Βροχή καταδικαστικών αποφάσεων για την Ελλάδα από το ΕΔΔΑ έπειτα από προσφυγές για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης προσφύγων στη Σάμο και στη Χίο ● Το Δικαστήριο αφήνει αιχμές μέχρι και για έλλειμμα στο κράτος δικαίου της χώρας
Μπαράζ καταδικαστικών αποφάσεων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εναντίον της Ελλάδας είχαμε χθες, με τις αποφάσεις να αποτελούν κόλαφο για την κυβερνητική πολιτική στο Προσφυγικό, αφήνοντας αιχμές μέχρι και για έλλειμμα στο κράτος δικαίου της χώρας.
Οι πολλαπλές καταδίκες αφορούν παραβίαση δικαιωμάτων προσφύγων στη Σάμο αλλά και στη Χίο και προήλθαν έπειτα από απευθείας προσφυγές στο ΕΔΔΑ, το οποίο αποφάνθηκε μεταξύ άλλων πως στη χώρα μας δεν υπάρχουν αποτελεσματικά ένδικα μέσα στα οποία θα μπορούσαν να προσφύγουν οι αιτούντες ώστε να αναζητήσουν εκεί τη δικαίωσή τους. Αναφορά καθόλου τυχαία, αφού στις αιτιάσεις των προσφύγων η μόνιμη κυβερνητική επωδός που προβλήθηκε ήταν ότι κακώς οι αιτούντες προσέφυγαν στο ΕΔΔΑ, αφού δεν είχαν εξαντλήσει όλα τα εθνικά δικαστήρια.
«Το Δικαστήριο επαναλαμβάνει ότι η κυβέρνηση που ισχυρίζεται ότι δεν έχουν εξαντληθεί τα ένδικα μέσα πρέπει να αποδείξει ότι το ένδικο μέσο ήταν αποτελεσματικό, διαθέσιμο στη θεωρία και στην πράξη τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και ότι ήταν προσβάσιμο και ικανό να παράσχει επανόρθωση σε σχέση με τα ένδικα μέσα του αιτούντος παράπονα, και προσέφερε εύλογες προοπτικές επιτυχίας», αναφέρει χαρακτηριστικά σε μια εκ των αποφάσεων που αφορά τη σχετική ένσταση της κυβέρνησης. «Εχοντας υπόψη τα γεγονότα, δεν υπάρχουν σχετικά παραδείγματα εθνικής νομολογίας να παρέχονται από την κυβέρνηση ώστε να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα οποιουδήποτε ένδικου μέσου, και έτσι η ένσταση της κυβέρνησης πρέπει να απορριφθεί», καταλήγει εμφατικά.
Πεταμένος στη σκηνή
Επί της ουσίας των υποθέσεων, πρόκειται για δυο ομαδοποιημένες προσφυγές, εννέα και πέντε ανθρώπων διαφόρων εθνικοτήτων, που έφτασαν στα ελληνικά νησιά το 2019 και το 2020, βιώνοντας όλες τις απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη ΒΙΑΛ στη Χίο και τη Σάμο. Ανάμεσά τους και αρκετά ανήλικα παιδιά τότε, στα οποία η ελληνική πλευρά αδυνατούσε να προσφέρει τα στοιχειώδη.
Στην ομάδα των εννέα, χαρακτηριστική είναι η υπόθεση του 25χρονου τότε Μ. Α. από τη Συρία, που έφθασε στη Χίο στις 19/10/2019 και κρατήθηκε στη ΒΙΑΛ πάσχοντας από χρόνια ηπατίτιδα Β. Αντί όμως να του παρασχεθεί η απαραίτητη ιατρική φροντίδα, ο Μ. Α. πετάχτηκε σε μια σκηνή στον περίβολο της ΒΙΑΛ και παρέμεινε εκεί σχεδόν για ένα χρόνο, αποχωρώντας τελικά τον Αύγουστο του 2020. Ο Μ. Α., παρά την κατάστασή του, έπρεπε να μοιραστεί τον χώρο του μαζί με 4.500 ανθρώπους στη ΒΙΑΛ, οι οποίοι με τη σειρά τους μοιράζονταν μαζί του τις μόλις 20 τουαλέτες που υπήρχαν εκεί.
Ο Μ. Α., σύμφωνα με την απόφαση, θα λάβει αποζημίωση 2.500 ευρώ.
Υπνος με βάρδιες
Στην ίδια ομάδα και ο Κονγκολέζος C. Κ., που έφτασε μόνος στη Σάμο το 2019 όντας μόλις 15 ετών. Παρέμεινε στο ΚΥΤ σχεδόν ένα χρόνο όταν στις 25/09/2020 μεταφέρθηκε στις εγκαταστάσεις του Αγίου Ανδρέα στην Αττική. Ο ίδιος ζήτησε άσυλο και οικογενειακή επανένωση. Σύμφωνα με την απόφαση, ο C. Κ. στη διάρκεια αυτής της περιόδου παρέμενε σε χώρους που έπασχαν από σοβαρό συνωστισμό, έλλειψη πρόσβασης σε ιατρικές και υγειονομικές εγκαταστάσεις, ανεπαρκή προσφορά τροφίμων, έλλειψη ασφάλειας και υψηλά ποσοστά εγκληματικότητας. Η κατάσταση για τους ασυνόδευτους ανηλίκους στο ΚΥΤ ήταν εξίσου άθλια. Η πλειονότητα των ανηλίκων διέμενε με ενήλικες σε πρόχειρα καταφύγια, ενώ οι συνθήκες στην «ασφαλή ζώνη» που είχε σχεδιαστεί για τη στέγαση των ανηλίκων ήταν εξίσου ανεπαρκείς και χαρακτηρίζονταν από συνωστισμό, ύπνο σε βάρδιες, έλλειψη υγειονομικών εγκαταστάσεων και περιστατικά εισόδου στην ασφαλή ζώνη μη εξουσιοδοτημένων ενηλίκων. Ο C. Κ. πρόκειται να αποζημιωθεί με 6.500 ευρώ.
Συνολικά για τις δύο ομαδικές υποθέσεις η Ελλάδα πρόκειται να καταβάλει το ποσό των 42.500 ευρώ σε ποσά που ξεκινούν από τις 2.500. Επίσης, ακόμη μία καταδικαστική απόφαση αφορά την παράνομη κράτηση δύο ανήλικων κοριτσιών από το Αφγανιστάν στο Κέντρο Κράτησης στον Ταύρο σε συνθήκες ακατάλληλες για εκείνες. Τα δύο κορίτσια θα αποζημιωθούν με 7.400 ευρώ έκαστη.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι στο ΕΔΔΑ εκκρεμούν ακόμα δεκάδες υποθέσεις εναντίον της χώρας μας, με κυριότερες αυτές των επαναπροωθήσεων.
Γιώργος Παγούδης
