Η 24η Απριλίου του 1915 θεωρείται η ημερομηνία που ξεκίνησε η γενοκτονία Αρμενίων.
Η αρχή έγινε στην Κωνσταντινούπολη με τη σύλληψη περίπου 300 ατόμων που ανήκαν στην ηγεσία της αρμένικης κοινότητας. Ακολούθησαν μαζικές συλλήψεις, δολοφονίες, βασανισμοί και εκτοπισμοί Αρμενίων. Ο ακριβής αριθμός των νεκρών δεν έχει προσδιοριστεί, καθώς υπάρχει διαφωνία στις καταγραφές.
Η Τουρκία, ως διάδοχο κράτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δεν αποδέχτηκε ότι υπήρξε Γενοκτονία των Αρμενίων. Η τουρκική εκδοχή της ιστορίας υποστηρίζει ότι επρόκειτο για μία επιχείρηση καταστολής κατά μιας μερίδας Αρμενίων, που είχαν συνεργαστεί με τις ρωσικές δυνάμεις εισβολής στην ανατολική Τουρκία. Αποδέχονται ότι υπήρξαν πολλά θύματα, αλλά ότι οι νεκροί δεν ξεπέρασαν τις 300.000.
Ο Ερντογάν και η στάση των γερμανών
Σε μια προσπάθεια κατευνασμού στις 23 Απριλίου του 2014 ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε συγγνώμη από τα εγγόνια των θυμάτων, αλλά αρνήθηκε τον όρο «γενοκτονία» με 1,5 εκατομμύριο θύματα, που αναφέρουν Αρμένιοι και δυτικές πηγές. Ακόμα και οι Γερμανοί που επί σειρά ετών αρνούνταν να χρησιμοποιήσουν την λέξη «γενοκτονία», επειδή κατά την διάρκεια του Α Παγκοσμίου ήταν σύμμαχοι με τους Οθωμανούς και ενθάρρυναν την πολιτική της εθνοκάθαρσης, αναγκάστηκαν να αλλάξουν στάση. Στις 23 Απριλίου 2015 ο Γερμανός πρόεδρος Γιοακίμ Γκάουκ έκανε μια γενναία δήλωση σε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των θυμάτων από το Βερολίνο: «Η σφαγή των Αρμενίων πριν από 100 χρόνια υπήρξε γενοκτονία, το κλασικό παράδειγμα εθνοκάθαρσης, μαζικής καταστροφής και απέλασης».
Το σχέδιο του Υπουργού Εσωτερικών, Ταλαάτ Πασά, μπήκε σε εφαρμογή στις 24 Απριλίου του 1915, με τη σύλληψη επιφανών Αρμενίων στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι εκτελέστηκαν / Πηγή εικόνας: mixanitouxronou.gr
Το σίγουρο είναι πως αφανίστηκε συστηματικά μεγάλο ποσοστό του αρμενικού λαού. Οι οθωμανικές αρχές πέτυχαν τον στόχο τους που ήταν να εκμηδενίσουν έναν χριστιανικό λαό που ζούσε στην περιοχή επί πολλούς αιώνες. Το τηλεγράφημα του Υπουργού Εσωτερικών Ταλαάτ Πασά στις 28 Απριλίου 1915 προς τους νομάρχες πέρασε στις μαύρες σελίδες της ιστορίας: Αποφασίσθηκε να τεθεί τέρμα στο ζήτημα των Αρμενίων με εκτόπισίν τους στις ερήμους και την εξόντωση αυτού του ξενικού στοιχείου.
Η μαρτυρία που έγινε ταινία
Παρόλο που οι Τούρκοι, δεν αναγνωρίζουν τη γενοκτονία των Αρμενίων, οι μαρτυρίες όσων επέζησαν, συγκλονίζουν. Μία από αυτές έγινε βιβλίο και στη συνέχεια ταινία, που αν και προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1919, σοκάρει ακόμα.
Η Ορόρα (ή Αουρόρα) Μαρντιγκανιάν (Aurora Mardiganian) ήταν η αυτόπτης μάρτυρας που διηγήθηκε όσα εκτυλίχθηκαν μπροστά στα μάτια της και όσα έζησε όταν τη συνέλαβαν οι Τούρκοι.
Η κοπέλα ήταν τότε 14 ετών και η εύπορη οικογένειά της ζούσε στο Χαρπούτ, δολοφονήθηκε. Μόνο αυτή επέζησε. Συνελήφθη και μαζί με άλλες κρατούμενες εξαναγκάστηκαν σε πεζοπορία περίπου 1.400 μιλιών, μέχρι να φτάσουν στα σκλαβοπάζαρα για να την πουλήσουν σε κάποιο χαρέμι.
Η Ορόρα κατάφερε να αποδράσει και διέφυγε στην Τιφλίδα, μετά στην Αγία Πετρούπολη, στο Όσλο και μετά από μια συγκλονιστική περιπέτεια κατέληξε στη Νέα Υόρκη.
Εκεί γνωρίστηκε με ένα νεαρό σεναριογράφο, ο οποίος τη βοήθησε να καταγράψει όσα έζησε και η διήγησή της έγινε σενάριο ταινίας.
Η Ορόρα κατέγραψε τις σοκαριστικές σκηνές που βίωσε στη γενοκτονία / Πηγή εικόνας: mixanitouxronou.gr
Τα γυρίσματα έγιναν τα το 1918-19 στην Καλιφόρνια και η Ορόρα έπαιξε στην ταινία, ενσαρκώνοντας τον εαυτό της.
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων χτύπησε στον αστράγαλο, με αποτέλεσμα να την κουβαλάνε στα χέρια, προκειμένου να γυρίσει τις υπόλοιπες σκηνές.
Όπως δημοσίευσαν οι New York Times, στο πρώτο μέρος της ταινίας φαίνεται πώς ήταν η Αρμενία πριν από τη γενοκτονία και πώς έγινε μετά.
Η ταινία σήμερα δεν σώζεται ολόκληρη, αλλά μόνο ένα μέρος της.
Η συστηματική εξόντωση 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων από τις Οθωμανικές αρχές την τριετία 1915-1918. υπήρξε ο προάγγελος του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος, / Πηγή εικόνας: mixanitouxronou.gr
Η σοκαριστική σκηνή με τις σταυρωμένες γυναίκες
Μια από τις πιο σοκαρίστηκες σκηνές δείχνει τις γυναίκες των Αρμενίων γυμνές και καρφωμένες πάνω σε σταυρούς.
Ήταν η τιμωρία τους επειδή δεν αλλαξοπίστησαν και αρνήθηκαν να πάνε στα χαρέμια.
Η σκηνή ήταν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της βιαιότητας των Οθωμανών, ωστόσο, όπως ανακάλυψε η ίδια η Ορόρα, δεν ήταν 100% αληθινή. Δυστυχώς για τις γυναίκες, η πραγματικότητα ήταν ακόμα πιο σκληρή.
Όπως ανέφερε η κοπέλα, ο τρόπος με τον οποίο συνήθιζαν οι Οθωμανοί να σκοτώνουν δεν ήταν η σταύρωση, αλλά το παλούκωμα, η τοποθέτηση μυτερών ξύλινων πασσάλων μέσα στον κόλπο των γυναικών (ανασκολοπισμός), αφού πρώτα τις βίαζαν.
Πρόσφατα μια φωτογραφία με σταυρωμένες γυναίκες ήρθε στη δημοσιότητα με την παρατήρηση ότι προέρχεται από τα αρχεία του Βατικανού. Η φωτογραφία τεκμηριώθηκε ότι προέρχεται από την αμερικάνικη ταινία του 1919 Auction of souls. Η πραγματικότητα, σχολιάζουν οι ιστορικοί, ήταν χειρότερη. Χιλιάδες αρμένισσες βρήκαν τραγικό θάνατο στα χέρια των Οθωμανών.
