Ανήσυχο πνεύμα, πολυσχιδής καλλιτέχνης, πάντα ενεργός πολίτης, ο αιρετικός Δημήτρης Αποστολάκης είναι από τους ατίθασους διανοούμενους της χώρας, με μια ευρυγνωσία που τη χρησιμοποιεί συχνά για να γίνει επίμονα η ενοχλητική μύγα στο σύστημα. Ζει μέσα από δυο κοινότητες, εκείνη του λόφου Φιλοπάππου όπου διδάσκει Τάι Τσι και εκείνη των Χαϊνηδων, μιας ομάδας που συντρόφευσε και συντροφεύει πολλές και πολλούς από εμάς με αγαπημένα τραγούδια.
Με αφορμή την καλλιτεχνική και εκδοτική του δραστηριότητα μέσα σε ένα περιβάλλον απανωτών κρίσεων στη χώρα, μιλήσαμε για την αστική δημοκρατία που θεωρεί «τυραννικό καθεστώς γιατί δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, δεν υπάρχει διάκριση εξουσιών και αποφασίζουν οι αγορές» για την τοξικότητα των υδροφόρων οριζόντων που «..είναι τοξικότητα και των ανθρώπινων σχέσεων», για τη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική κατάσταση και τη νέα γενιά στην οποία κληροδοτήσαμε το «ψιλογουστάρω», το «ψιλοζώ» , και το «ψιλοϋπάρχω». Η καταγραφή των κακών κειμένων για τον Αποστολάκη είναι όμως πρωτίστως μια ευκαιρία για να βρούμε την έξοδο από τον λαβύρινθο μιας ζωής κενής χωρίς όραμα και ουσία.
Να ξεκινήσουμε από το «Βάρδα φουρνέλο» που το ονομάζετε «Πόνημα μετανεωτερικής οντολογικής προσέγγισης αποκλινουσών κατηγοριών»…
Τα τραγούδια αυτά ηχογραφήθηκαν την εποχή της καραντίνας και μάλιστα με τον τρόπο που αρμόζει στην ειλικρίνεια, στην εντιμότητα της τέχνης της μουσικής: Με παρεΐστικο τρόπο (πράγμα πολύ δύσκολο για εκείνη την εποχή του φόβου).
Θεωρώ ότι η τέχνη δεν είναι από άνθρωπο για άνθρωπο αλλά από παρέα για παρέες. Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται από την σφοδρή και ειλικρινή συνδιαλλαγή σε μια παρέα, επεκτείνεται σφαιρικά και βρίσκει έκφραση και στις καρδιές άλλων παρεών. Η τέχνη και η επανάσταση είναι ερωτικές συνωμοσίες που εξαπλώνονται. Όλα τα καλλιτεχνικά και πνευματικά κινήματα αλλά και οι κοινωνικές επαναστάσεις είχαν τις απαρχές τους σε κάποιες ευάριθμες παρέες. Σκεφτείτε ότι όλο το κίνημα των Ζαπατίστας προέκυψε από μια ομάδα οκτώ ατόμων στη ζούγκλα Λακαντόνα.
Δεν έχω κάνει ποτέ στη ζωή μου προσωπικό δίσκο. Έχω κάνει δίσκους πάντα σε συνεργασία με άλλους όπως «Του Λιβυκού το πέλαγο» με τον Κωστή Αβυσσινό και το Senih Undeger, το «Ευτυχισμέναι ημέραι» με τον Μανώλη Πάππο κ.ά. Τώρα τελευταία με μια άλλη παρέα, επιχειρήσαμε μια καταβύθιση στον κόσμο της αθωότητας με την εργασία «Η χαμένη κασέτα».
Πιστεύω λοιπόν, ότι έτσι ικανοποιώ το βασικό αίτημα της μουσικής. Θεωρώ την «ατομική ευθύνη» και την «προσωπική επιτυχία» ότι είναι επικίνδυνα εξουσιαστικά κατασκευάσματα. Χολιγουντιανά αφηγήματα αλλά στατιστικώς μηδαμινά στην πραγματικότητα, που καταστρέφουν τις ζωές πολλών ανθρώπων, κυνηγώντας φήμες, καριέρες και λεφτά.
Το υπογραμμίζεις γιατί ο πολιτισμός της Δύσης δίνει έμφαση σε αυτά;
Ναι. Ο ατομισμός είναι το βασικό χαρακτηριστικό του καπιταλιστικού οικοδομήματος. Ο μοναχικός καταναλωτής είναι καλύτερος καταναλωτής και ευκολότερα χειραγωγήσιμος. Την ίδια ώρα όμως, που το σύστημα αποθεώνει το μοναδικό άτομο, την ίδια στιγμή το κατακρημνίζει στον Καιάδα της ομοιομορφίας. Υπόσχεται μια μοναδική λαμπερή περιπέτεια και αντ’ αυτού εισπράττεις μια πληκτική, μίζερη, άτολμη, κατατεθλιμμένη ζωή.
Αλλά δεν υπάρχει κανένα απομονωμένο σύστημα στο σύμπαν. Η έννοια του συνόλου προηγείται της έννοιας της μονάδας. Θεωρώ ότι η ηθική μου, δηλαδή η καθημερινή μου πρακτική, αντιβαίνει με την κοινωνική ηθική. Από μικρός στο χωριό μου έμαθα να ζω κοινοτικά. Δεν ξέρω να ζω ατομικιστικά. Σήμερα ο πόλεμος είναι: Κοινωνία εναντίον Κοινοτήτων. Ομοιόμορφοι καταναλωτές εναντίον ξεχωριστών πολιτών. Φαραωνική παραγωγή εναντίον μοναδικής δημιουργίας. Ο κοινοτισμός είναι ίσως η σημαντικότερη πολιτική πράξη στις μέρες μας, γιατί αποτελεί «επαναστατική προεικόνιση».
Αυτός είναι ο δρόμος της επανάστασης. Να πραγματώνεις το όνειρο σου στο παρόν κι όχι να το ενταφιάζεις σε ένα μελλοντικό «θα». Την ηθική που θες αύριο την εφαρμόζεις σήμερα. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ασχολούνται με τη μουσική και μιλούν για τον δρόμο. Εγώ εμβαπτισμένος σε δύο κοινότητες, δεν δείχνω τον δρόμο, δε μιλώ για τον δρόμο. Γίνομαι ο δρόμος.
Οι Χαϊνηδες είναι ακόμα μια παρέα που βρίσκεται από επιθυμία ή ένα σχήμα που επειδή έκανε επιτυχία συνεχίζει αναγκαστικά να πορεύεται;
Έχεις δίκιο σε αυτό που ρωτάς. Η παρέα μουσικών είναι χαρακτηριστικό άλλων εποχών. Σήμερα ένας αθεράπευτος ρομαντισμός συντηρεί τις όποιες παρέες. Είναι δύσκολο οι άνθρωποι σήμερα να λειτουργούν σε παρέες γιατί στενοχωρούν και στενοχρονούνται. Κι αυτό το πληρώνει η τέχνη. Το πεδίο που ανθίζει ο πολιτισμός είναι ο δημόσιος χώρος και χρόνος. Τα νέα παιδιά υποφέρουν γιατί δεν έχουν χρόνο και χώρο δημόσιο, δεν έχουν τον χρόνο να επενδύσουν στην παρέα.
Δεν μπαίνει ο ένας βαθιά στη ζωή του άλλου. Δεν λερώνονται. Όμως ο Σαρτρ λέει ότι ύπαρξη σημαίνει λερώνω τα χέρια μου. Οπότε οι περισσότεροι, στο ναρκισσισμό του home studio τους, βγάζουν δίσκους που αφορούν μόνο τους ίδιους. Δεν πέρασαν από τις συμπληγάδες της παρέας. Στο εκκολαπτήριο της παρέας, κάποια στιγμή, κάποιοι γίνονται δόκιμοι καλλιτέχνες και οι υπόλοιποι δόκιμοι ακροατές. Σήμερα όλοι είναι κυνηγημένοι από τον χρόνο. Είναι δραπέτες και ένας δραπέτης δεν μπορεί παρά να αισθάνεται ένοχος.
Αφού η τεχνητή νοημοσύνη μας απαλλάσσει υποτίθεται σιγά σιγά από τις βαριές μη δημιουργικές εργασίες, πως δεν απελευθερώνεται ελεύθερος χρόνος;
Επειδή η εξουσία είναι από τη φύση της άπληστη και έχουμε οδηγηθεί σε καιρούς που δεν βοηθούν τους ανθρώπους να έχουν όραμα.
Θα μπορούσε να απαντήσει ο Έλον Μασκ ότι έχει όραμα να κατοικήσει τον Άρη.
Αυτό δεν είναι όραμα είναι επιθυμία. Είμαι εναντίον των επιθυμιών γιατί σε αποπροσανατολίζουν από το όραμα. Η ανισορροπία είναι τέτοια, που βλέπεις όλο και περισσότερους τρισεκατομμυριούχους να αναδύονται, σύμφωνα με μελέτες οργανισμών. Βλέπεις ότι η ανισορροπία στα οικονομικά αγαθά φέρνει ανισορροπία στη φύση.
Η τοξικότητα των υδροφόρων οριζόντων είναι τοξικότητα και των ανθρώπινων σχέσεων, αφού είμαστε αναπόσπαστο μέρος της φύσης. Δεν μπορεί να είναι εκείνη τοξική κι εμείς όχι. Έχουμε φτάσει σε αδιέξοδο. Όταν μια κατάσταση πάει στα άκρα, νομοτελειακά διαλύεται σε μεγάλη φωτιά και αίμα.
Είμαστε σε αυτό το σημείο;
Οδεύουμε ολοταχώς, όπως οποιοδήποτε σύστημα που ανισορροπεί και φτάνει σε ακρότητες.
Είχαμε όμως ακραίες εποχές από τον μεσαίωνα έως τη φρενίτιδα του φασισμού. Ποια είναι η ιδιαιτερότητα σήμερα;
Έχουμε την εμπειρία του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Ο ιός του φόβου εκεί που ήταν ενσαρκωμένος σε μια μεγάλη μαύρη αρκούδα, τώρα είναι σε πολλά βακτήρια. Δεν ξέρεις τι να πρωτοπολεμήσεις. Οδηγείσαι σε παραίτηση. Σήμερα έχουμε περιορισμό ελευθεριών παγκοσμίως. Μοιάζουν τα θεοκρατικά καθεστώτα της ανατολής με τα φιλελεύθερα της δύσης. Στην Αμερική απαγορεύονται οι αμβλώσεις, έχουμε θανατική ποινή κ.ά. όπως και στη Σαουδική Αραβία.
Από Δύση ως Ανατολή, μια καταστολή χωρίς καμία δύναμη που να μπορεί να επαναφέρει την αρμονία. Πες ότι τον Β παγκόσμιο πόλεμο υπήρχε ένα κάποιο παλαντζάρισμα, σήμερα δεν υπάρχει τίποτα. Μια ανεξέλεγκτη φυγή προς τα μπροστά, μια παράλογη ορμή, να επεκταθούμε, να κερδίσουμε, να πάμε στον Άρη, να επενδύσουμε, να κατακτήσουμε. Ένας «αρσενικός», αμοραλιστικός φυγοκεντρισμός χωρίς ανάλογη «θηλυκή» κίνηση προς τα μέσα.
Και το μεγαλύτερο πρόβλημα στον πλανήτη είναι η δυσαρμονία. Αυτή είναι ο γεννήτορας όλων των προβλημάτων. Η ζωή δεν είναι τίποτα άλλο παρά ρυθμός και οικονομία. Κι αν αξίζει κάτι η τέχνη, είναι γιατί αποτελεί καθρεφτισμό αυτού του φυσικού ρυθμού και αυτής της φυσικής οικονομίας. Οπότε αυτός ο ρυθμός και η οικονομία καταστρατηγήθηκαν από μια αδυσώπητη αλαζονεία.
Το να αυξάνονται ραγδαία οι περιουσίες των δισεκατομμυριούχων και να υπάρχει ένα 40% που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας είναι κάτι τρομακτικό.
Βλέπουμε εκτιμήσεις επιστημόνων που λένε ότι ερημοποιείται πολύ σύντομα η μεσόγειος αλλά οι ΗΠΑ φεύγουν από τη συμφωνία για το κλίμα. Χάνουμε και την όποια αίσθηση αυτοσυντήρησης;
Ίσως να είναι το σύνδρομο του σκορπιού που θέλει να κεντρίσει τον εαυτό του, όταν αισθάνεται τη φωτιά γύρω του.. Ίσως θέλει να επιβιώσει ο πλανήτης και άρα να απαλλαγεί από το μικρόβιο του Homo Sapiens.
Δεν ξέρω. Πάντως τα εξουσιαστικά συστήματα με τη βοήθεια των ΜΜΕ κατάφεραν να πείσουν τον άνθρωπο ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι. Σήμερα ο σκλάβος είναι πιο σκλάβος από παλαιότερα γιατί νιώθει αδύναμος να αλλάξει τη μοίρα του. Κι αυτό είναι τραγικό.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Γιατί αισθάνονται οι άνθρωποι ότι δεν ανήκουν σε κάποια κοινότητα. Δεν μπορεί να πει το όραμα του. Δεν έχει φίλο, πάει στον ψυχολόγο. Ο άλλος έχει μόνο φίλους στο fb. Η συμμετοχή σε ακροδεξιές φονταμενταλιστικές ομάδες και σε υπερπατριωτικούς σχηματισμούς, οφείλεται στο ότι ο άνθρωπος νιώθει απομονωμένος ενώ για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια η ανθρώπινη ζωή ήταν αγελαία.
Οπότε σε έναν ανεξέλεγκτο παγκοσμιοποιημένο δυτικοποιημένο κόσμο που δεν τον καταλαβαίνει, νιώθει απροστάτευτος.
Είναι το κενό που κάλυπταν παλιά οι συλλογικότητες, όπως οι πολιτικές νεολαίες αριστερών κομμάτων;
Ακριβώς. Γι’αυτό πρέπει από τα κάτω να κάνουμε πράγματα. Βασιλεύει ο παραλογισμός, οι εξουσίες έχουν περιέλθει καθαρά στις αγορές. Τα προοδευτικά κόμματα αναλώνονται σε παιχνίδια εξουσίας με πενιχρά αποτελέσματα αφού οι μηχανισμοί έχουν καταληφθεί από την αγορά άρα δεν θα επιβιώσουν χωρίς την υποστήριξη της. Πρέπει να το παραδεχτούμε ότι η πολιτική μας ζωή είναι αγοραία.
Η απάντηση είναι δομές από κάτω;
Ναι. Θα σου πω κάτι. Εγώ είμαι 7 Δέλτα. Δεν διεκδικώ, δεν διαμαρτύρομαι, δεν διαπραγματεύομαι, Δημήτρης. Δεν θα διαμαρτυρηθώ στον εργοστασιάρχη, θα του πάρω το εργοστάσιο, γιατί δεν διαπραγματεύομαι ότι το εργοστάσιο ανήκει στους εργάτες του. Πιστεύω στην ανατροπή όχι στη διαμαρτυρία ή την απεργία. Η αστική δημοκρατία δεν είναι δημοκρατία, είναι τυραννική ολιγαρχία. Ο κόσμος οφείλει να μη σέβεται τυραννικά καθεστώτα.
Η αστική δημοκρατία είναι τυραννικό καθεστώς γιατί δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, γιατί δεν υπάρχει διάκριση εξουσιών, γιατί τις αποφάσεις τις παίρνουν όχι οι κομματικές μαριονέτες, αλλά οι αγορές. Κι αυτό γίνεται, πλέον, απροκάλυπτα. Τραπεζίτες βγαίνουν πρωθυπουργοί, δεσπόζουν βαθύπλουτοι, επενδυτές, οικονομολόγοι όχι χειρώνακτες, όχι ποιητές, όχι διανοητές, όχι φιλόσοφοι.
Είμαστε έτοιμοι να πάρουμε το εργοστάσιο και τη ζωή στα χέρια μας χωρίς να φαγωθούμε μεταξύ μας; Για κάποιο λόγο συνεχίζουμε να κάνουμε ανάθεση.
Η εξέγερση πρέπει να απορρέει από τη δόμηση. Αν ο πολεμιστής δεν έχει δομήσει την εσωτερική και εξωτερική του γεωμετρία, καμία μάχη δεν μπορεί να είναι νικηφόρα. Το πρώτο πράγμα που χρειαζόμαστε είναι να επικοινωνήσουμε βαθιά, να δημιουργήσουμε χώρο και χρόνο δημόσιο. Να οικοδομήσουμε ένα κοινοτικό δίκτυο παράλληλης διακυβέρνησης. Θα υπάρχει το Συμβούλιο Υγείας ή Παιδείας. Άνθρωποι τίμιοι, εμπνευσμένοι, εργατικοί από διαφορετικές κοινότητες, αιρετοί, άμισθοι και άμεσα ανακλητοί, θα πλαισιώνουν κάθε τομέα.
Αν καταφέρουμε να συνεννοηθούμε να είναι εμπνευσμένα, ριζοσπαστικά και ταυτόχρονα ρεαλιστικά τα προγράμματα, θα έρθουν κοντά οι άνθρωποι και θ’ αρχίσουν πάλι να ονειρεύονται. Γιατί χωρίς όνειρο δεν υπάρχει ουσιαστική δράση. Αν καταφέρουμε η παράλληλη διακυβέρνηση να στηρίζεται στην έρευνα, στη φιλομάθεια, στον αντιδογματισμό, στην αποδοχή της διαφορετικότητας, στις μη εμπορευματοποιημένες σχέσεις, θα εξασθενήσουν οι από πάνω θεσμοί και θα αναδυθούν οι άλλοι, γιατί η αληθινή ομορφιά είναι ανίκητη.
Πως θα δεσμευτεί ο καθένας μέσα στον γολγοθά της καθημερινότητας σε κάτι σήμερα που φαίνεται να μην εμπνέεται κοινωνικά από πουθενά; Ειδικά ο νέος.
Δεν είναι εύκολο γι ’αυτό πρέπει να ξεκινήσουν εμπνευσμένοι άνθρωποι να βγουν μπροστά να πείσουν πως πρέπει να συμμετέχουμε όλοι. Το χειρότερο είναι να είμαστε δέσμιοι της αδυναμίας και του φόβου. Οι νέοι δεν εμπνέονται γιατί εμείς οι παλαιότεροι δεν τολμούμε να πούμε τις αλήθειες μας. Γιατί η παλαιότερη γενιά ξεπούλησε τα όνειρα της.
Πρέπει να πούμε επιτέλους τις σκληρές αλήθειες.. Λέμε π.χ. ότι έχομε δωρεάν παιδεία, είναι ψέμα. Πρώτον δεν έχομε περιρρέουσα παιδεία αλλά ιδρυματική εκπαίδευση. Δεύτερο, η δημόσια «παιδεία» είναι διεκπεραιωτική και στα φροντιστήρια μαθαίνουμε τεχνικές για εξετάσεις κι όχι γνώση. Κι οι γονείς ρίχνουν ένα σκασμό λεφτά σε δυο πηγάδια που δεν έχουν πάτο. Βγαίνουν από τα ιδρύματα εγγράμματοι, υπάκουοι καταναλωτές κι όχι μορφωμένοι ελεύθεροι πολίτες.
Γυναικοκτονίες. Είναι ταξικό φαινόμενο. Οι πρώτες τάξεις εξουσίας ήταν γυναίκες άνδρες. Και μετά παιδιά, τρίτη τάξη. Πως θα μιλήσουμε γι’αυτές αν δεν πούμε ότι η πατριαρχία ξεκίνησε με την ιδιοκτησία. Είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε για το θέμα της ιδιοκτησίας ή είναι ταμπού για όλους; Εκεί είναι το ζητούμενο. Και να πούμε ότι το σημαντικό δεν είναι η ιδιοκτησία αλλά η ιδιοχρησία. (Δεν είναι απαραίτητο να έχει ο φοιτητής ένα σπίτι στο όνομα του αλλά ένα αξιοπρεπές κατάλυμα όπου κι αν βρεθεί.)
Απευθύνομαι στις γυναίκες: Όσο υπάρχει ιδιοκτησία θα βιάζουν και θα κακοποιούν εσάς και τα παιδιά σας. Τα συμπονετικά λόγια και τα «προοδευτικά» ευχολόγια στερούνται νοήματος.
Είμαστε έτοιμοι να διαλύσουμε την εμπορευματοποίηση της υγείας; Είμαστε έτοιμοι να πάρουμε την ευθύνη της ελευθερίας μας; Είμαστε έτοιμοι να πούμε τι είδους υγεία ή τι είδους παιδεία θέλουμε, αντί να ψωνίζουμε προγράμματα από κομματικούς πλασιέ; Εγώ το μονοπάτι του πολέμου το έχω πάρει χρόνια τώρα (καθώς είμαι φύσει και θέσει πολεμοχαρής).
Ρωτάς αν είμαστε έτοιμοι να διαλύσουμε τον καπιταλισμό;
Μα θα διαλυθεί μοναχός του αν αποφασίσουμε να δράσουμε κι όχι να αντιδράσουμε. Ελευθερία σημαίνει μέγιστη ευθύνη. Αν βιώσουμε το όνειρο μας σαν παροντική πραγμάτωση κι όχι σαν μελλοντική επιδίωξη, ο καπιταλισμός θα πέσει σαν σωρός από τραπουλόχαρτα, γιατί έχει φοβερές ενδογενείς ασυνέπειες. Οι παλιοί τρόποι αντίδρασης είναι προβλέψιμοι και αναποτελεσματικοί.
Μόνο ο εξεγερμένος άνθρωπος μπορεί να ερωτευτεί. Απευθύνομαι στους συμπολίτες μου: Αντέχετε να ζήσετε ανέραστα και θλιβερά κι εσείς και τα παιδιά σας; Να τρώνε κροκέτες και να ζουν φυλακισμένα στην ψευτοζωή των οθονών; Να πίνουν ένα καράβι ψυχοφάρμακα για να είναι λειτουργικά γρανάζια;
Αν σας ρωτήσει ένα παιδί τί θα κάνει όταν μεγαλώσει τι θα του πείτε; Θα σκοτωθείς να βρεις μια δουλειά και μετά σιωπή, μαμ, κακά και νάνι;
Η τέχνη απελευθερώνει; Και τι σημαίνει σήμερα απελευθέρωση;
Τι καλλιτέχνης θα ήμουν αν δεν πίστευα ότι η τέχνη απελευθερώνει; Η αληθινή τέχνη κάνει τον άνθρωπο μικρό παιδί που τρέχει ελεύθερο στη φύση. Η αληθινή τέχνη σε συνδέει με το όλον. Αυτή είναι η μόνη πραγματική ελευθερία. Η αποσπασματικότητα είναι σκλαβιά.
Η αληθινή τέχνη έχει σαν προαπαιτούμενο την ειλικρινή μοναξιά και την απρόσκοπτη επικοινωνία. Ένα καλό μαχαίρι ακονίζεται με ένα άλλο καλό μαχαίρι. Τα παιδιά πρέπει να μπουν το ένα στη ζωή του άλλου, να μην είναι στο «ψιλογουστάρω», στο «ψιλοζώ», στο «ψιλοϋπάρχω». Η αληθινή επικοινωνία προυποθέτει ελεύθερους ανθρώπους. Απαιτεί να μπείς σφοδρά στη σχέση, με όλη τη σωματική δύναμη και την πνευματική σου διαύγεια και να αντιμετωπίσεις το διακύβευμα με τη στοργή μητέρας μπροστά στο νεογέννητο παιδί.
Γι’ αυτό δεν συναγελάζομαι με την κοινωνία των νεοελλήνων. Γιατί μέσα στην κοινωνία δεν μπορείς να επικοινωνήσεις, να έχεις έθιμα, δεν μπορείς να έχεις τελετουργίες, δεν μπορείς να αλλάξεις πραγματικά. Η επικοινωνία, το έθιμο, η τελετή, το αφήγημα, η τέχνη, η μαγεία είναι χαρακτηριστικά των κοινοτήτων όχι των κοινωνιών. Ζω στις κοινότητες μας. Στους Χαϊνηδες και με τα παιδιά στον λόφο που κάνομε Τάι Τσι. Εκεί η αλληλεπίδραση είναι πολύ ισχυρή.
Η μία κοινότητα δεν θα υπήρχε αν δεν ήσουν δάσκαλος πολεμικών τεχνών κι η άλλη αν δεν έγραφες τραγούδια. Άρα είναι δυο κοινότητες με σημαντικό άξονα τη δική σου δουλειά αυτές. Δεν είναι αυτοοργανωμένες.
Το χάος αυτοοργανώνεται, νομοτελειακά. Οι κοινότητες μας γεννήθηκαν χαοτικά. Οι γαλαξίες και τα άστρα αυτοοργανώθηκαν τυχαία γύρω από ένα βαρύ ουράνιο σώμα. Χωρίς ένα βαρύ (μη εξουσιαστικό) πυρήνα δεν υπάρχει φυσική αυτοοργάνωση. Συνηγορούν όλα τα μόρια του νερού, σε μια χύτρα που βράζει, για να δημιουργηθούν στην επιφάνεια κάποιες μπουρμπουλήθρες. Πες εγώ είμαι μια μπουρμπουλήθρα.
Στους Χαΐνηδες έχομε ισότητα αμοιβών και συναποφασίζομε. Στις πολεμικές τέχνες, έχομε αλληλέγγυες, μη εμπορευματικές σχέσεις. Τους πολεμιστές και πολεμίστριες μου, τους αποκαλώ συμμαθητές. Εκείνοι με αποκαλούν δάσκαλο, μήπως καταφέρω και γίνω κάποτε.
Οι αριστεροί κάνουν ένα λάθος. Λένε ισοτιμία. Όχι ρε φίλε, η ισοτιμία είναι φασίζουσα χωρίς διακρισιμότητα. Μπαίνει σε ένα τρένο ένας 15άρης, του λες σήκω πάνω να κάτσει ο 90άρης. Κι οι δύο έχουν τα ίδια δικαιώματα αλλά υπάρχει διακρισιμότητα. Δεν έχουν δικαίωμα γνώμης όλοι παρά μόνο όσοι έχουν πληρώσει το τίμημα της γνώσης.
Με τον Πάππο τι σας έφερε κοντά;
Ο γεννήτορας της τέχνης είναι η ανάγκη. Η Ανάγκα ύψιστη θεά, γεννήθηκε πριν από τους άλλους θεούς (Ανάγκα και οι Θεοί πείθονται), σε αυτήν υπακούν άνθρωποι και θεοί. Κάναμε το «ευτυχισμέναι ημέραι» ένα δισκοβιβλίο, βασισμένο στο ρεμπέτικο. Εκτός από τον Αβυσσινό, την Βελεσιώτου, τον Κοτονιά, τον Πάππο, τον Πουλικάκο και τον αείμνηστο Νίκο Σπυρόπουλο, τραγουδεί κι ο Μαστέλος πρώτη φορά τραγούδια σε πρώτη εκτέλεση. Βγήκε στην περίοδο της κρίσης.
Όλο το δισκοβιβλίο είναι η εξέλιξη μιας ραδιοφωνικής εκπομπής στο μεσοπόλεμο. Και ακούγοντας τον δεν ξέρεις αν είσαι στον μεσοπόλεμο ή στην εποχή των μνημονίων. Αποτελεί τη μοναδική μουσική εργασία κοινωνικοπολιτικής σάτιρας της μνημονιακής Ελλάδας. Σημειώστε παρακαλώ, το προφητικό «Προμύθιον», πρώτο τραγούδι στο δίσκο, για τη μετέπειτα αιχμαλωσία της εποχής του κορονοïού.
Μετά, κάναμε το «Βάρδα φουρνέλο» στη διάρκεια της πανδημίας. Εγώ δεν κατάλαβα καραντίνα. Με το ένα μου χέρι έθαβα τον πατέρα μου, σαν μοναχοπαίδι, με το άλλο λυρόπαιζα για δίσκους που γράφαμε παρεΐστικα κι άρα παράνομα. Είναι ένα πρωτοποριακό πόνημα με αφορμή δέκα πρόσωπα αναφοράς: Τον Τσαν Σαν Φενγκ, τον Νίτσε, την Υπατία, τον Βαν Γκογκ, τον Ιούδα, τον Σαρλό, τον Τσακιτζή, τον Αίσωπο, τον Τσε Γκεβάρα και τον Μπάροουζ. Αποτελείται από οκτώ τραγουδιηγήματα και μια ταινία τυφλού κινηματογράφου. Η μουσική περιδινίζεται με την ποίηση, τη φιλοσοφία, το σινεμά. Σημειώστε πάλι το προφητικό του τραγουδιού «Αλεξανδρινό» και την μετέπειτα έξαρση των γυναικοκτονιών.
Στον δίσκο-βιβλίο «η χαμένη κασέτα», που κυκλοφόρησε πρόσφατα, το θέμα ήταν αν μπορούσαμε να καταδυθούμε στην εποχή της αθωότητας της κρητικής μουσικής και των συνόρων της. Ήξερα ότι το μυστικό βρίσκεται στο θεμελιώδες κύτταρο της παράδοσης: στην παρέα. Βρήκα τον συνεργάτη του τεράστιου Σκορδαλού, τον Λιαπάκη, τον Μαστοράκη και τους λοιπούς Holy stones. Πήγα στην Ιεράπετρα και το γράψαμε παρεΐστικα στους 42 βαθμούς, ο ήχος μιξαρίστηκε αναλογικά και έτσι αναδύθηκε η παλιά γλύκα και αθωότητα μαζί με το ολοκαίνουργιο υλικό.
Τραγουδούν ο Λιαπάκης, ο Αβυσσινός, ο Χαρούλης, ο Ψαραντώνης κι εγώ.
Τελειώνοντας θέλω να πω στα νέα παιδιά να μην επιθυμήσουν κάποια ζωή αλλά να ονειρευτούν κάποια ζωή. Στην πρώτη περίπτωση, πρωταγωνιστής είναι κάποιος άλλος σε κάποιο μελλοντικό χρόνο. Στη δεύτερη περίπτωση πρωταγωνιστής είσαι εσύ στο παρόν. Το κάθε σου βήμα δεν έχει επιδίωξη γιατί είναι ήδη κομμάτι του ονείρου σου.
Φωτεινή Λαμπρίδη
