Ο σκηνοθέτης της πολυαναμενόμενης βιογραφίας του Στέλιου Καζαντζίδη μάς διηγείται πώς κατάφερε να μετατρέψει μια κινηματογραφική ανάθεση σε προσωπική ταινία.
Πότε ξεκίνησε η εμπλοκή σας με το σχέδιο παραγωγής του "Υπάρχω";
Την επομένη της λήξης της θητείας μου ως πρόεδρος της Ακαδημίας Κινηματογράφου, τον Οκτώβριο του 2022, ο παραγωγός Διονύσης Σαμιώτης με πήρε τηλέφωνο και με ρώτησε: "Καζαντζίδη κάνεις;". Ήταν ένα δικό μας αστείο, γιατί πριν από πολλά χρόνια, δεν ήταν καν στην Tanweer τότε, με είχε πάρει ρωτώντας: "Τσιτσάνη κάνεις;". Υπήρχε μια ιδέα για ταινία πάνω σε ένα αληθινό περιστατικό της ζωής του Βασίλη Τσιτσάνη, καμιά σχέση με το "Ουζερί Τσιτσάνης", η οποία τελικά δεν προχώρησε. Οπότε έφτασε στα χέρια μου μια πρώτη εκδοχή του σεναρίου από την Κατερίνα Μπέη, πολύ μεγαλύτερη από την τελική, η οποία μου φάνηκε πως είχε ενδιαφέρον. Πως εκεί μέσα θα μπορούσα να βρω κάτι το οποίο είναι και δικό μου, γιατί αλλιώς δεν θα με ενδιέφερε να εκτελέσω μια απλή παραγγελιά.
Γι’ αυτό γυρίζετε μια ταινία κάθε δέκα χρόνια;
Αυτό έχει να κάνει και με άλλα πράγματα, καθώς πολλές σεναριακές ιδέες πάνω στις οποίες δούλεψα κατά καιρούς δεν ολοκληρώθηκαν με τρόπο που να με ικανοποιούν. Αλλά το βασικό είναι να βρίσκω κάθε φορά κάτι δραματικά ενδιαφέρον για να εμπλακώ σε ένα σχέδιο. Σε εκείνο με τον Τσιτσάνη δεν το είχα βρει. Δεν έβλεπα το δράμα σε έναν άνθρωπο που στα 15 του έγραψε ένα τραγούδι που έγινε επιτυχία και συνέχισε έτσι σ’ όλη του τη ζωή.
Ο Καζαντζίδης είναι διαφορετική περίπτωση;
Φυσικά. Αντιφατικός άνθρωπος με πολλές εσωτερικές συγκρούσεις. Τα έβαλε πολλές φορές με το σύστημα, αρσενικό που ζήταγε συνέχεια περισσότερα κι ακόμα περισσότερα από τις γυναίκες, με αξίες, με εμμονές… Εγώ δεν είχα μεγάλη επαφή με τα τραγούδια του, εκτός από το "Υπάρχω", το οποίο όταν πρωτοκυκλοφόρησε με είχε συγκλονίσει. Πίστευα πως γράφτηκε για μένα. Είδα όμως πράγματα στο σενάριο που έκαναν την προσωπικότητά του κινηματογραφικά συναρπαστική. Δεν τον ωραιοποιήσαμε και δεν θέλαμε να πριμοδοτήσουμε και το κουτσομπολιό. Από μια τόσο γεμάτη ζωή, με επεισόδια που, μισά αληθινά μισά μυθοποιημένα, τα ξέρουν όλοι, έπρεπε να διαλέξουμε τι θα κρατήσουμε και τι πετάξουμε. Είναι δέλεαρ το name dropping, αλλά προσπαθήσαμε να υπηρετήσουμε τη σωστή δραματουργία. Έτσι, πολλές σκηνές οι οποίες περιέχονταν στην πρώτη εκδοχή, την πιο πλήρη σεναριακά, έφυγαν ή άλλαξαν. Η Κατερίνα ήταν γεμάτη ιδέες.
Δουλέψατε κι εσείς πάνω στο σενάριο;
Όταν γύρισα από τις κινηματογραφικές σπουδές μου στην Αμερική, πριν 40 και βάλε χρόνια, έλεγα από τότε πως "χρειάζονται τρεις για να χορέψουν ταγκό". Σε μια εποχή που ο σκηνοθέτης ήταν το παν. Ο απόλυτος, ανεξέλεγκτος δημιουργός. Αντίθετα, πάντα πίστευα πως σεναριογράφος και παραγωγός είναι ισότιμοι καλλιτεχνικοί συνεργάτες κι έτσι ήμουν πολύ τυχερός που δουλέψαμε με τον Διονύση και την Κατερίνα καθημερινά για σχεδόν ένα χρόνο, παράγοντας κάτι το οποίο μας ικανοποιούσε όλους εξίσου. Η Κατερίνα έχει κάνει βέβαια μια εξαντλητικότατη έρευνα πάνω στον Καζαντζίδη, ξέρει όχι μόνον την κάθε λεπτομέρεια της ζωής του, αλλά και το οτιδήποτε έχει πει κάποιος γι’ αυτόν. Επίσης, ήταν δεκτικότατη στις παρατηρήσεις μας και επανερχόταν διαρκώς με καινούριες λύσεις. Η μεγάλη τηλεοπτική της πείρα την έχει διδάξει πως δεν πάει πουθενά μια συνεργασία με προσωπικές κόντρες. Σημασία έχει να προχωρήσουμε, να βγει αποτέλεσμα…
Η απόφαση να τελειώνει η ταινία λίγο μετά την κυκλοφορία του "Υπάρχω" είχε παρθεί εξ αρχής;
Η αρχή και το τέλος της ταινίας δεν άλλαξαν καθόλου. Ο χολωμένος Καζαντζίδης των τελευταίων χρόνων, όταν και άρχιζε να τα βάζει με όλους και με όλα, μας φάνηκε εύκολος στόχος. Μια φτηνή απομυθοποίηση. Από την άλλη, πιστεύω πως αποφύγαμε εντελώς την αγιογραφία.
Και πως έγινε η πρωταγωνιστική επιλογή του Χρήστου Μάστορα;
Φοβόμουν πως θα ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε κάποιον ο οποίος θα μπορούσε να έχει παρόμοιο φιζίκ με τον Καζαντζίδη, να τραγουδάει καλά και να παίζει κιόλας. Δοκιμάσαμε από γνωστούς ηθοποιούς έως τραγουδιστές, μέχρι και "ψώνια" που τον μιμούνται. Ο Μάστορας ήταν μια πρόταση του casting director Μάκη Γαζή, η οποία αρχικά δεν με ενθουσίασε. Από την πρώτη μας συνάντηση, όμως, κατάλαβα πως δεν είναι απλά ένα νεανικό ίνδαλμα, αλλά έχει πράγματα μέσα του. Είδα μια συνέντευξή του στο YouTube όπου μίλαγε για την βορειοηπειρωτική καταγωγή του και αναγνώρισα κοινά στοιχεία με τον Καζαντζίδη. Επίσης, είναι ένας άνθρωπος που έχει γευτεί την επιτυχία, δεν του είναι ξένο συναίσθημα, τραγουδάει πολύ καλά και το σπουδαιότερο ήταν πως αποδείχτηκε δουλευταράς. Πρώτος ερχόταν στις πρόβες, τελευταίος έφευγε. Κι όταν είδα ότι δένει καλά με τις συμπρωταγωνίστριές του, την Ασημένια Βουλιώτη και την Κλέλια Ρένεση, τότε σιγουρεύτηκα και είπα το τελικό ΟΚ. Γιατί στις ταινίες μου κλείνω πάντα θίασο και όχι έναν έναν τους πρωταγωνιστές.
Σκεφτήκατε να χρησιμοποιήσετε την πραγματική φωνή του Καζαντζίδη στα τραγούδια που ακούμε;
Είχαμε τα δικαιώματα, αλλά δεν θα δούλευε. Η φωνή της ομιλίας με αυτή των τραγουδιών θα έμοιαζε αταίριαστη, αλλά ακόμα κι αν το "κλέβαμε" κάπως, υπάρχουν ζωντανές εκτελέσεις σε κέντρα, αλλά και στιγμές που τραγουδάει μόνος του, χωρίς μουσική. Επέμενα σ’ αυτό και έτσι δεν υπήρχε άλλη λύση από το να βρούμε έναν καινούριο Καζαντζίδη. Το θεωρούσα σχεδόν ακατόρθωτο, αλλά να που ο Χρήστος μας διέψευσε όλους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΗΤΣΗΣ
