Η μνημειώδης ατάκα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κατά τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στην 82^η ΔΕΘ, παραδεχόμενος -σε ερώτηση δημοσιογράφου- ότι τον ενδιαφέρει η επικοινωνία και όχι η ουσία, ήταν απλά ένα λεκτικό λάθος. Μια μπούρδα. Χωρίς καμία πολιτική αξία, παρά μόνο για να μπαίνει σε χιουμοριστικά βιντεάκια στο youtube.

Του Γιώργου Χριστοφορίδη*

Οι δεκάδες άλλες «γκάφες» (κατά το χαρακτηρισμό του διαδικτύου), όμως, που τον ακολουθούν και τον χαρακτηρίζουν, είναι κάτι διαφορετικό, με ουσία. Γιατί αποτελούν αποδείξεις μιας -λανθασμένης δομικά και ελαττωματικής πρακτικά- επικοινωνιακής στρατηγικής, όπως αυτή σχεδιάστηκε από τους επικοινωνιολόγους του Κυριάκου Μητσοτάκη, σε όλα τα επίπεδα.    

Ως προς το κομμάτι του image-making, τι να πρωτοθυμηθεί κανείς;

• Την ιστορία με τον εξωγήινο στον Υμηττό, που έβαλαν τον Πρόεδρο να επικαλεστεί, για να επιχειρηματολογήσει κατά της ταυτότητας φύλου στη Βουλή; Προφανώς ήθελαν να κάνουν λίγο πιο σύγχρονο και νεανικό το λόγο του Προέδρου, αφού το θέμα αφορούσε στους νέους (σκέψη πρώτου επιπέδου), αλλά το παράκαναν με τα X-Files.

• Τη γκάφα με τη ρήση του Αϊνστάιν, που ο Αϊνστάιν ποτέ δεν είπε; Πλήρης απόδειξη της προχειρότητας, που χαρακτηρίζει τη διαδικασία τεκμηρίωσης του λόγου του Προέδρου. Με επιχειρήματα και διατυπώσεις που επιλέγονται για τα likes στο FB, αδιαφορώντας φυσικά αν αλήθεια. LOL.

• Τη ντροπή με τη γυναίκα που δήθεν τον συναντά τυχαία στο δρόμο και του λέει πόσο ωραίος γκόμενος είναι; Αμερικανιά. Την ξεχωρίζουμε από τα δεκάδες άλλα αξιοσημείωτα –για το δικό του λόγο το καθένα- βιντεάκια της ΝΔ, αφού αποκαλύπτει, ξεκάθαρα, ένα βασικό στόχο των συμβούλων του κ. Μητσοτάκη: την ενίσχυση της εγωπάθειάς του. Γιατί, προφανώς, είναι έξυπνοι άνθρωποι και θέλουν να διατηρήσουν την καλοπληρωμένη δουλειά τους. Μια γυναίκα, στο δρόμο, λέει στον απλό καθημερινό Μητσοτάκη ότι είναι ωραίος «γκόμενος» κι εκείνος απλά αδιαφορεί. [Με κάποιο τρόπο χώρεσε και μια δόση εγωπάθειας...]. Δεν του είπε: «Τι ψηλός είσαι» ή «πόσο δουλευταράς». «Τι γκόμενος είσαι»! Πόσο…

• Τις άλλες ντροπιαστικές διαψεύσεις διαφόρων συμπρωταγωνιστών του στα γαλάζια σποτ, όπως ο πωλητής της «Σχεδίας» ή οι καλλιτέχνες, που βγήκαν στα κανάλια και εκτέλεσαν την αξιοπιστία του;

Εκδίκηση

Όμως και η γενικότερη επικοινωνιακή στρατηγική του κόμματος δεν ήταν πολύ διαφορετική. Καταστροφολογία, σκληρό ροκ, άρνηση, εξυπνακισμοί που πουλάνε στο twitter και, φυσικά, διαρκής αξιοποίηση των φιλογαλάζιων media. Αλλά και κάτι ακόμα: Εκδίκηση. Το νεογαλάζιο -σαμαρικών ενστίκτων- ιδεολογικό αξίωμα: «Τώρα θα πάρουμε εκδίκηση για όλα αυτά που πάθαμε εμείς», ετέθη ως θεμέλια λίθος της όλης στρατηγικής τους:

• Προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα εικονικό λαϊκό κίνημα-τηλεοπτική παραγωγή, τους «παραιτηθείτε», που δήθεν θα ξεσήκωνε τον κόσμο κατά της κυβέρνησης, κάτι σαν τους «Αγανακτισμένους» εναντίον τους. Απέτυχε παταγωδώς. Τα κινήματα δεν δημιουργούνται.

• Προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα κύμα οργής στην κοινωνία. Με χυδαίες ύβρεις και φοβερές συκοφαντίες, τα γαλάζια στελέχη «έβαλαν φωτιά» σε κάθε τηλε-τραπέζι με επιθέσεις εναντίον του κυβερνητικού συνομιλητή τους. Εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο κάθε κατευθυνόμενο συκοφαντικό δημοσίευμα του συστημικού –δικού τους- Τύπου. Δημιούργησαν χιλιάδες ψεύτικους λογαριασμούς στο διαδίκτυο, προσπαθώντας να καλλιεργήσουν αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση. Εφτασαν, μάλιστα, να πιστέψουν ότι σχεδόν τα κατάφεραν. Κι άρχισαν να λένε στον Τσίπρα ότι δεν μπορεί να κυκλοφορήσει στο δρόμο (όπως συνέβη με τους ίδιους, όταν κυβερνούσαν). Μέχρι που ο πρωθυπουργός ξεκίνησε τις περιοδείες στην Ελλάδα. Πλέον, βλέποντας τις εικόνες κάθε βράδυ στα δελτία, γελάει ο κάθε γαλάζιος πικραμένος…

Το project «πολιτική ρητορική»

Με εργαλεία όπως η παραποίηση, η διαστρέβλωση και η συγκάλυψη της αλήθειας, χτίστηκε και το project «πολιτική ρητορική». Η νέα δημιουργική ομάδα της ΝΔ, αδιαφορώντας πλήρως για τα πεπραγμένα του κόμματος όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, δημιούργησε μια δική της εικονική πραγματικότητα, που σε πολύ μεγάλο βαθμό κατάφερε και την επέβαλε στον κόσμο, με τη βοήθεια των καναλαρχών, ασφαλώς. Έτσι, για παράδειγμα…

• Όλοι συγκρίνουν τις συντάξεις του Κατρούγκαλου με τις συντάξεις του 2014 και μιλούν για περικοπές. Το σωστό θα ήταν να τις συγκρίνουμε με τις συντάξεις που θα είχαμε το 2015, αν παρέμενε η ΝΔ στην εξουσία, δεδομένου ότι από 1/1/2015 ξεκινούσε η εφαρμογή του νόμου 3863 του 2010 με τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος. Κανείς δεν κάνει αυτή τη σύγκριση. Αυτός ο νόμος δεν εφαρμόστηκε ποτέ, ακριβώς επειδή ανέλαβε την εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά, ως δια (μιντιακής) μαγείας, ξεχάστηκαν όλα όσα είχαν υπογράψει ΝΔ – ΠΑΣΟΚ. Μα, αν συγκρίνουμε με τις συντάξεις που πραγματικά θα είχαμε, σε περίπτωση που ΝΔ-ΠΑΣΟΚ κέρδιζαν τις εκλογές του 2015, προκύπτει ξεκάθαρα ότι ο Κατρούγκαλος έδωσε αυξήσεις, από την πρώτη στιγμή. Και, φυσικά, δεν θα είχαν περισωθεί οι συντάξεις ως 1.300 ευρώ, όπως συνέβη, ενώ ούτε λόγος για 13^η σύνταξη κ.λπ… Θα είχαν καταστραφεί ολοσχερώς οι συνταξιούχοι, χωρίς επιστροφή.

• Προκειμένου να χτίσει ένα ευκολοχώνευτο επιχείρημα, η ΝΔ μετέτρεψε τη λέξη «κόφτης» σε ό,τι χειρότερο υπάρχει στην ελληνική γλώσσα. «Τέταρτο μνημόνιο» τον ανέβαζε, «μνημόνιο διαρκείας» τον κατέβαζε. Και τελικά; Τελικά, χρησιμοποιώντας το σωτήριο εργαλείο του «κόφτη», ο ελληνικός λαός γλίτωσε πολλά δισεκατομμύρια μέτρα λιτότητας, για τα οποία επέμενε το ΔΝΤ. Και η πλάκα είναι ότι ήταν προφανές πως θα συμβεί αυτό. Κάθε σοβαρός αναλυτής το έβλεπε. Και στη ΝΔ το ήξεραν εξαρχής (ότι ο κόφτης δεν θα ενεργοποιηθεί, άρα ο ελληνικός λαός θα προστατευθεί). Ωστόσο, αυτό δεν τους εμπόδισε να δημιουργήσουν ένα εμπορικό επιχείρημα, έστω και με ημερομηνία λήξης (την ημέρα των ανακοινώσεων της Eurostat).

• Ακόμα πανηγυρίζει η ΝΔ το δήθεν success story του 2014. ΜΗΔΕΝΙΚΗ ανάπτυξη στο τέλος του έτους, 3 δισ. ευρώ ΚΑΤΩ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ το πρωτογενές αποτέλεσμα, παρότι είχαμε αύξηση φορολογίας 7,1% σε σχέση με το 2013, σε ΜΙΑ ΜΟΝΟ χρονιά. Τρομερό θράσος που πανηγυρίζουν. Πανηγυρίζουν, όμως.

• Τα αντίμετρα εξαφανίστηκαν. Εδωσε εντολή η ΝΔ και τα κανάλια υπάκουσαν ΑΠΟΛΥΤΩΣ. Η λέξη «αντίμετρα» δεν ακουγόταν ποτέ στα τηλεοπτικά πάνελ. Σαν να μην είχαν ψηφιστεί τα θετικά μέτρα των 3,6 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή και τα μέτρα λιτότητας για το 2019 και το 2020 (που τελικά ακυρώθηκαν).

Τα παραδείγματα άπειρα. Η λογική τους απλή: Δεν αναζητούμε μια σωστή απάντηση, που να «στέκεται». Δημιουργούμε μια δική μας, που να «πουλάει». Σαν να λέμε… επικοινωνία χωρίς έλεος.

Και οι άριστοι έχουν ψυχή

Πραγματικά, αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά, θα διαπιστώσει ένα κανονικό σχέδιο πίσω από όλα αυτά. Με αρχή, μέση, τέλος. Ένα σχέδιο social media, που βασίζεται στη γρήγορη διάδοση μιας ψεύτικης είδησης και «παίζει» από την αρχή με δημοσκοπική αβάντα. Γνωρίζει τα δυνατά του σημεία και τα ενισχύει όσο μπορεί. Θεμελιώνεται στην αστική νοοτροπία, αγκαλιάζει την αριστεία, περιχαρακώνει τα θέματα ασφάλειας, πατάει επί πτωμάτων αν χρειαστεί, πολεμάει δίχως αύριο, πωρώνει όσο μπορεί, διχάζει. Όμως, δεν οδηγεί πουθενά. Το πλατό κάποια στιγμή τελειώνει. Γιατί, όλα αυτά τα επικοινωνιακά πολιτικά projects, που σχεδιάζονται σε ένα χαρτί για να είναι όμορφα και να κερδίσουν ψήφους, έχουν ένα βασικό μειονέκτημα: Είναι αρχεία word, που κάποια στιγμή τελειώνουν.

Και όταν ο Πρόεδρος βρεθεί εκτός προσχεδιασμένου προστατευμένου περιβάλλοντος αποκαλύπτεται ο άνθρωπος πίσω από τη μάσκα. Στην περίπτωση του Κυριάκου Μητσοτάκη; Καταργεί το δώρο Χριστουγέννων, ακυρώνει το 8ωρο, φέρνει το ελαστικό ωράριο κατά πώς βολεύει τον εργοδότη, θεμελιώνει 7ήμερη εργασία. Αυτά αποκάλυψε ο άνθρωπος, όταν μίλησε εκτός κειμένου. Τα ακούσαμε με τα αυτιά μας. Επικοινωνιακή καταστροφή. Εσπευσαν να τα «μαζέψουν» οι επαγγελματίες σύμβουλοί του, διαψεύδοντάς τον, ωστόσο ο λαός κατάλαβε. Η αλήθεια αποκαλύφθηκε, «καίγοντας» το ακριβοπληρωμένο σενάριο. Αλλωστε, αυτή είναι η μοίρα των σεναρίων συνήθως, να καίγονται στο τέλος.

(*) Ο Γιώργος Χριστοφορίδης είναι δημοσιογράφος – οικονομολόγος.