Ανησυχητικά είναι τα δημογραφικά στοιχεία για την Ελλάδα, η οποία πλέον θεωρείται μία «γερασμένη» και πλήρως αστικοποιημένη χώρα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με έρευνα του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το 22% του πληθυσμού είναι ηλικίας άνω των 65 ετών, ενώ οι κάτοικοι ηλικίας άνω των 85% αντιστοιχούν στο 3,5% του γενικού πληθυσμού.
Την ίδια ώρα, ο αριθμός των ατόμων, ηλικίας έως 14 ετών, υπολείπεται - για πρώτη φορά στη δημογραφική ιστορία της χώρας - κατά 800.000 άτομα σε σχέση με τον αριθμό των 65+.
Το παραπάνω, ανησυχητικά στοιχεία συνδυάζονται και με το φαινόμενο της έντονης αστικοποίησης, καθώς το 75% κατοικεί στις μητροπολιτικές περιοχές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και άλλων 10 αστικών κέντρων.
Μάλιστα, οι ισχνές τάσεις απο-αστικοποίησης, οι οποίες διαφάνηκαν την περίοδο της κρίσης, ακόμη κι αν ενισχυθούν, δεν πρόκειται να αλλάξουν άρδην τον πληθυσμιακό χάρτη της Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες.
Μιλώντας στο ΑΜΠΕ, ο επικεφαλής του Εργαστηρίου, Βύρωνας Κοτζαμάνης, επισημαίνει τα εξής:
«Η μείωση της γαμηλιότητας και της γεννητικότητας/γονιμότητας, η αύξηση των εκτός γάμου γεννήσεων και των διαζυγίων και η ανάδειξη νέων μορφών συμβίωσης (βλ. σύμφωνα συμβίωσης) συρρίκνωσαν, όχι μόνον τον αριθμό των πολυμελών και των διευρυμένων νοικοκυριών, αλλά και αυτόν των πολυτέκνων οικογενειών, καθώς οι τρίτες και τέταρτες γεννήσεις από το 15% και 25% του συνόλου των γεννήσεων στις αρχές της δεκαετίας του '50, αποτελούν σήμερα αντίστοιχα το 10% και 8%».
Την ίδια ώρα, όπως προκύπτει από την έρευνα του Εργαστηρίου, αυξάνεται τόσο το πλήθος των μονογονεϊκών οικογενειών, όσο και ο αριθμός των άτεκνων ατόμων (σ.σ. πάνω από το 20% σχεδόν των γυναικών που γεννήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του '70).
Δεν θα πρέπει να παραληφθεί, παράλληλα, ότι τις τελευταίες δεκαετίες αυξάνεται και η μέση ηλικία, όσων γυναικών αποκτούν πρώτο παιδί (σ.σ. άνω των 31 ετών το 2018, έναντι 26 ετών στα τέλη της δεκαετίας του '80)
Εξίσου δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις και για το μέλλον:
- Το 2035, το ποσοστό των ατόμων, ηλικίας άνω των 65 ετών, αναμένεται να κυμανθεί στο 27,5%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους ηλικιωμένους άνω των 85 ετών θα διαμορφώνεται στο 4,3%. Την ίδια ώρα, τα ποσοστά των νέων, ηλικίας 0-14 και 0-18 ετών, θα κυμαίνονται από 11,0% έως 12,4% και από 15,8% έως 14,2%, αντίστοιχα.
- Το 2050, το ποσοστό των άνω των 65 ετών και των άνω των 85 ετών αναμένεται να διαμορφωθεί από 33,1% έως 30,3% για τους πρώτους και από 6,5% έως 4,9% για τους δεύτερους, ενώ τα ποσοστά των νέων (0- 14 ετών και 0-18 ετών) από 14,8% έως 12,0% για τους πρώτους και από 19% έως 15,4% για την δεύτερους.
ΑΜΠΕ
