«Αναστάτωση» σε εκατομμύρια χρήστες του WhatsApp, της δημοφιλούς εφαρμογής επικοινωνίας, προκάλεσε η αλλαγή των όρων χρήσης και προστασίας των προσωπικών δεδομένων της εταιρείας, η οποία, ως γνωστόν, ανήκει στο Facebook.
Η αλλαγή, για την οποία οι χρήστες ενημερώθηκαν πριν από μερικές ημέρες με ειδοποίηση μέσα στο app, έγκειται στο ότι το Facebook θα μπορεί πλέον να μοιράζεται δεδομένα που συγκεντρώνει από κάθε χρήστη με τις υπόλοιπες εταιρείες του ομίλου που έχει δημιουργήσει το δημοφιλέστερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, η φήμη του οποίου όσον αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων δεν θεωρείται και η καλύτερη δυνατή.
Το WhatsApp εξαγοράσθηκε το 2014 από το Facebook έναντι του ποσού των 19 δισ. δολαρίων και η ομάδα των δημιουργών του στη συνέχεια δημιούργησε ένα σύστημα πλήρους (end to end) κρυπτογράφησης των μηνυμάτων που διακινούνταν μέσω της εφαρμογής. Η κρυπτογράφηση βασίζεται στο πρωτόκολλο Signal, το οποίο θεωρείται αρκετά ασφαλές, σύμφωνα με ανεξάρτητους ερευνητές κυβερνοασφάλειας.
Το 2016, το WhatsApp έδωσε τη δυνατότητα στους χρήστες του να επιλέξουν αν θέλουν ή όχι να μοιράζονται ορισμένα από τα προσωπικά δεδομένα τους με το Facebook. Στα δεδομένα αυτά περιλαμβάνονται στοιχεία όπως ο αριθμός του κινητού του χρήστη, τα τηλέφωνα των επαφών, οι φωτογραφίες προφίλ ακόμη και εκείνα που δείχνουν πότε είναι συνδεδεμένος.
Με την αλλαγή της περασμένης εβδομάδας, δεν προσφέρεται πλέον αυτή η επιλογή και αν θέλει κάποιος να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το WhatsApp, θα πρέπει να αποδεχτεί ότι το Facebook θα μπορεί να χρησιμοποιεί αυτά τα δεδομένα!
Όπως ήταν αναμενόμενο, η αλλαγή προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση και ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός χρηστών επιλέγει να σταματήσει να χρησιμοποιεί το WhatsApp στρεφόμενος σε άλλες εφαρμογές επικοινωνίας.
Ο μεγάλος κερδισμένος δείχνει να είναι το Signal, το όνομα του οποίου προέρχεται από τη χρήση του ίδιου πρωτοκόλλου κρυπτογράφησης και έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που έχει ως σκοπό την προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών κατά την επικοινωνία τους.
Το Signal δημιουργήθηκε πριν από 3 χρόνια και έχει την υποστήριξη ανθρώπων όπως ο Brian Acton, εκ των ιδρυτών του WhatsApp, ο οποίος έχει αποχωρήσει από το τελευταίο, λόγω των διαφωνιών του με το Facebook όσον αφορά θέματα προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Ο Acton έχει δωρίσει περί τα 50 εκατ. δολάρια στο Signal.
Η άνοδος της δημοτικότητας του Signal είναι εντυπωσιακή και είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον είναι η πιο δημοφιλής εφαρμογή επικοινωνίας που «κατεβάζουν» οι χρήστες. Σε αυτό βοήθησε και ένα πρόσφατο tweet του Elon Musk, ο οποίος έγραψε απλά: «χρησιμοποιήστε το Signal». Από εκεί και πέρα, η αύξηση της χρήσης του Signal ήταν εντυπωσιακή καθώς ο αριθμός των λήψεων έχει ξεπεράσει τις 800 χιλιάδες σε ημερήσια βάση και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Εκτός του Signal, σημαντικά «κέρδη» αναμένεται να έχει -τουλάχιστον στην Ευρώπη- και το Viber, το οποίο επίσης προσφέρει πλήρη κρυπτογράφηση των μηνυμάτων, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στη Βόρεια Αμερική. Μάλιστα, ο διευθύνων σύμβουλος της Rakuten Viber, Djamen Agaoua, προχώρησε σε μία πολύ ενδιαφέρουσα δήλωση τονίζοντας ότι «η πρόσφατη, εξοργιστική ανανέωση στους όρους της πολιτικής ιδιωτικού απόρρητου του WhatsApp μετατρέπει τη λέξη "ιδιωτικότητα" σε ανέκδοτο. Η ανανέωση όχι μόνο δείχνει ότι η προστασία των δεδομένων δεν έχει καμία σημασία για το WhatsApp, αλλά μοιάζει και με νέο ρεκόρ στην ασέβεια προς τους χρήστες, ρεκόρ που σίγουρα θα ξανασπάσει στο μέλλον. Σήμερα είμαι πιο περήφανος από ποτέ με την πολιτική προστασίας δεδομένων που έχουμε στο Viber και καλώ όλους όσοι βλέπουν τους εαυτούς τους σαν κάτι παραπάνω από data προς πώληση σε όποιον πληρώνει περισσότερο να μεταφέρουν τα μηνύματα και τις κλήσεις τους στο Viber».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πρόσφατη διαδικτυακή συζήτηση που είχε με δημοσιογράφους, ο κ. Agaoua είχε αναφερθεί αρνητικά, όσον αφορά στο θέμα της κρυπτογράφησης, και στο Telegram, το οποίο προσπαθεί να προωθηθεί ως μία «ασφαλής» εναλλακτική επιλογή σε σχέση με το WhatsApp.
Δημήτρης Μαλλάς - CNN Greece
