Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής για το δεύτερο τρίμηνο του 2024, που παρουσιάστηκε χθες, είδε το φως της δημοσιότητας την επαύριο της κατάθεσης στη Βουλή του προσχεδίου προϋπολογισμού για το 2025 και σχεδόν μία εβδομάδα μετά την κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2025-2028, οπότε τα ενδιαφέροντα σημεία της δεν εντοπίζονται τόσο στις δημοσιονομικές και μακροοικονομικές προβλέψεις (όπου οι αποκλίσεις από το Μεσοπρόθεσμο και το Προσχέδιο είναι οριακές και δυσδιάκριτες), αλλά σε άλλα σημεία, που συνήθως δεν αναδεικνύονται από τα κυβερνητικά κείμενα.

1. Επενδύσεις: Εδώ το περίοπτο δεδομένο όλων των σχετικών αναφορών, εκθέσεων κ.λπ. είναι ότι έχουμε διαρκή άνοδο των επενδύσεων, οι οποίες συμμετέχουν στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 29,7%. Ωστόσο, η μεγάλη αύξηση των επενδύσεων, κατά 80,02% οφείλεται στην αύξηση των αποθεμάτων, ενώ οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου (που αυξάνουν το παραγωγικό δυναμικό της χώρας) αυξήθηκαν πολύ λιγότερο: 3,9%.

Επιπλέον, στην αύξηση του παγίου κεφαλαίου συμβάλλουν κατά σειρά: κατά 16,3% ο μηχανολογικός εξοπλισμός και τα… οπλικά συστήματα, κατά 13,4% ο μεταφορικός εξοπλισμός και κατά 2,1% ο εξοπλισμός τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνίας.

Συμπέρασμα: Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μικρό ποσοστό των συνολικών επενδύσεων και μέσα σε αυτές οι επενδύσεις τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνίας το μικρότερο ποσοστό τους. Στις συνολικές επενδύσεις η ίδια άνιση κατανομή: μηχανήματα και μηχανολογικός εξοπλισμός 44,3%, γη-κτίρια-υποδομές 22,7% και λογισμικό-δεδομένα-δίκτυα πληροφορικής και ιστότοπου 16,8%.

2. Η ανάκαμψη της μεταποίησης: Η μεταποίηση στην Ελλάδα ανακάμπτει και συμμετέχει σε μεγαλύτερο ποσοστό στο ΑΕΠ. Τα στοιχεία το τεκμηριώνουν αυτό επαρκώς. Ομως, το ουσιαστικό στοιχείο εδώ είναι ότι αυτή η ανάκαμψη οφείλεται στην αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία με τη σειρά της οφείλεται στη μείωση των ωρών εργασίας! Αυτός εξάλλου είναι ο ορισμός της αύξησης της παραγωγικότητας: αύξηση του προϊόντος από μικρότερο αριθμό εργαζομένων. Ετσι, δεν είναι τυχαίο ότι η μεταποίηση είναι ο μόνος τομέας της ελληνικής οικονομίας όπου η παραγωγικότητα έχει αυξηθεί κατά 43,6% από το α΄ τρίμηνο του 2009 στο β΄ τρίμηνο του 2024 – σε όλους τους άλλους τομείς είναι πίσω από τα προ της κρίσης επίπεδα.

Συμπέρασμα: Δεν είναι το ξεζούμισμα των εργαζομένων που αυξάνει την παραγωγικότητα, αλλά η αύξηση του πάγιου κεφαλαίου και η εντός αυτής αύξηση της «τεχνολογικής έντασης».

Εν ολίγοις –και αυτό συνάδει με τα στοιχεία του Προσχεδίου για τις συνιστώσες του ΑΕΠ– οι επενδύσεις ανεβαίνουν και η μεταποίηση αυξάνεται, αλλά το πάγιο κεφάλαιο ανακάμπτει πολύ αργά και η παραγωγικότητα της εργασίας είναι πολύ κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα – πλην της μεταποίησης, η οποία όμως δεν είναι η ισχυρότερη συνιστώσα του ΑΕΠ…

Πάνος Κοσμάς