύλη της Κάτω Χώρας και αφού περιδιαβούν σε αυτό το τμήμα της πολιτείας, να γυρίσουν στο αυτοκίνητό τους και να κατευθυνθούν προς τα Πικουλιάνικα και την πύλη της Πάνω Χώρας. Από εκεί με το ίδιο εισιτήριο των 12 ευρώ (μειωμένο 6 ευρώ), φτάνουν στο Παλάτι και στο φρούριο.
Τα περισσότερα μοναστήρια και ναοί, μαζί με κάποιες αρχοντικές οικίες, βρίσκονται συγκεντρωμένα στην Κάτω Χώρα και αποτελούν αρχιτεκτονικά στολίδια. Στον Μυστρά δεσπόζουν επτά σημαντικές βυζαντινές εκκλησίες, άπασες καθολικά μοναστηριών:
Η Μονή Παναγίας Περιβλέπτου, στο Μυστρά, βρίσκεται στην νοτιοανατολική άκρη του εξωτερικού τείχους
1. Ο Άγιος Δημήτριος με τη βασιλική ξυλόστεγη, στο προαύλιο του οποίου βρίσκεται το μητροπολιτικό μέγαρο που έχει μετατραπεί σε μουσείο.
2. Η Ευαγγελίστρια με τον χαρακτηριστικό πλατύ νάρθηκα.
3. Οι Άγιοι Θεόδωροι, αρχαιότερη εκκλησία του οικισμού που ανεγέρθηκε λίγο πριν το 1296 σε οκτάγωνο σχήμα.
4. Η Παναγία η Οδηγήτρια που κτίστηκε με απλή λιθοδομή από τον ηγουμενο Παχώμιο στις αρχές του 14ου αιώνα.
5. Η Αγία Σοφία, που αποτελούσε το καθολικό της μονής του Ζωοδότη Χριστού και πιθανότατα αποτελούσε την εκκλησία του Παλατιού.
Ό,τι απέμεινε από τη βυζαντινή εποχή στους επιβλητικούς ναούς του Μυστρά
6. Η Περίβλεπτος, το καθολικό της αφιερωμένης στην Παναγία μονής, που κτίστηκε πιθανότατα από τον πρώτο δεσπότη του Μυστρά, Μανουήλ Καντακουζηνό στα μέσα του 14ου αιώνα.
7. Η Παντάνασσα, η καλύτερα διατηρημένη εκκλησία απ’ όλες, όπου βρίσκονται και ο τάφος της Θεοδώρας, συζύγου του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΙΑ’ Παλαιολόγου.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Μυστρά
Το μουσείο του Μυστρά, στον προαύλιο χώρο του Αγίου Δημητρίου, ιδρύθηκε το 1951. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει σε αυτό τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, ενδυματολογικά κατάλοιπα της εποχής του Βυζαντίου, γλυπτά, αρχιτεκτονικά μέλη, κοσμήματα καθώς επίσης και χειρόγραφους κώδικες που χρονολογούνται από τα παλαιοχριστιανικά έως τα μεταβυζαντινά χρόνια. Το σημαντικότερο έκθεμα είναι ένα μεταξωτό γυναικείο φόρεμα και μια πλεξούδα μαλλιών από τάφο που βρέθηκε στον ναό της Αγίας Σοφίας.
Η περιδιάβαση στην καστροπολιτεία του Μυστρά σε ταξιδεύει στον χρόνο. Πάει καιρός που η περιοχή δεν έχει μόνιμους κατοίκους - με εξαίρεση τις μοναχές της Παντάνασσας. Ωστόσο περπατώντας στα μονοπάτια, νιώθεις την αύρα των ανθρώπων που έζησαν όλη τους τη ζωή εκεί πριν από αιώνες, «ακούς» με τη βοήθεια της φαντασίας σου τις θείες λειτουργίες και «βλέπεις» την καθημερινότητα των ανθρώπων που επιθυμούσαν πρωτίστως, να ζουν ασφαλείς πίσω από τα τείχη αποκρούοντας τους επιδρομείς και να εξυμνούν τον Θεό.
