Με τροπολογία στο νομοσχέδιο για τους σιδηροδρόμους η κυβέρνηση προσπαθεί να παρακάμψει την απόφαση του ΣτΕ για τα αυξημένα ύψη κτιρίων βάσει του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και, υπερασπιζόμενη τα συμφέροντα της κτηματαγοράς, επιχειρεί να καταστήσει ενεργές και τις 14.000 άδειες που εκδόθηκαν πριν από την ετυμηγορία του δικαστηρίου ● Αντιδρούν ΚΕΔΕ και αντιπολίτευση
Στα όρια της τρέλας οδηγείται η κατάσταση με τη μάχη για τα αυξημένα ύψη κτιρίων βάσει του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Η κυβέρνηση επιμένει ότι εκείνη θα δώσει τη λύση στο πρόβλημα που η ίδια δημιούργησε, ώστε να μη θιγούν τα συμφέροντα της κτηματαγοράς, και ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο την ανακοίνωση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), που κήρυξε τις διατάξεις του ΝΟΚ αντισυνταγματικές.
Από την άλλη πλευρά, και οι δήμοι, μέσω της Κεντρικής τους Ενωσης (ΚΕΔΕ), κατηγορούν την κυβέρνηση ότι κινείται και πάλι αντισυνταγματικά στην προσπάθειά της να καλύψει οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί πριν από την ανακοίνωση του ΣτΕ. Αφορμή για τη νέα διαμάχη που ξέσπασε και, όπως είπε ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, αφορά 14.000 οικοδομικές άδειες, ήταν τροπολογία που κατέθεσε η κυβέρνηση στο νομοσχέδιο για τους σιδηροδρόμους.
Υπενθυμίζεται ότι, στις 11 Δεκεμβρίου 2024, ο πρόεδρος του ΣτΕ, Μιχαήλ Πικραμένος, ανακοίνωσε τις βασικές προβλέψεις της απόφασης του ΣτΕ, που έκρινε αντισυνταγματικά τα κίνητρα που έδινε ο ΝΟΚ, επιτρέποντας στα κτίρια να κερδίζουν έως και τρεις ορόφους σε ύψος, με αντάλλαγμα τη χρήση σχεδιασμού και υλικών με μεγαλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα.
Τα κριτήρια
Σε εκείνη την ανακοίνωση -και καθώς δεν υπάρχει ακόμη καθαρογραμμένη η πλήρης απόφαση-, υπήρχε μια σημείωση, πάνω στην οποία πάτησε η κυβέρνηση, για να δώσει τη δική της ερμηνεία. Ελεγε, δηλαδή, το ΣτΕ, επικαλούμενο τις «αρχές της ασφάλειας δικαίου», ότι δεν ακυρώνονται λόγω αντισυνταγματικότητας οι οικοδομικές άδειες «των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση».
Αρα το ΣτΕ άφηνε το περιθώριο μιας αξιολόγησης για το εάν έχουν ξεκινήσει οι οικοδομικές εργασίες, χωρίς να ορίζει ποιος θα την κάνει και με ποια κριτήρια. Η κυβέρνηση, που από την πρώτη στιγμή «έκλεινε το μάτι» στους κατασκευαστές, ότι θα επαναφέρει τα κίνητρα μέσω του νέου πολεοδομικού σχεδιασμού, έσπευσε να δώσει τη δική της ερμηνεία σε αυτό το θέμα.
Με διάταξη στην τροπολογία που προαναφέραμε, λέει απλώς ότι δεν ανακαλείται καμία άδεια μέχρι να δημοσιευθεί η απόφαση του ΣτΕ. Δεν διαχωρίζει δηλαδή εκείνες για τις οποίες ξεκίνησαν όντως οι οικοδομικές εργασίες, αλλά τις προστατεύει όλες.
Η ΚΕΔΕ
Η πρώτη αντίδραση ήρθε από την πλευρά της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας, που είχε πρωταγωνιστήσει και στη μάχη κατά του ΝΟΚ. Οπως αναφέρει η ΚΕΔΕ σε σχετική ανακοίνωση, η τροπολογία με τίτλο «Μεταβατικές διατάξεις για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό – Εξουσιοδοτική διάταξη» ορθώς αναστέλλει την έκδοση προεγκρίσεων και νέων αδειών με τα κίνητρα του ΝΟΚ και όλες τις διαδικασίες που οδηγούν στα αυξημένα ύψη των κτιρίων.
«Δυστυχώς», όμως, συνεχίζει, «παρατηρείται παραβίαση του Συντάγματος» με την παράγραφο βάσει της οποίας οι οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί κατ’ εφαρμογή των κινήτρων «δεν ανακαλούνται από τη Διοίκηση έως τη δημοσίευση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας». Η ΚΕΔΕ υποστηρίζει ότι αυτή η ρύθμιση έρχεται σε αντίθεση με τις γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου περί ανάκλησης διοικητικών πράξεων και κατά παράβαση των συνταγματικών αρχών.
Τονίζει, δηλαδή, ότι «προβλέπεται η ανάκληση διοικητικών πράξεων που έχουν εκδοθεί από αρμόδια προς τούτο όργανα επί συγκεκριμένων υποθέσεων και βασιζόμενες σε συγκεκριμένα στοιχεία» και ότι, σύμφωνα με τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (νόμος 2690/1999), «αποκλειστικά αρμόδιο για την ανάκληση διοικητικής πράξης είναι το όργανο που την εξέδωσε ή εκείνο που είναι αρμόδιο για την έκδοσή της».
Κλείνοντας η ανακοίνωση της ΚΕΔΕ δηλώνει μεν «ικανοποιημένη για την άμεση αντίδραση της νομοθετικής εξουσίας προς συμμόρφωση με απόφαση του ΣτΕ, αλλά εκφράζει την αντίθεσή της και εφιστά την προσοχή ως προς την αντισυνταγματικότητα της παρ. 2 του άρθρου 6 της ως άνω τροπολογίας».
Το ψητό
Τα πράγματα μπερδεύτηκαν ακόμη χειρότερα, όταν χθες εμφανίστηκε στη Βουλή ο υπουργός ΠΕΝ, Θ. Σκυλακάκης, για να υποστηρίξει την τροπολογία πατώντας ακριβώς στο κενό που άφησε η ανακοίνωση του ΣτΕ περί «αποδεδειγμένης έναρξης οικοδομικών εργασιών» αλλά και σε λογικές του είδους «μαζί τα... ψηφίσαμε».
Ο κ. Σκυλακάκης υποστήριξε αρχικά ότι η τροπολογία εφαρμόζει άμεσα την απόφαση του ΣτΕ, χωρίς να παραλείψει την αιχμή ότι «ακόμα δεν έχει δημοσιευθεί» και έτσι «δεν είναι δυνατόν να βγαίνουν (νέες) άδειες κατά τον ΝΟΚ». Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, όπως έκανε και την πρώτη μέρα που ανακοινώθηκε η απόφαση, ότι «τα όποια κίνητρα θα πρέπει να μεταφερθούν στα τοπικά πολεοδομικά διατάγματα και αυτό θα γίνει το ταχύτερο δυνατό, όταν η κυβέρνηση νομοθετήσει συνολικά για το θέμα». Αμέσως μετά ήρθε και στο ψητό:
«Επίσης, δεν ανακαλούνται, δεν μπορούν να ανακληθούν οι άδειες που έχουν εκδοθεί», είπε, μιλώντας και για «παράδοξο»: «Αυτό γίνεται γιατί έχουμε το εξής παράδοξο. Η απόφαση του ΣτΕ μιλάει για έναρξη εργασιών, αλλά δεν δίνει λεπτομερή ορισμό τι σημαίνει έναρξη εργασιών. Αυτό είναι ένα αντικειμενικό πρόβλημα, γιατί, ενώ παλιά για την έναρξη γινόταν δήλωση στην πολεοδομία, τώρα δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένα και έχουμε ήδη κάποιους δήμους που δίνουν τη δική τους ερμηνεία.
»Ο δήμος Αλίμου ανακοίνωσε ότι θα ανακαλέσει τις άδειες που δεν έχουν ξεκινήσει οι εργασίες σκυροδέτησης. Κάνει δηλαδή δική του περιοριστική ερμηνεία ένας δήμος, προτού δημοσιευθεί η απόφαση», είπε ο κ. Σκυλακάκης και επισήμανε ότι σήμερα περισσότερες από 14.000 άδειες οικοδομημάτων είναι κατά τον ΝΟΚ και οι οποίες δεν έχουν καλέσει ακόμα ελεγκτή δόμησης.
Οι ευθύνες
Αφού, λοιπόν, κατήγγειλε τον δήμο Αλίμου για τη δική του «περιοριστική ερμηνεία», ο υπουργός προχωρά σε μία άλλη, διασταλτική, κρατώντας σε ισχύ όλες τις άδειες, είτε έχουν ξεκινήσει οι οικοδομικές εργασίες είτε όχι. Αφήνοντας έτσι το περιθώριο να ξεκινήσουν τις εργασίες αυτές στο διάστημα των ερχόμενων εβδομάδων, μέχρι να δημοσιοποιηθεί η πλήρης απόφαση του ΣτΕ...
Στη συνέχεια, ο υπουργός προχώρησε σε μια επιχειρηματολογία διάχυσης των πολιτικών ευθυνών, λέγοντας ότι ο ΝΟΚ ως νόμος (4067/2012) ψηφίστηκε επί κυβέρνησης Παπαδήμου και, δηλαδή, «έχουμε μια αντισυνταγματικότητα η οποία ανακαλύπτεται μετά από πολλά χρόνια». Στη συνέχεια, κάρφωσε και την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι, με απόφαση του υπουργού Γ. Σταθάκη, «προβλέφθηκε ότι ο ΝΟΚ εφαρμόζεται και υπερισχύει εκεί που υπάρχουν Προεδρικά Διατάγματα, με εξαίρεση όπου υπάρχει ειδική προστασία», δηλαδή «ο κ. Σταθάκης αυτό που υπέγραψε ήταν αντίθετο από αυτό που νομολογεί τώρα το ΣτΕ».
Λίγο αργότερα, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Δ. Μάντζιος, αντέδρασε, τονίζοντας ότι ήταν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που εφάρμοσε μετά το 2019 συνδυαστική χρήση των επιμέρους μπόνους που οδηγούσαν σε μεγαλύτερο ύψος τις οικοδομές. Ανταπαντώντας, ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε ότι το ΣτΕ έκρινε (αν και δεν υπάρχει η πλήρης απόφαση) αντισυνταγματικές διατάξεις «του αρχικού ΝΟΚ».
Ακροβασίες
Ακροβατώντας επικίνδυνα στα επιχειρήματά του, ο Θ. Σκυλακάκης προχώρησε ένα ακόμη βήμα, μιλώντας για απειλούμενο «πολεοδομικό χάος», «σε μια χώρα που έχουν νομιμοποιηθεί εκατομμύρια παρανομίες και με απόφαση του ΣτΕ».
«Είναι δυνατόν, με νομιμοποιήσεις εκατομμυρίων παρανομιών, να συμπεριφερθούμε τιμωρητικά σε δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που ήταν απολύτως νόμιμοι; Και που δεν υπάρχει ίχνος υπόνοιας ότι έκαναν κάποιο σφάλμα; Προφανώς δεν μπορούμε. Οπως επίσης προφανώς δεν μπορούμε να αφήσουμε κάθε δήμο να θεσμοθετήσει διαφορετική έναρξη εργασιών. Αυτό θα είναι το απόλυτο πολεοδομικό χάος», είπε ο κ. Σκυλακάκης και τόνισε ότι το κράτος πρέπει, επιτέλους, να αποφασίσει ότι «δεν θα τιμωρεί τη νομιμότητα και θα είναι εφεκτικό στην παρανομία».
Με άλλα λόγια, έστειλε για μία ακόμη φορά το μήνυμα στους επενδυτές των ακινήτων ότι, εάν ακούν τη συγκεκριμένη κυβέρνηση και προχωρούν τις εργασίες τους χωρίς να φοβούνται τοπικές αντιδράσεις και δικαστικές αποφάσεις, θα βγαίνουν πάντα κερδισμένοι...
Άρης Χατζηγεωργίου
