Η Διώρυγα της Κορίνθου ακόμα και σήμερα αποτελεί ένα από τα κορυφαία έργα στην Ελλάδα – Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι η ιδέα πρωτοεμφανίστηκε τον 7ο αιώνα π.Χ.;
Σαν σήμερα πριν από 128 χρόνια εγκαινιάστηκε ένα από τα σπουδαιότερα έργα της σύγχρονης Ελλάδας, η Διώρυγα της Κορίνθου.
Αν και ο άνθρωπος που οραματίστηκε και υλοποίησε στο μεγαλύτερο μέρος του το έργο ήταν ο Χαρίλαος Τρικούπης, δεν ήταν αυτός που «έκοψε την κορδέλα» καθώς δύο μήνες νωρίτερα από την 25η Ιουλίου 1893 ήταν ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Σωτήριος Σωτηρόπουλος.
Η πρώτη, όμως, καταγραφή της ιδέας για την ένωση του Κορινθιακού Κόλπου με τον Σαρωνικό χρονολογείται από τον 7ο π.Χ. αιώνα και συγκεκριμένα το 602 π.Χ.
Τότε ήταν που ο τύραννος της Κορίνθου, Περίανδρος, ζήτησε να υπάρξει ένα τέτοιο άνοιγμα προκειμένου να αποφεύγεται ο επικίνδυνος περίπλους της Πελοποννήσου για τα καράβια.
Τέλος στο όραμα του Περίανδρου για την Διώρυγα της Κορίνθου έβαλαν οι μηχανικοί της εποχής οι οποίοι του είπαν αρχικά ότι παρατήρησαν διαφορά στη στάθμη στις δύο πλευρές συμπληρώνοντας στη συνέχεια ότι ένα τέτοιο έργο θα προκαλούσε ροή του Κορινθιακού μέσα στον Σαρωνικό με άγνωστες συνέπειες που θα έφταναν ακόμα και στο να πλημμυρίσουν παράκτιες περιοχές της Αττικής.
Το «μικρόβιο», όμως, είχε μπει και εμφανίστηκε ξανά μετά από τρεις αιώνες. Ήταν το 307 π.Χ. όταν ο Δημήτριος ο Πολιορκητής έθεσε πάλι σε εφαρμογή το σχέδιο για την ένωση των δύο κόλπων. Και πάλι, όμως, οι μηχανικοί – αυτή τη φορά είχαν έρθει από την Αίγυπτο» - χρησιμοποίησαν παρόμοιο επιχείρημα με αυτό της εποχής του Περίανδρου: Τα νερά του Κορινθιακού που θα χύνονταν στον Σαρωνικό θα τον πλημμύριζαν, με συνέπεια να πνιγεί η Αίγινα και τα γειτονικά της νησιά.
Στους αιώνες που ακολούθησαν η σημαντικότερη προσπάθεια έγινε από τον 29χρονο Ρωμαίο αυτοκράτορα Νέρωνα ο οποίος, όπως αναφέρει ο Λουκιανός, με αφορμή την παρουσία του στους αγώνες των Ισθμίων το 66 μ.Χ. ανακοινώνει το έργο και λίγους μήνες μετά στις 28 Νοεμβρίου του 67μ.Χ. και χρησιμοποιώντας χρυσή αξίνα κάνει τα εγκαίνια των εργασιών.
Οι καταγραφές των ιστορικών λένε ότι ο Νέρωνας είχε πάρει «πολύ ζεστά» τη διάνοιξη της διώρυγας επιστρατεύοντας μόνο από την Ιουδαία 6.000 Εβραίους αιχμάλωτους αλλά η αναταραχή στη Ρώμη τον υποχρέωσε να επιστρέψει στην «αιώνια πόλη». Όταν, δε, ο Νέρωνας δολοφονήθηκε η προσπάθεια διεκόπη.
Με μια προσπάθεια από Ενετούς το 1687 που δεν ευοδώθηκε, φτάσαμε τελικά στο 1830 όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας ζητά σχετική μελέτη από τον Γάλλο μηχανικό Βιρλέ ντ’ Οστ, ο οποίος εκτίμησε ότι για να ολοκληρωθεί το έργο χρειαζόταν περίπου 40 εκατομμύρια χρυσά φράγκα.
Καθοριστική για την υλοποίηση της διάνοιξης του Ισθμού αποδείχθηκε η λειτουργία, το 1869, της Διώρυγας του Σουέζ, με την τότε κυβέρνηση Ζαΐμη να ψηφίζει το νόμο «περί διορύξεως του Ισθμού».
Χάρη στη ρύθμιση αυτή που έδινε δικαίωμα στην κυβέρνηση να παραχωρήσει σε εταιρεία ή ιδιώτη το προνόμιο κατασκευής και εκμετάλλευσης της Διώρυγας της Κορίνθου φτάσαμε στο 1882 και τη σύσταση της «Διεθνούς Εταιρεία της Θαλάσσιας Διώρυγας της Κορίνθου» από τον Ούγγρο στρατηγό Στέφανο Τυρρ, στον οποίο το Ελληνικό Δημόσιο ένα χρόνο νωρίτερα είχε κατακυρώσει το έργο με το προνόμιο εκμετάλλευσής του για 99 χρόνια.
Τελικά οι εργασίες ξεκίνησαν στις 23 Απριλίου 1882, παρουσία του Βασιλιά Γεωργίου Α΄ και πολλών επισήμων, με τη συμμετοχή αρχιτεκτόνων και μηχανικών από όλη την Ευρώπη αλλά δυστυχώς οχτώ χρόνια αργότερα, σταμάτησαν λόγω χρεοκοπίας του Τυρρ και έλλειψης χρημάτων.
Το έργο ανέλαβε, τελικά η Ελληνική Εταιρεία Εργοληψιών με τη συμμετοχή και του Ανδρέα Συγγρού για να φτάσουμε στην οριστική διάνοιξη το 1893 μετά από εργασίες 11 ετών.
