Στην πραγματικότητα, το μέτρο λειτουργεί επίσης προς όφελος των ιδιοκτητών οικιστικών ακινήτων, που επιδοτούνται εμμέσως, και ενδεχομένως να ενισχύει εκ νέου την άνοδο των τιμών ενοικίασης, την οποία συνέτειναν προηγούμενες παρεμβάσεις, όπως το «Σπίτι μου ΙΙ», που δεν λύνουν το πρόβλημα της υψηλής προσφοράς στέγης σε σχέση με την υψηλή ζήτηση.

Eστω και με καθυστέρηση έξι ετών, έστω και με αδύναμο τρόπο, η κυβέρνηση αποφάσισε να στηρίξει ενοικιαστές «στα πρόθυρα νευρικής κρίσης», αναγνωρίζοντας την οξύτατη στεγαστική κρίση σε μια χώρα με αρνητική πρωτιά στη δυσθεώρητη επιβάρυνση πολιτών από τις δαπάνες στέγης, και την ύπαρξη νέας αύξησης της διάθεσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ετσι το κράτος θα επιστρέφει, από φέτος τον Νοέμβριο, στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους το 1/12 του συνολικού ετήσιου μισθώματος, είτε αφορά κύρια κατοικία είτε φοιτητική κατοικία, με βάση τις δηλώσεις για το προηγούμενο φορολογικό έτος.

Το μέγιστο ποσό επιστροφής ανέρχεται σε 800 ευρώ, επαυξανόμενο κατά 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του ενοικιαστή. Ενδεικτικά, τα ποσά αντιστοιχούν ουσιαστικά σε 58,3 ευρώ τον μήνα για μίσθωμα 700 ευρώ, 50 ευρώ τον μήνα για μίσθωμα στα 600, 41,6 ευρώ για μίσθωμα στα 500, 33,3 για μίσθωμα στα 400, 25 ευρώ για μίσθωμα στα 300 και 16,6 για μίσθωμα στα 200 ευρώ.

Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά πως επιλέξιμο θα είναι περίπου το 80% των νοικοκυριών με ενοίκιο, ήτοι περίπου 948.000, τα οποία αντιστοιχούν σε 1.280.000 φορολογούμενους, υποστηρίζοντας πως στόχο της ρύθμισης, ύψους 230 εκατ. ευρώ, αποτελεί η ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης απέναντι στις αυξημένες τιμές στέγασης αλλά και η δήλωση των πραγματικών ενοικίων, η οποία «είναι προς το συμφέρον των ενοικιαστών», όπως δήλωσε χθες ο κ. Πιερρακάκης.

Στην πραγματικότητα, το μέτρο λειτουργεί επίσης προς όφελος των ιδιοκτητών οικιστικών ακινήτων, που επιδοτούνται εμμέσως, και ενδεχομένως να ενισχύει εκ νέου την άνοδο των τιμών ενοικίασης, την οποία συνέτειναν προηγούμενες παρεμβάσεις, όπως το «Σπίτι μου ΙΙ», που δεν λύνουν το πρόβλημα της υψηλής προσφοράς στέγης σε σχέση με την υψηλή ζήτηση.

Στην έκρηξη των μισθωμάτων συμβάλλει σταθερά η άρνηση της ελληνικής πολιτείας για επιβολή ανώτατης τιμής μίσθωσης, για να περιοριστούν οι ανεξέλεγκτες ανατιμήσεις (ακόμα και η τελευταία έρευνα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων από την Kapa Research δείχνει ότι τουλάχιστον το 36% των ιδιοκτητών προχώρησε σε αύξηση ενοικίου μέσα στην τελευταία τριετία). Αλλα απαραίτητα μέτρα, τα οποία αποφεύγει να νομοθετήσει η κυβέρνηση για να πέφτουν οι επιδοτήσεις ενοικίου σε «μαύρη» τρύπα, συνιστούν τα γενναία φορολογικά κίνητρα για αλλαγή χρήσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων, η αύξηση του ελάχιστου χρόνου ενοικίασης (τρία χρόνια σήμερα), η αντικατάσταση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, η δημιουργία συνεταιριστικής κατοικίας, η οριζόντια προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς και εξώσεις.

Η νέα εξαγγελία της κυβέρνησης έρχεται αφότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε, πέρυσι, βήματα αναζήτησης στρατηγικών για την αντιμετώπιση του μείζονος προβλήματος στο πλαίσιο μιας προσπάθειας αποτίμησης και του πολιτικού του κόστος, μετά την άνοδο της Ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές του 2024. Πλέον, αρκετές πηγές χρηματοδότησης της Ε.Ε. είναι διαθέσιμες για σκοπούς σχετικούς με τη στέγαση κατά την τρέχουσα περίοδο χρηματοδότησης.

Από το εάν η χθεσινή «χειρονομία» εξελιχθεί σε αντίστοιχες πολιτικές θα φανεί εάν η κυβέρνηση δεν αρκεστεί στο «θεαθήναι». Πάντως, σωματεία και συλλογικότητες για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην κατοικία ενώνουν, το Σάββατο, τις φωνές τους, στο πλαίσιο της για πρώτη φορά παγκόσμιας (ως τώρα ήταν πανευρωπαϊκή) ημέρα δράσης για τη στέγη, με συνθήματα «τα σπίτια μας, η δύναμή μας» και «σπίτια για τους ανθρώπους και όχι για τα κέρδη» (αφετηρία της πορείας, η πλατεία Κολοκοτρώνη στις 5 μ.μ.).

Λένα Κυριακίδη