Κενταυρομαχία: ο μύθος της αρπαγής των Λαπιθίδων από τους Κενταύρους στο γάμο του βασιλιά Πειρίθοου
Νέα προσέγγιση με αρτιότερες φωτογραφίες
Ο γάμος έληξε οδυνηρά, πριν προλάβει να γίνει.
Κένταυροι όρμησαν και διέλυσαν τη γιορτή χωρίς να λογαριάζουν τίποτε και κανέναν: ούτε την πόλη, ούτε το ζευγάρι, ούτε τους θεούς τους.
Μεθυσμένοι από πολύ κρασί ρίχτηκαν στη μάχη.
Πώς θα βουτήξουν λαίμαργα ό,τι είναι ξένο. Άγριοι, ανικανοποίητοι και σκοτεινοί αδιαφόρησαν για τη λεπτότητα της στιγμής και ξεκίνησαν να αρπάζουν. Τα στήθη και τα πόδια, τα μαλλιά και τα φορέματα, τις καλεσμένες και την νύφη, έτοιμοι να τις κάνουν δικές τους, να τις σύρουν στη μυστηριώδη χώρα τους, εκεί όπου συμβαίνουν ταυτόχρονα όλα τα καιρικά φαινόμενα και έχει όλον τον καιρό δυνατό ήλιο και μαζί ισχυρές καταιγίδες.
Ο ένας βουτά απ’ τα μαλλιά μια Λαπιθίδα κι ο άλλος χουφτώνει λαίμαργα το στήθος της νύφης, σπρώχνουν, ποδοπατούν, χώνουν τα χοντρά δάχτυλα στο φίνο γυναικείο δέρμα, τις επιθυμούν με λύσσα. Κεφάλια, μάτια, χέρια, δάχτυλα και πόδια, χιτώνες, πτυχώσεις και γόνατα, μύες, βλέμματα και χείλη, όλα καταγράφουν την ενστικτώδη εκείνη φοβερή πρωτόγονη βία που προσπαθεί να επιβληθεί και να καταστρέψει έναν ήσυχο κόσμο.
Αν κάνεις ησυχία, ακούς τις ανάσες της βίας. Πώς βγαίνει από τα ανθρώπινα σπλάχνα αυτών των μισών τρελών ζώων, πώς συγκεντρώνεται στην κοιλιά τους ακριβώς στο σημείο εκείνο που ενώνει την ανθρώπινη με τη ζωώδη φύση τους, πώς καλπάζει ανεξέλεγκτη μαζί με τα άλογα, πώς γενικεύεται. Οι ορμητικοί Κένταυροι, που κατάγονται από ένα σύννεφο, παιδιά ενός τρελού έρωτα, πολεμιστές χωρίς αρχές, είναι γεμάτοι πόθο. Οι γυναίκες έντρομες φοβούνται το άγνωστο. Οι άνδρες, καθαροί κι ανήσυχοι πολεμούν για την τάξη. Μα τα συμπλέγματα κενταύρων και γυναικών αφοπλίζουν τους πολεμιστές, και έτσι δεν μπορούν μόνοι τους να τις σώσουν. Το φως της λευκότητας των μαρμάρων, ίδιο με μια αγνότητα που κινδυνεύει να χαθεί, η πλαστικότητα των σωμάτων που απεικονίζει ζαλιστικά στο τέρμα της την ένταση, όλα αποτυπώνουν το χάος.
Η σιωπή της άδειας αίθουσας δυναμώνει τον καλπασμό, την αγωνία. Ω! Ο πόλεμος απλώνεται φοβερός μπροστά σου. Και ξαφνικά, στη μέση της σκηνής ο Απόλλωνας, όμορφος όσο ποτέ και πουθενά αλλού, αγέρωχος κι αρμονικός, τεντώνει αμείλικτα το τόξο του και επιβάλλει τη δικαιοσύνη της αδέκαστης αρμονίας. Οι Κένταυροι σε λίγο θα σκορπίσουν μακριά και ο πόθος της κατάκτησης θα τελειώσει σαν πάθημα. Όμως, οποιος δεν είναι πάντα δίκαιος και ισορροπημένος στη ζωή του, αλλά έχει υπάρξει παθιασμένος ή ονειρεύεται έναν μεγάλο πόθο, αυτός θα είναι πάντα με τους χαμένους.
Νίκη Κόλλια
"Λαπιθίδες". (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελληνικός Πολιτισμός) © Σπύρος Στάβερης
"Ένας Λαπίθης στα δεξιά έχει ρίξει κάτω τον Κένταυρο που εξακολουθεί να έχει βίαια αγκαλιασμένη μια Λαπιθίδα και να την κρατά από το πόδι". (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελ. Πολιτισμός) © Σπύρος Στάβερης
Μία Λαπιθίδα προσπαθεί να ελευθερωθεί από το σφιχταγκάλιασμα ενός Κενταύρου. © Σπύρος Στάβερης
"'Ενας Κένταυρος έχει αρπάξει από τα μαλλιά μια Λαπιθίδα". (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελ. Πολιτισμός) © Σπύρος Στάβερης
O Απόλλωνας, και αριστερά του ο Θησέας. © Σπύρος Στάβερης
"Ο Κένταυρος Ευρυτίωνας έχει αρπάξει από το στήθος τη νύφη, την Διηδάμεια (Ιπποδάμεια) η οποία προσπαθεί με δύναμη να τον απομακρύνει." (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελ. Πολιτισμός) © Σπύρος Στάβερης
"'Ενας Λαπίθης καταβάλει έναν Κένταυρο". (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελ. Πολιτισμός)© Σπύρος Στάβερης
"Ο Θησέας (δεξιά) κρατώντας πελέκι στο χέρι του επιτίθεται σ' έναν Κένταυρο που έχει αρπάξει ανάμεσα στα πόδια του μια Λαπιθίδα, η οποία, προσπαθώντας να απωθήσει τον Κένταυρο τον έχει πιάσει με τα χέρια της από τα μαλλιά και τα γένια". (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελ. Πολιτισμός) © Σπύρος Στάβερης
"Σύμπλεγμα με έναν Λαπίθη κι έναν Κένταυρο. Ο Λαπίθης έχει νικήσει τον Κένταυρο κι αυτός εξοργισμένος του δαγκώνει το χέρι". (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελ. Πολιτισμός) © Σπύρος Στάβερης
"Λαπιθίδα". (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελ. Πολιτισμός) © Σπύρος Στάβερης
"Στο μέσο του αετώματος στέκεται κατενώπιον ο Απόλλων, έχοντας υψωμένο το δεξί του χέρι και στραμμένο το κεφάλι του προς τα δεξιά. Ο θεός φορά μικρή χλαμύδα που καλύπτει τον πήχυ του αριστερού χεριού και το άλλο άκρο της περνά πάνω από το δεξί ώμο και πέφτει στο γυμνό σώμα. Εντυπωσιακή και περίτεχνη είναι η κόμμωσή του. Παρουσιάζεται ως προστάτης των ανθρώπων, αφού είναι ο θεός του φωτός, του πνεύματος και επιβάλλεται στους Κενταύρους, τους βαρβάρους, τους εκπροσώπους του σκότους και των παθών. Στο αριστερό του χέρι κρατούσε τόξο. Δεξιά του ο Πειρίθοος με το σπαθί υψωμένο ορμούσε εναντίον του Κένταυρου Ευρυτίωνα, ο οποίος έχει αρπάξει τη Διηδάμεια (Ιπποδάμεια)". (Γιάννης Παπαθανασίου- Ελ. Πολιτισμός). Αριστερά του, ο Θησέας. © Σπύρος Στάβερης
Πότε θα επιστρέψει το μουσείο του Λούβρου τα τμήματα από τις ανάγλυφες μετόπες του ναού του Δία που κατέχει;
