Ως γενιά Ζ ορίζονται όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1996 και 2012 και ήδη αποτελούν το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 15% του εργατικού δυναμικού, ενώ μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα συνιστούν το ευρύτερο καταναλωτικό κοινό. Η Γενιά Ζ δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα. Περίπου το 38% των ενηλίκων της γενιάς Ζ και των Millenials πιστεύουν ότι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη δυσκολία να αισθανθούν οικονομικά ασφαλείς απ’ ότι οι γονείς τους στην ίδια ηλικία, κυρίως λόγω της οικονομίας, όπως έδειξε πρόσφατη έκθεση της Bankrate. Πέντε άτομα αυτής της γενιάς περιγράφουν στο libre πώς τα βγάζουν πέρα: δεύτερη δουλειά, ελάχιστον χρόνος για κοινωνική ζωή, άγχος, πίεση, κούραση και στο τέλος ‘’μήπως δεν αξίζω;’’.

Όπως σημειώνει το CNBC, μπροστά στο υψηλότερο κόστος ζωής, το 53% των εργαζομένων της Gen Z δήλωσε επίσης ότι έχει μια παράλληλη απασχόληση – περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη γενιά – για να βοηθήσει στην κάλυψη των μηνιαίων εξόδων του, διαπίστωσε η Bankrate. Και λιγότεροι αποταμιεύουν για το μέλλον.

Εκτός από την εκτίναξη των δαπανών για φαγητό και στέγαση, οι millennials και η Gen Z αντιμετωπίζουν και άλλες οικονομικές προκλήσεις που δεν αντιμετώπιζαν οι γονείς τους ως νεαροί ενήλικες. Περίπου τα 3/4 της γενιάς Ζ δηλώνουν διστακτικοί στο να θέσουν μακροπρόθεσμους οικονομικούς στόχους.

Επίσης, περίπου το 46% της Gen Z έχουν επί του παρόντος εργασία πλήρους ή μερικής απασχόλησης εκτός από την κύρια, όπως έδειξε μια νέα έρευνα της Deloitte. Το ποσοστό αυτό στους Millenials αγγίζει το 37%.

• Για την έρευνα, η Deloitte συγκέντρωσε απαντήσεις από 14.483 Gen Z και 8.373 millennials από 44 χώρες σε όλο τον κόσμο. Και στις δύο γενιές, περισσότεροι άνθρωποι έχουν δεύτερες δουλειές τώρα από ό,τι πριν από ένα χρόνο: το ποσοστό είναι 3% υψηλότερο μεταξύ της Gen Z και 4% υψηλότερο μεταξύ των millennials, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων.

Περίπου το 25% των Gen Zs και το 28% των millennials λένε ότι το κύριο κίνητρο για τη δευτερεύουσα δουλειά τους είναι να αποκτήσουν δεξιότητες και να χτίσουν σχέσεις, με λιγότερο από το ένα τέταρτο κάθε γενιάς να λέει ότι συνδέεται με τα χόμπι τους ή τους βοηθά να αποσυνδεθούν.

Οι ανησυχίες για τα χρήματα, ωστόσο, υπερτερούν όλων αυτών με διαφορά: το 38% του Gen Z και το 46% των millennials δήλωσαν ότι ο λόγος που δούλευαν άλλη δουλειά συνδέθηκε με τα οικονομικά τους.

Τα δεδομένα από την έρευνα της Deloitte δείχνουν ότι το κόστος ζωής είναι η μεγαλύτερη ανησυχία για τους millennials και τη Gen Z αυτή τη στιγμή. Το να έχουν μια δεύτερη δουλειά είναι ένας τρόπος με τον οποίο οι νέοι προσπαθούν να μετριάσουν τον αντίκτυπο της κρίσης κόστους ζωής, αλλά οι ερωτηθέντες είπαν επίσης ότι περίμεναν περισσότερο για να ανέβουν στη σκάλα του ακινήτου ή να δημιουργήσουν οικογένεια και αγόραζαν περισσότερα μεταχειρισμένα αντικείμενα.

Μην ξεχνάμε και τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με τα οποία 7 στους 10 νέους μένουν ακόμη στο σπίτι των γονιών τους, με τον μέσο όρο της ηλικίας τους να υπολογίζεται στα 30,7 έτη, την ώρα που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανέρχεται στα 26,5 έτη. Η Ελλάδα είναι δεύτερη στη λίστα των ευρωπαϊκών χωρών.

Η Gen Z δεν είναι παιδιά που είναι στην ‘’κοσμάρα’’ τους, όπως ίσως ακούσουμε να λένε. Έρευνα του Eteron έχει αναλυτικά καταγράψει το προφίλ αυτής της γενιάς και τα συμπεράσματα είναι εντυπωσιακά. Είναι παιδιά που βίωσαν την κρίση, βιώνουν την κρίση, έχουν άποψη και κριτική σκέψη. Δεν γνώρισαν τη ζωή προ διαδικτύου και ‘’τοποθετήθηκαν’’ σε μια κοινωνία σε κρίση. Σχετικά με τα συμπεράσματα της έρευνας για τη Gen Z στην Ελλάδα, η ερευνητική ομάδα επισημαίνει: «Στα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας είναι η αποτύπωση μιας γενιάς που φαίνεται να ενδιαφέρεται για την πολιτική ζωή, αναπτύσσει εξωδιαδικτυακό ρεπερτόριο δράσης, έχει ανησυχίες για τις μελλοντικές εξελίξεις και προβληματισμό γύρω από την πανδημία. Παράλληλα, είναι μια γενιά που περνά πολλές ώρες στο διαδίκτυο, εκφράζει μια συγκρατημένη εμπιστοσύνη στον ψηφιακό κόσμο, και είναι περισσότερο απομακρυσμένη από τα παραδοσιακά μέσα. Ανάμεσα σε άλλα, διαφαίνεται μια ‘’κριτική’’ διάθεση απέναντι στο ενημερωτικό περιεχόμενο, η οποία πιθανόν επηρεάζεται από τη δυσπιστία που εκφράζεται έναντι θεμελιωδών θεσμών των σύγχρονων κοινωνιών, μεταξύ αυτών και των ΜΜΕ».

5 νέοι που ανήκουν σ’ αυτή τα γενιά λένε στο libre πώς… τα βγάζουν πέρα.

Αλεξάνδρα

«Κάνω τρεις δουλειές αυτή την περίοδο, δυο φουλ time τις καθημερινές και μία το σαββατοκύριακο. Κι αυτό γιατί θέλω να φύγω από το πατρικό μου, να μείνω επιτέλους μόνη, να είμαι ανεξάρτητη. Εκεί που έχουν πάει τα ενοίκια, πλέον χρειάζεται ένας μισθός να πηγαίνει στο ενοίκιο και με τους άλλους δύο να ζεις αξιοπρεπώς, δεδομένης της ακρίβειας αλλά κα προσπαθώντας να έχεις μια υποτυπώδη κοινωνική ζωή. Βέβαια όλο αυτό έχει μεγάλο κόστος στην υγεία και την ψυχολογία μου, είναι πολλή η κούραση και η πίεση και λίγος ο χρόνος. Και τελικά, αν θέλεις να κάνεις κάτι περισσότερο για εσένα, για παράδειγμα ένα ταξίδι, είναι πολύ δύσκολο»

Νίκος

«Έκανα μία δουλειά φουλ time. Τα χρήματα έφταναν μόνο για να περνάω τις μέρες, σούπερ μάρκετ, βενζίνη, φαρμακείο, άντε και καμιά βόλτα. Ζούσα σαν φοιτητής και ένιωθα άσχημα ρε γαμώτο ακόμη να πληρώνουν οι δικοί μου ενοίκιο ακόμη. Πλέον κάνω δύο δουλειές, για να μπορώ να πληρώνω και λογαριασμούς και τις υποχρεώσεις μου. Δεν έχω πολύ χρόνο για εμένα και κυρίως καμία διάθεση και όρεξη μετά από τη δουλειά για να βγω βόλτα. Κι έτσι ζει η γενιά μας…»

Δημήτρης

«Κάνω τρεις δουλειές. Δουλεύω όλο το 24ωρο, κι αυτό είναι πρόβλημα. Είναι η φύση της δουλειάς μου να μην υπάρχει ωράριο, αλλά να πω ότι είναι επιλογή μου αυτή η δουλειά. Βέβαια πηγαίνοντας προς τα 30 κοιτάς πίσω και αναρωτιέσαι τι έκανες, κι όταν μπουχτίζεις λες ‘’τώρα που μεγαλώνω τι άλλο να κάνω; Αυτό έχω μάθει’’. Το να δουλεύω όλο το 24ωρο έχει και ψυχικό και σωματικό κόστος. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο, αυτό επηρεάζει όλη τη ζωή μου. Έβγαινα με μία κοπέλα, μου είπε να πάμε για ένα σαββατοκύριακο εκδρομή κι εγώ δεν μπορούσα λόγω δουλειών. Και τελικά δουλεύεις για τα απαραίτητα. Ακόμα και με τρεις δουλειές, το 1/3 των χρημάτων πάει στο ενοίκιο. Όταν δουλεύεις για να πληρώνεις τα απαραίτητα –στέγαση και φαγητό- μετά δε μένουν για εσένα. Κι αυτό δεν είναι ζωή».

Μαρία

«Κάνω και δεύτερη δουλειά part time. Mε βοηθούν οι γονείς μου με το ενοίκιο, επειδή μου έχουν δώσει ένα σπίτι το οποίο νοικιάζω για να πληρώνω το δικό μου ενοίκιο και επειδή δεν έχω χρόνο με τους ρυθμούς της ζωής μου για μαγείρεμα κλπ, αν δεν τρώω στη δουλειά και παραγγείλω, κάνω ανθυγιεινές επιλογές, διότι οι υγιεινές είναι πανάκριβες. Επίσης πάω λιγότερα ταξίδια σε σχέση με αυτά που θα ήθελα και ψωνίζω πολύ λιγότερο ρούχα καλλυντικά κλπ και γενικά πράγματα για εμένα».

Άννα

«Έχω πτυχίο 2 μεταπτυχιακά, μιλάω μια ξένη γλώσσα και κάνω μαθήματα για δεύτερη. Επίσης έχω και πιστοποίηση πληροφορικής. Κάνω δουλειά μερικής απασχόλησης, γιατί λόγω διαβάσματος για το δεύτερο μεταπτυχιακό που το τελειώνω δε θα μπορούσα να υποστηρίξω δουλειά πλήρους απασχόλησης. Άσε που σε συνεντεύξεις που πήγα για δουλειές πλήρους απασχόλησης, κυρίως γραμματειακής υποστήριξης, ο καθένας ζητούσε ό,τι παράλογο ήθελε. Τώρα παίρνω 330 ευρώ τον μήνα και προφανώς δεν μπορώ να ζήσω. Με στηρίζουν οι γονείς μου και μένω σε ένα σπίτι που εκείνοι μου παρέχουν, αλλά αν δεν το είχαμε, θα έμενα με εκείνους στο πατρικό μου γιατί δε θα έβγαινα να συντηρώ με τόσα λεφτά σπίτι μόνη. Εννοείται δεν τα βγάζω πέρα και αυτό που κοιτάζω για το άμεσο μέλλον είναι να φύγω στο εξωτερικό, να βρω εκεί δουλειά, κι αυτό γιατί ακόμη κι εδώ να βρω, θα λεφτά που θα δίνουν είναι το πολύ 750 ευρώ και δεν αξίζουν για τον κόπο μου και πάλι δε θα μπορώ να απαγκιστρωθώ από την οικογένεια. Κι εγώ θέλω να είμαι ανεξάρτητη. Έτσι είναι και τα άτομα στο περίγυρό μου πάνω κάτω και τελικά το να μην μπορείς να πατήσεις στα πόδια σου σε φέρνει σε αδιέξοδο, σκέφτεσαι ότι εσύ κάτι δεν κάνεις καλά».

Γεωργία Κριεμπάρδη