Το L- Medical Λουτρακίου συνεχίζει την προσπάθεια του για έγκυρη ενημέρωση του κοινού και κυρίως έγκαιρη πρόληψη σε θέματα υγείας, Στο πλαίσιο αυτό ο δερματολόγος κ. Αντώνιος Ιωάννου, ενημερώνει για όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον έρπη ζωστήρα.
Έρπης Ζωστήρας
Ο έρπης ζωστήρας είναι ένας ύπουλος ιός καθώς μπορεί μεν να προσβάλλει μία φορά τον οργανισμό , ο κίνδυνος όμως να υποτροπιάσει μετά από πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα παραμένει μια ζωή καθώς η εμφάνισή του συνδέεται με την εκ νέου ενεργοποίηση του ιού της ανεμοβλογιάς.
Ο ιός varicella zoster (VZV) ευθύνεται για την εμφάνιση του έρπητα ζωστήρα, ο οποίος αρχικά εκδηλώνεται με τον ιό της ανεμοβλογιάς, που προσβάλλει νεαρές ηλικίες όπως παιδιά & εφήβους. Η υποτροπιάζουσα φύση του έγκειται στο γεγονός ότι ενώ αρχικά το ανοσολογικό σύστημα φέρεται να έχει εξουδετερώσει τον ιό, εκείνος ωστόσο «κρύβεται» και παραμένει σε μια λανθάνουσα κατάσταση στο νευρικό σύστημα για πάρα πολλά χρόνια, ακόμα και δεκαετίες.
Τι προκαλεί το «ξύπνημα» του έρπητα ζωστήρα: Κλινικά Χαρακτηριστικά & Διάγνωση
Ο έρπης ζωστήρας εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο, την οσφυϊκή περιοχή και στο θώρακα. Το εξάνθημά του είναι χαρακτηριστικό καθώς δίνει την εντύπωση ότι «ζώνει» την περιοχή που έχει μολύνει. Τα πρώτα συμπτώματα που εκδηλώνει ο ασθενής είναι καύσος, μούδιασμα στην περιοχή που έχει μολυνθεί και πόνος. Μερικές ημέρες αργότερα, εκδηλώνεται ένα φυσαλιδοειδές εξάνθημα. Η διάρκεια παραμονής του εξανθήματος στο σημείο που έχει μολυνθεί είναι περίπου 7-10 μέρες. Αρχικά παρατηρούνται ερυθρές κηλίδες στις οποίες εμφανίζονται σταδιακά φυσαλίδες που περιέχουν υγρό, οι οποίες αργότερα σπάζουν και δημιουργούν κρούστα. Το εξάνθημα δημιουργεί κνησμό ενώ σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται γενική αδιαθεσία, αίσθημα κόπωσης, πονοκέφαλος, πυρετός και ρίγη. Η κατανομή του εξανθήματος διευκολύνει τη διάγνωση καθώς είναι παράλληλη με το μονοπάτι του νεύρου στο οποίο είχε φωλιάσει μέχρι τη στιγμή της εκδήλωσής του.
Έρπης ζωστήρας:Πιθανές Επιπλοκές
Η μεθερπητική νευραλγία, ο πόνος δηλαδή που συνεχίζει να υπάρχει και μετά την αντιμετώπιση του έρπητα ζωστήρα αποτελεί την πιθανότερη επιπλοκή του ιού. Η μεθερπητική νευραλγία προκαλείται εξαιτίας των υπερβολικών μηνυμάτων πόνου από το δέρμα στον εγκέφαλο που στέλνουν οι νευρολογικές ίνες που έχουν υποστεί ζημιά και έχουν καταστραφεί. Παράλληλα, ο έρπης ζωστήρας αναλόγως με τα νεύρα που θα επηρεάσει, μπορεί να προκαλέσει νευρολογικές διαταραχές οι οποίες μπορεί να εξελιχθούν σε προβλήματα στην ισορροπία ή την ακοή, σε παράλυση προσώπου αλλά και σε εγκεφαλίτιδα. Επιπλέον, οδυνηρές οφθαλμικές μολύνσεις ακόμα και τύφλωση είναι αρκετά πιθανές σε περίπτωση που ο ιός προσβάλλει την περιοχή των ματιών, ενώ ελλοχεύει κίνδυνος ανάπτυξης τοπικών δερματικών βακτηριακών μολύνσεων εάν οι φυσαλίδες δεν λάβουν τη σωστή αντιμετώπιση.
Ευάλωτοι στον ιό του έρπητα ζωστήρα
Σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την αφύπνιση του έρπητα ζωστήρα είναι το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, ιδιαίτερα ευάλωτα στην εμφάνιση του ιού είναι άτομα που πάσχουν από καρκίνο, HIV & AIDS. Παράλληλα, τον κίνδυνο εμφάνισης του ιού ενισχύει η υποβολή σε χημειοθεραπείες, η πολυετής χρήση στεροειδών αλλά και η λήψη ειδικά σχεδιασμένης ανοσοκατασταλτικής αγωγής προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος απόρριψης των μοσχευμάτων αλλά και άτομα μέσης ηλικίας (50 ετών και πλεόν).
Έρπης Ζωστήρας-Μετάδοση
Οποιοσδήποτε δεν έχει νοσήσει με τον ιό της ανεμοβλογιάς και έρθει σε επαφή με ανοιχτές πληγές μπορεί να μολυνθεί από τον ιό varicella zoster. Ωστόσο, το άτομο που θα μολυνθεί θα εκδηλώσει ανεμοβλογιά και όχι έρπη ζωστήρα. Η μετάδοση ευνοείται μέχρις ότου καλυφθεί με κρούστα το φυσαλιδώδες εξάνθημα. Νεογνά, έγκυες και άτομα με καταπονημένο ανοσοποιητικό σύστημα θα πρέπει να αποφεύγουν τη σωματική επαφή με άτομα που φέρουν τον ιό.
Έγκαιρη Αντιμετώπιση μέσα στις πρώτες 72 ώρες
Η έγκαιρή αντιμετώπιση μέσα σε 72 ώρες από την εμφάνιση του φυσαλιδώδους εξανθήματος είναι πολύ σημαντική καθώς περιορίζει τον πόνο, λειτουργεί προληπτικά ως προς τις ενδεχόμενες επιπλοκές και επιταχύνει την επούλωση των βλαβών.
Τα αντιικά σκευάσματα αποτελούν θεραπεία πρώτης γραμμής
Η αγωγή σε γενικές γραμμές βασίζεται σε αντιικά σκευάσματα όπως το famcilovir, acyclovir και το valaciclovir. Η συνήθης διάρκεια της αγωγής είναι 1 εβδομάδα. Σε περιπτώσεις που ο ασθενής πάσχει από νεφρική ανεπάρκεια η δοσολογία τροποποιείται καθώς τα νεφρά απεκκρίνουν τα εν λόγω σκευάσματα. Τα αντιικά φάρμακα που χορηγούνται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι καλά ανεκτά και ασφαλή. Ωστόσο, πιθανόν να υπάρξουν ορισμένες παρενέργειες, όπως πονοκέφαλός, γαστρεντερικές διαταραχές και ναυτία.
Σε περιπτώσεις οξείας φάσης του έρπητα ζωστήρα, αλλά και μεθερπητικής νευραλγίας που συνοδεύονται από έντονο πόνο δύναται να χορηγηθούν οπιοειδή παυσίπονα (oxycodone & hydrocodone), αντιεπιληπτικά (pregabalin & gabapentin) , κρέμα καψαϊκίνης, αναισθητικά αυτοκόλλητα επιθέματα λιδοκαΐνης (τσιρότα) καθώς και τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (desipramine, nortriptyline & amitriptyline).
Εμβολιασμός: Η καλύτερη επιλογή για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα
Το 2011 ο αυστηρός αμερικανικός οργανισμός Φαρμάκων & Συσκευών FDA προχώρησε στην έγκριση χορήγησης του εμβολίου σε άτομα άνω 50 ετών, τα οποία θεωρούνται ότι ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Παράλληλα, σύμφωνα με βρετανική μελέτη σε 750.000 ιατρικά αρχεία ασθενών άνω των 65, σημειώθηκε ότι όσοι ασθενείς είχαν εμβολιαστεί διέτρεχαν 50% μικρότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν έρπητα ζωστήρα & 60% μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν επιπλοκές του ιού, και πιο συγκεκριμένα μεθερπητική νευραλγία.
Σε κάθε περίπτωση, το εμβόλιο συστήνεται να γίνεται προληπτικά σε όσους ενήλικες το παρέλειψαν σε παιδική ηλικία καθώς το εν λόγω εμβόλιο εμπεριέχεται στη πρόγραμμα εμβολιασμού της βρεφικής-παιδικής ηλικίας. Παρά το γεγονός, ότι το εμβόλιο δεν αποτελεί εχέγγυο ότι ο ασθενής δεν θα εκδηλώσει έρπητα ζωστήρα, αξίζει να σημειωθεί ότι δύναται να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο επιπλοκών αλλά και το βαθμό σοβαρότητας της ασθένειας.
