Ηρωική Έξοδος του Μεσολογγίου δεν ήταν μόνο ο αγώνας με τα όπλα και τα γιαταγάνια, ο θάνατος και η απελπισία, ήταν και τα κομμένα αφτιά, το δώρο στον Σουλτάνο και οι οδυνηρές στιγμές στα σκλαβοπάζαρα που η μάνα έχασε το παιδί κι η αδελφή την αδελφή… Αυτές οι περιγραφές Ευρωπαίων που έζησαν τα γεγονότα αφύπνισαν την κοινή γνώμη για την Επανάσταση των Ελλήνων!
Μια μέρα σαν σήμερα, 10 Απριλίου του 1826, Σάββατο του Λαζάρου ανήμερα το βράδυ προς Κυριακή των Βαΐων, οι Μεσολογγίτες ευαγγελίζονται την Ανάστασή τους· επιχειρούν Έξοδο. Οι πολιορκημένοι στο Μεσολόγγι αμύνονταν καιρό τώρα ολομόναχοι, ο Εμφύλιος Πόλεμος των Ελλήνων (τι πιο σύνηθες) μαινόταν και ο κλοιός του Ιμπραήμ, του Κιουταχή και της πείνας ολοένα και στένευε... Μια ήταν η Έξοδος! Ευρωπαίοι που βρέθηκαν στον τόπο του μαρτυρίου γράφουν.
Ο Ιταλός γιατρός υπό τις διαταγές του Ιμπραήμ, Αλφόνσο Νούτσο Μάριο γράφει για την Έξοδο: «Εδώ ένας άντρας πεσμένος καταγής, βουτηγμένος στο αίμα, με τα μαλλιά του ανάκατα, τα γκρίζα μουστάκια ανορθωμένα, μ’ ένα αμούστακο νέο, νεκρό, στο πλευρό του. Είναι ένας πατέρας, θύμα της πατρικής αγάπης και του πατριωτισμού του. Εκεί μια ομάδα από σκοτωμένους άντρες, γυναίκες, παιδιά. Ολόκληρη οικογένεια που θερίστηκε μ’ ένα μόνο χτύπημα. Παρακάτω, ένας αιγύπτιος γρεναδιέρος νεκρός πλάι σ’ ένα νεαρό ζευγάρι. Ένα παλικάρι που κρατάει ακόμα σφικτά το χέρι μιας κοπέλας, ντυμένης με μεταξωτή πουκαμίσα. Έπεσε, υπερασπίζοντάς την. Ένας κλαυθμυρισμός, τράβηξε την προσοχή μου. Μια μάνα νεκρή κρατώντας στα ξυλιασμένα της χέρια ένα μωρό με κατσαρά ξανθά μαλλιά, που μάταια βυζαίνει τον άψυχο μαστό της. Το σεβάστηκε ο θάνατος…».
Ο Αββά Βιτσέντσο Μικαρέλλι, Σικελός Γενικός πρόξενος της Αυστρίας στην Πελοπόννησο και στη Ρούμελη καταθέτει την πληροφορία: «Φορτώθηκαν για την Κωνσταντινούπολη σφραγισμένα σε βαρέλια 1000 αφτιά και πολλά κεφάλια αλατισμένα. Για κάθε ζευγάρι αφτιά έπαιρναν οι στρατιώτες 50 γρόσια».
Ο Γάλλος πρόξενος στα Χανιά Ζιλ Πλανάτ γράφει: «Τα Αραβικά τμήματα μπήκαν στην πόλη και τότε άρχισε μάχη από τα παράθυρα και πίσω από τους τοίχους, που κράτησε τέσσερις ώρες. Μερικές οικογένειες που είχαν συγκεντρωθεί σε υπονομευμένα σπίτια, ανατινάχθηκαν παρασύροντας στον θάνατο πολλούς Αιγυπτίους. Η φωτιά, οι μπάλες των κανονιών, οι βόμβες και οι ανατινάξεις των υπονόμων είχαν μεταβάλλει αυτήν την πόλη σε σωρό από καπνίζοντα ερείπια, ανακατωμένα με πτώματα και διαμελισμένα κορμιά, τάφο ενός τραγικού ηρωισμού».
Και ο Αύγουστιος Φαμπρ στο βιβλίο του «Histoire du siege deΚ Missolonghi» επισημαίνει: «Ο Ιμπραήμ έχασε το μισό στρατό του στην πολιορκία του Μεσολογγίου»! Έχει γραφτεί ότι «Είκοσι χιλιάδες Τούρκοι χάθηκαν εκεί και οκτώ χιλιάδες Αιγύπτιοι έμειναν στους νοσηρούς βάλτους».
Ο αγοραστής ψηλάφιζε το εμπόρευμα...
Ο γιατρός Νούτσο Μαόυρο καταγράφει το σκλαβοπάζαρο που επακολούθησε την αιχμαλωσία των γυναικόπαιδων του Μεσολογγίο: «Ήταν τόπος πόνου και απελπισίας. Εκεί εξεταζόταν το ανθρώπινο εμπόρευμα σε όλα τα σημεία του σώματος ακόμη και στα πλέον απόκρυφα, πριν καθορισθεί η τιμή. Ο αγοραστής ψηλάφιζε το εμπόρευμα κι αν του άρεσε πλήρωνε και το έπαιρνε. Έτσι, η αδελφή χωριζόταν από τον αδελφό και το παιδί από τη μητέρα. Το παιδί αρπαζόταν δυνατά από τα φορέματά της. Ο αγοραστής έσερνε βίαια τη μάνα κι ένας άλλος το παιδί. Με τα μάτια στεγνά πια από δάκρυα η μητέρα, αγκομαχώντας από την εξάντληση, τον φόβο και την κακομεταχείριση, έβλεπε με ένα πνιχτό λυγμό το παιδί της ν’ απομακρύνεται κλαίγοντας κι απελπισμένο».
Ο ιταλός γιατρός ολοκληρώνοντας την αφήγησή του γράφει με θλίψη: «Addio, addio per sempre citta infelice, culla di Eroi, ma abisso d’ infortunio, e di desolazione». (Αντίο, αντίο για πάντα άτυχη πόλη, λίκνο ηρώων, αλλά άβυσσος δυστυχίας και ερημώσεως)...
ethnos.gr
