Με την πανδημία να είναι στην δεύτερη φάση της, χιλιάδες συμπολίτες μας δοκιμάζονται, το Ε.Σ.Υ. βρίσκεται στα όριά του και η χώρα βιώνει μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση, που εξελίσσεται σε τραγωδία. Μετά από 2 lockdown, η επόμενη μέρα για εργαζόμενους και μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις προμηνύεται δύσκολη.
Η εικόνα που αποτυπώνεται στην ετήσια Έκθεση του Ι.Ν.Ε. Γ.Σ.Ε.Ε. για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση είναι αποκαλυπτική. Το 73% των εργαζομένων ζουν με μισθούς κάτω των 1.000€, το 12% αμείβεται μέχρι 200€ μηνιαίως, μειώθηκε ο Μ.Ο μισθών, ενώ χάθηκαν 190.000 θέσεις εργασίας μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου. Η κατάσταση επιβαρύνεται από τα αργά αντανακλαστικά της κυβέρνησης, το υποτονικό πακέτο στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων και την απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου υπέρβασης των επιπτώσεων της πανδημίας.
Παράλληλα, οι ευέλικτες μορφές εργασίας τείνουν να επικρατήσουν έναντι της σταθερής εργασίας, με παράλληλη μείωση απασχόλησης και αμοιβών, επιτείνοντας ακόμη περισσότερο την ύφεση. Κατά την διάρκεια της πανδημίας η τηλεργασία επεκτάθηκε και καθιερώθηκε ως αναγκαιότητα. Τα προβλήματα που προκύπτουν δεν είναι αμελητέα. Έρευνα κατέδειξε ότι το 35% όσων εργάστηκαν από απόσταση εργάστηκε περισσότερες ώρες από το προβλεπόμενο ωράριο, υπήρξαν καταγγελίες για απλήρωτες υπερωρίες, ενώ προκύπτουν ερωτήματα για την διάκριση εργασιακού και ελεύθερου χρόνου και του κόστους που επωμίζεται ένας εργαζόμενος για να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της εργασίας του από το σπίτι. Προτάσεις για ΄΄μείωση του εργατικού κόστους΄΄ με μοίρασμα του εργαζόμενου σε δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις, την διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η αλλαγή του τρόπου πληρωμής υπερωριών έρχονται να συμπληρώσουν το σκηνικό. Αύξηση ανεργίας, υποαπασχόληση, de facto κατάργηση του 8ώρου, φτωχοποίηση μεγάλου μέρους των εργαζομένων, κλείσιμο καταστημάτων και υπηρεσιών, απουσία ελεγκτικών μηχανισμών και ουσιαστικού προστατευτικού πλαισίου της εργασίας, προμηνύουν μια δύσκολη επόμενη μέρα για τον κόσμο της εργασίας.
Η κυβέρνηση της ΝΔ, παρά την επένδυσή της στην επικοινωνιακή διαχείριση, μας δείχνει το αληθινό της πρόσωπο στα εργασιακά ζητήματα. Στο τοπίο που διαμορφώνεται οι κοινωνικές ανισότητες θα ενταθούν περαιτέρω, το βάρος θα πέσει δυσανάλογα στις πιο ευάλωτες ομάδες εργαζομένων, προδιαγράφοντας δυσοίωνο το μέλλον. Το μοντέλο που προτάσσει τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης ως "μέρος της λύσης" είναι πλέον ξεπερασμένο. Οι θιασώτες αυτών των λύσεων αδυνατούν να απαντήσουν πειστικά για τα χαμένα εισοδήματα, την απουσία ενός εισοδήματος αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους, τις συνέπειες για τα ασφαλιστικά συστήματα και τις χαμένες θέσεις εργασίας λόγω της εισαγωγής των τεχνολογιών της 4ΒΕ. Οι λύσεις αντίθετα θα μπορούσαν να βρεθούν στην αντιμετώπιση διαρθρωτικών αδυναμιών της οικονομίας, στην ανακατεύθυνση του εκπαιδευτικού μας μοντέλου και στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού. Το ζητούμενο πλέον είναι, τι μέλλον θέλουμε για τον κόσμο της εργασίας. Ένα μέλλον φθηνής εργασίας που θα συνοδεύεται από αβεβαιότητα και ανασφάλεια ή ένα μέλλον ασφάλειας και αξιοπρέπειας.
Ο Γιάννης Ανδρέου είναι μέλος της Κ.Π.Ε του Κινήματος Αλλαγής και Αν. Γραμματέας του Τομέα Κοινωνικής ένταξης και συνοχής.
