Μια ιδιωτικοποίηση παραλίας μήκους 1.600 μέτρων στο Λαγονήσι, που έρχεται από τα παλιά, έχει προκαλέσει αντιδράσεις και κινητοποιήσεις κατοίκων. Μάλιστα, σε μία από αυτές, έκλεισαν την παραλιακή λεωφόρο για μία ώρα. Όλες οι παρατάξεις του Δήμου Σαρωνικού δεσμεύονται να προσφύγουν δικαστικά, με στόχο να υπερασπιστούν τον δημόσιο χαρακτήρα της παραλίας και την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών σε αυτή.

Η συγκεκριμένη ελεύθερη παραλία αποτελεί σημαντικό «φιλέτο» για την περιοχή και κυρίως για επίδοξους επιχειρηματίες. Η γεωγραφική της θέση, ακριβώς δίπλα από το γνωστό ξενοδοχείο Grand Resort, η μεγάλη αμμώδης έκταση και το όμορφο τοπίο που την περιβάλλει συνιστούν ιδανική τοποθεσία για παραθερισμό και στιγμές χαλάρωσης.

Η νέα αυτή σύγκρουση, που αφορά την εκμετάλλευση της ζώνης αιγιαλού, η οποία θεωρητικά αποτελεί δημόσιο αγαθό, εξελίσσεται στην παραλιακή ζώνη μετά το ξενοδοχειακό συγκρότημα Grand Resort στο Λαγονήσι, κοντά στο 41ο-42ο χιλιόμετρο της λεωφόρου Αθηνών-Σουνίου.

Η συγκεκριμένη έκταση είχε παραχωρηθεί σε διάφορες φάσεις μεταξύ των ετών 1999 και 2003, κατά την περίοδο διακυβέρνησης του Κώστα Σημίτη. Ωστόσο, ένα τμήμα της παραχώρησης παρέμεινε εκκρεμές, οδηγώντας τον όμιλο Μαντωνανάκη σε προσφυγή κατά του Δημοσίου. Η προσφυγή αυτή είχε ως αποτέλεσμα την επιδίκαση αποζημιώσεων ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ υπέρ του ομίλου. Φαίνεται πως η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), η οποία διαχειρίζεται την εν λόγω έκταση, έχει καταλήξει σε συμβιβασμό με τους επενδυτές και πλέον προχωρά στην υλοποίηση των σχεδίων αξιοποίησης που εκκρεμούν εδώ και δύο δεκαετίες.

Το προηγούμενο σκηνικό έντασης το 2021 με καντίνα-beach bar

Σε διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις είχαν προχωρήσει οι πολίτες και το 2021, σχετικά με το καθεστώς που επέτρεψε σε μια επιχείρηση, η οποία έως το 2012 είχε άδεια να λειτουργεί μικρή τροχήλατη καντίνα, να απλωθεί με δύο τεράστιες σταθερές κατασκευές beach-bar και εκατοντάδες ομπρέλες χωρίς να διαθέτει άδεια και χωρίς μισθωτήριο συμβόλαιο.

Κάτοικοι της περιοχής που διαμαρτυρήθηκαν τότε υπέστησαν προπηλακισμούς με αποτέλεσμα να συγκεντρώσουν υπογραφές και να κινητοποιήσουν τον Δήμο Σαρωνικού που ήρθε και κατέγραψε τις αυθαιρεσίες. Μάλιστα, η «Κίνηση Κατοίκων για την Παραλία Πεύκο», που είχε προσφύγει στον δήμο, την ΕΤΑΔ και τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, επισήμαινε ότι η ΕΤΑΔ, που φέρεται ως ιδιοκτήτρια του μεγαλύτερου τμήματος της έκτασης, δεν είχε προχωρήσει σε καμία ενέργεια κατά της επιχείρησης που μετέτρεπε «την παραλία Πεύκο σε τσιφλίκι της».

Η αυθαίρετη επιχείρηση καντίνας με τις εκατοντάδες ομπρελοξαπλώστρες απομακρύνθηκε τελικά μετά το 2022 και η ΕΤΑΔ βρήκε ελεύθερο το πεδίο και έβαλε μπρος το σχέδιο για την αξιοποίηση της έκτασης. Τον περασμένο χειμώνα γράφτηκε πλήθος δημοσιευμάτων για τον συμβιβασμό ανάμεσα στην ΕΤΑΔ και τον Ομιλο Μαντωνανάκη, ο οποίος είχε κερδίσει πλήθος αγωγών και προσφυγών κατά του Δημοσίου αναφέροντας ότι δεν του είχαν παραχωρηθεί οι συμφωνημένες εκτάσεις. Η επένδυση στο Λαγονήσι στηριζόταν στον νόμο 2160/1993 που είχε ψηφιστεί λίγο πριν πέσει η κυβέρνηση του πατρός Μητσοτάκη και στις συμφωνίες που υπέγραψε ο όμιλος το 1999 αρχικά για τη χερσόνησο (241 στρέμματα) και το 2003 για πρόσθετες παρακείμενες εκτάσεις (40+85 στρέμματα) στην παραλία προς το 42ο χιλιόμετρο – όπου πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ως υπουργός Ανάπτυξης ο Ακης Τσοχατζόπουλος.

Τα Τοπογραφικά Διαγράμματα της ΕΤΑΔ και η ιστορική αναδρομή στο οικόπεδο-φιλέτο

Αποκαλυπτικά για τα όσα θα συμβούν μέσα στην παραλιακή έκταση στο Λαγονήσι είναι τα Τοπογραφικά Διαγράμματα που υπέβαλε η ΕΤΑΔ τον περασμένο Απρίλιο στην Πολεοδομία και στο υπουργείο Τουρισμού.

Περιγράφεται η περίφραξη μιας έκτασης (στο χάρτη που παραθέτουμε είναι με κίτρινο χρώμα) πολύ μεγαλύτερης από εκείνην που κλείνει η περιτοίχιση των 1.625 μέτρων (κόκκινο χρώμα στον χάρτη) με την άδεια από το μακρινό 1978.

Ουσιαστικά ξεπερνά τα 100 στρέμματα και καλύπτει δύο παραλίες και μια βραχώδη έκταση που παρεμβάλλεται ανάμεσά τους. Στα τοπογραφικά, μάλιστα, η συγκεκριμένη έκταση αναφέρεται ως «Οικοδομήσιμος Χώρος».

Πρόκειται για δύο διαφορετικά ακίνητα, δίπλα στον αιγιαλό, που απαλλοτριώθηκαν σε διαδοχικές φάσεις, στο όνομα της «τουριστικής αναπτύξεως» αρχικά το 1960 επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή και στη συνέχεια το 1970 επί δικτατορίας.

Στις πρώτες αποφάσεις του 1960 αναφέρεται απαλλοτρίωση 512 στρεμμάτων η οποία περιλαμβάνει και την έκταση της χερσονήσου στην οποία κατασκευάστηκε το Ξενία του ΕΟΤ. Με επόμενη απόφαση όμως περιορίστηκε η απαλλοτρίωση στο μισό. Η απαλλοτρίωση επεκτάθηκε ξανά επί χούντας με «βασιλικό διάταγμα» του Γεωργίου Ζωιτάκη και αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών Αδαμάντιου Ανδρουτσόπουλου.

Το Ξενία πέρασε το 1999 στα χέρια του Ομίλου Μαντωνανάκη και με επέκταση της συμφωνίας το 2003, η οποία αποδίδεται ευθέως στον Άκη Τσοχατζόπουλο, παραδόθηκε στην επιχείρηση και η επίμαχη παραλιακή έκταση.

Είχε προηγηθεί το καλοκαίρι του 1993 ο νόμος 2160 που ψήφισε η κυβέρνηση του πατρός Μητσοτάκη (λίγο πριν καταρρεύσει) και ορίζει χρήσεις γης μέσα στην έκταση (ξενοδοχεία, κατοικία, εμπορικές δραστηριότητες, συνεδριακός χώρος, κέντρα αναψυχής και διασκέδασης, καζίνο).

Από το 2003 που το παραλιακό φιλέτο παραδόθηκε στην επιχείρηση, μεσολάβησαν πλήθος ρυθμίσεων εκ των οποίων πολλές προσπάθησαν να διευκολύνουν την έλευση της ανάπτυξης αυτής. Μεταξύ άλλων και η ίδρυση της εταιρείας «Παράκτιο Μέτωπο» επί κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, που δεν οδήγησε όμως σε κάποιο απτό αποτέλεσμα.

Οι αντιδράσεις των κατοίκων που οδήγησαν στην πρώτη νίκη

Μεγάλη ήταν η κινητοποίηση πολιτών και τοπικών φορέων στον Δήμο Σαρωνικού μετά την απόφαση της  ΕΤΑΔ  να  ιδιωτικοποιήσει  την παραλία Πεύκο στο Λαγονήσι, μία έκταση περίπου 44 στρεμμάτων ελεύθερης παραλίας, προκειμένου να μετατραπεί σε μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα.

Η απόφαση για το γκρέμισμα ενός μικρού θεάτρου πλησίον της παραλίας, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τους τοπικούς φορείς, μιας και εκεί λάμβαναν χώρα διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου, ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Στο διοικητικό συμβούλιο του Δήμου Σαρωνικού που έλαβε χώρα την περασμένη Παρασκευή (02/08) αποφασίστηκε ομόφωνα η αντίδραση απέναντι στην σύμβαση.

Άξιο αναφοράς είναι ότι μια ήσυχη περιοχή μέχρι πρότινος, όπως το Λαγονήσι, μετατράπηκε σε πεδίο έντονων αντιπαραθέσεων και διαδηλώσεων. Την Κυριακή (03/08) πραγματοποιήθηκαν οργανωμένες κινητοποιήσεις και συλλαλητήρια με πανό και φωνές κατά των «αυθαίρετων», όπως τις χαρακτηρίζουν οι δημοτικοί φορείς, παρεμβάσεων της ΕΤΑΔ και έχοντας ως κεντρικό σύνθημα το «κάτω τα χέρια από τις παραλίες».

Στόχος δημοτών και τοπικών φορέων, μεταξύ των οποίων ο Δήμαρχος Σαρωνικού, Δημήτρης Παπαχρήστου, είναι η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της παραλίας, σε έναν Δήμο που σύμφωνα με τον κ. Παπαχρήστου δέχεται περίπου 1,5 εκατομμύρια επισκέπτες κατά την καλοκαιρινή περίοδο.

Την Δευτέρα (05/08), όπως είχε προαναγγελθεί, ο Δήμαρχος Σαρωνικού κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα σε βάρος της ΕΤΑΔ, με την υπόθεση να φτάνει την Τετάρτη (07/08) στο Ειρηνοδικείο Λαυρίου. Αυτή ήταν η πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια που ο Δήμος χρειάστηκε να προσφύγει στην Δικαιοσύνη.

Με το μέρος των διαδηλωτών και του Δήμου Σαρωνικού τάχθηκε και ο Δήμαρχος Αλίμου, Ανδρέας Κονδύλης. Ο κ. Κονδύλης με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανέφερε χαρακτηριστικά πως «οι αθλιότητες της ΕΤΑΔ (που το τελευταίο διάστημα έχει τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας, λόγω της διαφθοράς στους κόλπους της) έχουν θίξει και τον συγκεκριμένο παραλιακό Δήμο, όπως και αρκετούς άλλους ανά την Ελλάδα».

«Θα είμαστε στο πλευρό κάθε Δήμου που βλάπτεται από τον αδιανόητο τρόπο λειτουργίας του συγκεκριμένου κρατικού μορφώματος», πρόσθεσε επίσης στην ανάρτησή του ο κ. Κονδύλης.

Στο Ειρηνοδικείο Λαυρίου παρευρέθησαν εκατοντάδες πολίτες διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση της ΕΤΑΔ, με την υπόθεση να παίρνει αναβολή για τις 10 Σεπτεμβρίου. Μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, το Ειρηνοδικείο διέταξε την παύση όλων των εργασιών για τον εργολάβο. Αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες μπορούν να συνεχίσουν απρόσκοπτα τα μπάνια τους στην περιοχή, καθώς οι όποιες εργασίες περίφραξης και απομόνωσης της παραλίας έχουν λάβει παράταση.

Θεόκριτος Αργυριάδης