ΣΟΦΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΑ
Αν πιστέψουμε τις αναρτήσεις στο διαδίκτυο, υπάρχουν αυτή τη στιγμή άνθρωποι που εύχονται να γίνει νέο lockdown στην Ελλάδα. Είναι κυρίως αρνητές και ανεμβολίαστοι, που προσεύχονται να κλείσουν όλα, να καταστραφούμε όλοι μαζί, να καταρρεύσουν σχολεία, κοινωνία και οικονομία.
Το πού βρέθηκαν τόσοι τόνοι μίσους, βίας και αγένειας επείγει να το κοιτάξουμε, μετά το τέλος αυτής της περιπέτειας που ζούμε με τον κορωνοϊό.
Βία και αγένεια, μαζί, βρίσκονται στο καθημερινό μενού. Στο Μεσολόγγι, μια 18χρονη «καρατέκα» επιτέθηκε σε γιατρό που της ζήτησε να κάνει rapid test. Ταβερνιάρης στην Καλαμπάκα επιτέθηκε σωματικά κατά του καθηγητή Βασιλακόπουλου. Νέοι άνθρωποι ανεβάζουν βίντεο μίσους, επειδή στο ταξί, στο κατάστημα ή το κομμωτήριο τούς ζήτησαν στοιχεία εμβολιασμού ή μάσκα.
Και υπάρχουν πολλά άλλα περιστατικά, αναρίθμητα. Ο πλανήτης έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο φρενοκομείο. Έρευνα του επιστημονικού περιοδικού «Nature» αναφέρει ότι απειλούνται επιστήμονες, που ασχολούνται με τον Covid, σε όλο τον κόσμο. Δέχονται απειλές σωματικής ή σεξουαλικής βίας, ακόμη και μέσω τηλεφωνημάτων στο σπίτι τους, μέσω e-mail ή online σχολίων και αναρτήσεων.
Ο Φάουτσι στην Αμερική πήρε σωματοφύλακες, ύστερα από απανωτές απειλές θανάτου εναντίον του ίδιου και της οικογένειάς του. Αρνητές προπηλάκισαν την υφυπουργό Λίνα Γκάγκα στη Λάρισα. Ο Πολάκης, κλασικός διακινητής μίσους και αγένειας, έκανε δημόσιο μπούλινγκ στον Τσιόδρα, στην επιτροπή επιστημόνων και σε όποιον υπερασπίζεται την επιστήμη ή την κοινή λογική. Στο Βέλγιο, ο ιολόγος Μαρκ Βαν Ρανστ και η οικογένειά του μεταφέρθηκαν από την αστυνομία σε κρησφύγετο, όταν ένας ελεύθερος σκοπευτής βγήκε στο «κυνήγι» γιατρών. Καθημερινά, γίνονται γνωστά άπειρα επεισόδια τρέλας και μίσους.
Προφανώς, όλο αυτό που μας συμβαίνει με τον κορωνοϊό κάπου έπρεπε να «χτυπήσει»: στα μυαλά, στα νεύρα, στον ψυχισμό, είναι προφανώς θέμα αντοχών και πειθαρχίας του καθενός. Ωστόσο, είναι δύσκολο να διαχειριστούμε (εμείς οι υπόλοιποι) τον κορωνοϊό και ταυτόχρονα μια πανδημία κακής συμπεριφοράς, αγένειας και μίσους, που έχει εξαπλωθεί γύρω μας και μας απειλεί. Και, πιθανότατα, η επανένταξη στην κανονικότητα θα αποδειχθεί ανώμαλη και μετά τον Covid.
Υπάρχουν όρια μεταξύ αρνητών και διαταραγμένων; Δύο άτομα εισέβαλαν πρόσφατα σε πτέρυγα Covid στο Αττικόν και προπηλάκισαν το προσωπικό, βιντεοσκοπώντας παράλληλα με το κινητό τους τηλέφωνο τους χώρους. Ισχυρίζονταν πως «τα νοσοκομεία βαφτίζουν ψευδώς ασθενείς ως Covid», ότι οι υγειονομικοί «τους κλειδώνουν σε θαλάμους και δεν τους κοιτάζουν», τους «απαγάγουν χωρίς να ενημερώσουν τους συγγενείς», τους «κρατάνε στα νοσοκομεία χωρίς λόγο, παρότι είναι καλά, βγάζοντας επίτηδες θετικά τεστ», και πολλά άλλα.
Άρνηση, τρέλα ή και τα δύο μαζί; Ζούμε τον απόλυτο παραλογισμό: οι εμβολιασμένοι περιμένουμε υπομονετικά να βγούμε ξανά στο ξέφωτο, την ώρα που μια μειοψηφία αρνητών νομίζει ότι έχει το δικαίωμα να διοχετεύει βία και μίσος στο σύμπαν.
Ξεφεύγει το πράγμα και κανείς δεν ξέρει πώς θα μαζευτεί. Έχουμε τους μούφα εμβολιασμούς, έχουμε τους ψεκασμένους αλλά και τους πολιτικούς με σαφή διάθεση να μποϊκοταριστεί το πρόγραμμα εμβολιασμών.
Οι δικηγόροι και τα εστιατόρια στις ΗΠΑ, γράφει το αμερικανικό περιοδικό ΤΙΜΕ, αναφέρουν πιο αγενείς πελάτες. Οι αεροσυνοδοί αναφέρουν χάος μέσα στα αεροπλάνα, με τον κορωνοϊό. Χιλιάδες ψεκασμένοι διαδηλώνουν στην Ευρώπη εναντίον της επιστήμης και των εμβολίων. Ο Αμερικανός ψυχολόγος Bernard Golden το εξήγησε λέγοντας ότι ο συνδυασμός μιας μεταδοτικής, απειλητικής για τη ζωή ασθένειας και μιας σειράς δραματικών αλλαγών στην καθημερινότητα, έχει αφήσει τους ανθρώπους ανήσυχους, μπερδεμένους και, ειδικά αν δεν πιστεύουν ότι οι περιορισμοί ήταν απαραίτητοι, βαθιά αγανακτισμένους.
Σίγουρα, αυτή η περίοδος απειλής ήταν τόσο μεγάλη που είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των ανθρώπων. Πολλοί μοιάζουν έτοιμοι να εκραγούν. Ο Golden είχε έναν πελάτη που εξοργίστηκε τόσο πολύ όταν το αυτοκίνητο μπροστά του δεν έφυγε αμέσως στο πράσινο, που το ακολούθησε σπίτι και χτυπούσε στο παράθυρό του, σαν τρελός.
Με τι έχουν θυμώσει τόσο πολύ οι άνθρωποι που το βγάζουν τώρα με τον κορωνοϊό;
Ορισμένοι ερευνητές επισημαίνουν ότι πολύ πριν από τον Covid ο δημόσιος λόγος είχε ήδη γίνει χυδαίος και χονδροειδής, τόσο από πολιτικούς ηγέτες όσο και σε διαδικτυακές συζητήσεις. Είχαμε σχεδόν συνηθίσει την αγένεια και τη βία. Στο διαδίκτυο, οι άνθρωποι νιώθουν ότι μπορούν να πουν οτιδήποτε και δεν φυλάγονται πλέον. Ο Covid ήταν η χρυσή ευκαιρία για να μεταφέρουν αυτή την έλλειψη φίλτρου και την τρέλα στη δημόσια ζωή.
Δύο καθηγητές του πολιτικού τμήματος στο Πανεπιστήμιο Monash, στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, το πήγαν ακόμη πιο μακριά: πιστεύουν ότι η αγένεια δεν οφείλεται στον Covid, αλλά είναι σκόπιμη και εσκεμμένη. Στο μυαλό ορισμένων, λένε, το να χτυπάς την αεροσυνοδό δεν είναι αγενές, είναι πολιτική ανυπακοή.
Μια ανάλογη εξήγηση για την εξαλλοσύνη, στην οποία ζούμε, την άκουσα από τον Στέλιο Ράμφο. Σκιαγραφώντας το «ψυχολογικό υπόστρωμα που οδηγεί σε μια στάση με ακραία φαινόμενα», ο φιλόσοφος δήλωσε ότι ο εγκλεισμός επί σχεδόν 2 χρόνια έχει σοβαρές ψυχολογικές συνέπειες για έναν κανονικό μέσο άνθρωπο, ή για κάποιον που είναι ψυχολογικά πιεσμένος. Όπως εξήγησε, η κλεισούρα δημιουργεί φοβίες, οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν ορατές ή αόρατες απειλές. «Οι αόρατες απειλές δημιουργούν μια εσωτερική ταραχή πολύ έντονη, και αν υπάρχει μια προδιάθεση, αυτό παίρνει διαστάσεις. Αυτοί οι άνθρωποι εξορκίζουν την εσωτερική ταραχή τους σε κάτι γενικότερο, όπως για παράδειγμα στο σύστημα ή στο κράτος», ανέφερε.
«Αυτή είναι η “λογική της ταραχής”. Για να απαλλαγώ από την ταραχή που είναι ο πόνος μου, είναι το κακό μέσα μου, την προβάλλω σε κάποιον άλλον, στον σατανά, στα τσιπάκια, στα κέρδη των εταιρειών, στα λάθη των επιστημόνων. Εάν έχουμε και 5ο και 6ο κύμα θα έχουμε κοινωνικούς τριγμούς άλλης τάξεως. Όχι μόνο στην Ελλάδα. Βλέπετε τι γίνεται στην Αυστρία, στη Γερμανία, στην Ολλανδία» επισήμανε ο κ. Ράμφος, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6.
Κατέληξε, λέγοντας ότι η Ακροδεξιά και η Αριστερά συμπίπτουν στα θέματα όπου κυριαρχεί η εξαλλοσύνη, όπως για παράδειγμα στο ζήτημα της διαχείρισης της πανδημίας.
Συμφωνώ απόλυτα. Και θα πρόσθετα, για την Αριστερά ειδικά, ότι το να βρίζεις τον Τσιόδρα ή τη Μίνα Γκάγκα, το να απειλείς τους επιστήμονες που σώζουν ζωές, το να κλείνεις το μάτι στους αρνητές και ανεμβολίαστους, δεν πρόκειται να δώσουν ποσοστά στις δημοσκοπήσεις, που να χτυπιέσαι. Οι άνθρωποι θα προτιμούν πάντα το ξέφωτο και τον ορθό λόγο.