Ίσως το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο φάρμακο στην ανθρώπινη ιστορία, η ασπιρίνη, έχει γίνει αντικείμενο πολλών ερευνών και σχολίων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο τα τελευταία χρόνια.

Την ασπιρίνη την συνταγογραφούν πολύ συχνά οι γιατροί, από τότε που εφευρέθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1850, καθώς έχει μερικές αξιοσημείωτες ιδιότητες.

Είναι αντιφλεγμονώδες φάρμακο, το οποίο βοηθά τους ανθρώπους με αρθρίτιδα. Δίνεται, επίσης, προληπτικά στους ασθενείς μετά από καρδιακή προσβολή, ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ή γενικότερα μετά από κάποια καρδιακή επέμβαση, όπως στεντ, ή καρδιακό bypass. Ανακουφίζει τον πόνο, μειώνει τον πυρετό και μπορεί να κάνει το αίμα λιγότερο κολλώδες. Αρκετές μελέτες έχουν συνδέσει την ασπιρίνη ακόμη και με μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Αλλά πρόσφατες έρευνες μεγάλης κλίμακας, γνωστές ως ARRIVE, ASCEND και ASPREE, επισημαίνουν, ότι η λήψη ασπιρίνης είναι πιθανό να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό.

Όλες αυτές οι μελέτες εξέτασαν την χαμηλή δόση ασπιρίνης (100 mg ημερησίως)που χορηγήθηκε σε άτομα χωρίς διαγνωσμένη καρδιακή νόσο, σε σύγκριση με την απευθείας λήψη “ασπιρίνης” σε ένα χάπι placebo. Στόχος των ερευνητών ήταν να διαπιστώσει εάν η καθημερινή λήψη ασπιρίνης προκαλεί προβλήματα αργότερα στο μέλλον.

• Η έρευνα ARRIVE διαπίστωσε ότι η ασπιρίνη δεν είχε κανένα όφελος στην πρόληψη καρδιακών προβλημάτων, αλλά οδήγησε σε υψηλότερο κίνδυνο αιμορραγίας.
• Στην έρευνα ASPREE οι ερευνητές έδωσαν ασπιρίνη σε ηλικιωμένους, οι οποίοι ήταν άνω των 70 ετών, όταν ξεκίνησαν την πενταετή μελέτη. Αποδείχτηκε ότι η ασπιρίνη όχι μόνο δεν επέτεινε τη ζωή σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο (placebo), αλλά απροσδόκητα συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο.
• Η έρευνα ASCEND εξέτασε άτομα με διαβήτη και διαπίστωσε ότι η ασπιρίνη σε καθημερινή βάση οδήγησε σε μείωση κατά 12% του ρυθμού των αγγειακών επεισοδίων, αλλά με κόστος 29% σε αύξηση των σοβαρών αιμορραγικών επεισοδίων.

Οπότε, πράγματι, η ασπιρίνη είναι πιθανό να προκαλέσει προβλήματα υπό συγκεκριμένες περιστάσεις. Αλλά τι ισχύει τελικά με την καθημερινή λήψη ασπιρίνης “δια πάσα νόσο και αρρώστια”;

Ακολουθούν οι συστάσεις του δρ. Becker, βάσει των διαθέσιμων ερευνών, σχετικά με το ποιοι πρέπει και ποιοι απαγορεύεται να παίρνουν ασπιρίνη κάθε μέρα “προληπτικά”:

• Εάν έχετε υποστεί καρδιακή προσβολή, επέμβαση για στεντ, ή χειρουργική επέμβαση καρδιακού bypass, μια ασπιρίνη κάθε μέρα για το υπόλοιπο της ζωής σας μπορεί να σας βοηθήσει στην πρόληψη ενός νέου μελλοντικού καρδιακού επεισοδίου. Αυτό ονομάζεται δευτερογενής πρόληψη και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η καθημερινή ασπιρίνη βοηθάει. Συνεχίστε να παίρνετε ασπιρίνη και μην σταματάτε (ακόμα και πριν από προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση), εκτός και αν σας συμβουλεύσει αλλιώς ο γιατρός σας.
• Αν είστε άνω των 70 ετών και δεν έχετε καρδιακό πρόβλημα, μην λαμβάνετε καθημερινά ασπιρίνη. Η προληπτική λήψη ασπιρίνης δεν θα σας κάνει να ζήσετε περισσότερο. Επίσης, μην την παίρνετε για να αποτρέψετε τον καρκίνο, καθώς απλά δεν ξέρουμε αν βοηθάει ή βλάπτει περισσότερο.
• Εάν έχετε διαβήτη αλλά δεν έχετε καρδιακό πρόβλημα, η καθημερινή λήψη ασπιρίνης θα αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο αιμορραγίας.

Η ασπιρίνη δεν προορίζεται για παιδιά και δεν πρέπει ποτέ να χορηγείται σε παιδιά.

• Αυτήν τη στιγμή, κανείς δεν ξέρει εάν η βέλτιστη δόση ασπιρίνης για δευτερογενή πρόληψη είναι σε χαμηλό επίπεδο (81-100 mg) ή σε κανονικό επίπεδο (325 mg). Σχετικές μελέτες είναι σε εξέλιξη για να προσδιοριστεί η σωστή δόση και σύντομα οι επιστήμονες θα έχουν την απάντηση.
• Εάν έχετε υποστεί παλιότερα εγκεφαλικό επεισόδιο, ή βάλατε καρδιακό στεντ, οι γιατροί χρησιμοποιούν μερικές φορές ασπιρίνη, ή κάποιο άλλο διαλυτικό του αίματος. Συχνά χρησιμοποιούνται μαζί. Μιλήστε με τον γιατρό σας αν δεν είστε σίγουροι για το αν θα πρέπει να παίρνετε και τα δύο.
• Η καθημερινά χαμηλή δόση ασπιρίνης για δευτερογενή πρόληψη, λειτουργεί κάνοντας τα αιμοπετάλια στο αίμα σας λιγότερο κολλώδη. Τα φάρμακα που ονομάζονται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ), όπως η ιβουπροφαίνη, μπορούν να επηρεάσουν τις επιδράσεις της ασπιρίνης. Πάρτε την ασπιρίνη σας τουλάχιστον 30 λεπτά προτού πάρετε ένα ΜΣΑΦ, ή περιμένετε να πάρετε την ασπιρίνη σας τουλάχιστον έξι ώρες μετά την λήψη ενός ΜΣΑΦ.
• Η περιστασιακή χρήση ασπιρίνης είναι ασφαλής για ενήλικες για πυρετό, πόνο ή άλλη ενόχληση. Όποιες νέες πληροφορίες σχετικά με πιθανό πρόβλημα, περιορίζονται μόνο στην καθημερινή προληπτική χρήση.

Συμπέρασμα

Αν δεν έχετε καρδιακή, ή αγγειακή νόσο, ή δεν έχετε υποστεί ποτέ εγκεφαλικό επεισόδιο, ανεξάρτητα από την ηλικία σας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην σας βοηθάει σε κάτι το να παίρνετε ασπιρίνη κάθε μέρα. Μάλιστα, μπορεί να είναι ακόμα και επιβλαβής για εσάς.

Ο δρ. David Becker είναι καρδιολόγος καθηγητής με εμπειρία 25 ετών και είναι τακτικός συγγραφέας για το The Inquirer και μέλος του Chestnut Hill Temple Cardiology.