Στην πρώτη κινηματογραφική ταινία του, ο Νίκος Κούνδουρος, μας μεταφέρει στο προσφυγικό και εξαφανισμένο πια Δουργούτι της δεκαετίας του ’50, δίπλα στην Αθήνα των φωτεινών επιγραφών νέον, εκεί όπου ένας φτωχός φορτηγατζής προσπαθεί να επιβιώσει, στο μεταίχμιο δύο πόλεων, αλλά και δύο διαφορετικών κόσμων. 70 χρόνια μετά, η «Μαγική Πόλη», σε σενάριο Μαργαρίτας Λυμπεράκη και μουσική Μάνου Χατζιδάκι, συνεχίζει ν αποτελεί ένα υποδειγματικό νεορεαλιστικό δράμα στο ύφος του ιταλικού Σινεμά, καθώς κυκλοφορεί σε επανέκδοση.
Μια λαϊκή συνοικία της Αθήνας (Δουργούτι) αποτελεί το σκηνικό στο οποίο εκτυλίσσεται η ιστορία ενός σκληρά εργαζόμενου νέου (Γιώργος Φούντας) που βρίσκεται μπλεγμένος σε μια παράνομη δοσοληψία με ένα απατεώνα (Στέφανος Στρατηγός). Με τη βοήθεια των γειτόνων του θα βγει αλώβητος από αυτήν την περιπέτεια και θα κερδίσει την καρδιά της αγαπημένης του (Μαργαρίτα Παπαγεωργίου).
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Νίκου Κούνδουρου, διαθέτει αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία. Τη χρονιά εκείνη ο Έλληνας δημιουργός είχε αποφυλακιστεί από τη Μακρόνησο και βρέθηκε στο Δουργούτι, μεταφέροντας ένα μυστικό μήνυμα στον συγκρατούμενό του και ποιητή, Άρη Αλεξάνδρου. Στην ταινία εξάλλου συμμετέχουν και οι συγκρατούμενοί του στην Μακρόνησο, Μάνος Κατράκης και Θανάσης Βέγγος.
Το σενάριο της «Μαγικής Πόλης» υπογράφει η συγγραφέας Μαργαρίτα Λυμπεράκη, ενώ το μουσικό σκορ είχε συνθέσει ο Μάνος Χατζιδάκις. Πρωταγωνιστούν: Γιώργος Φούντας, Στέφανος Στρατηγός, Μαργαρίτα Παπαγεωργίου. Σε χαρακτηριστικούς ρόλους εμφανίζονται οι ηθοποιοί: Μάνος Κατράκης, Ανδρέας Ντούζος, Ανέστης Βλάχος, Μίμης Φωτόπουλος και ο Θανάσης Βέγγος, στην πρώτη του εμφάνιση στην μεγάλη οθόνη.
Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι η ταινία είχε πραγματοποιήσει την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, συμμετέχοντας στο Διαγωνιστικό Τμήμα και διεκδικώντας τον Χρυσό Λέοντα της διοργάνωσης.
«Ο Ελληνικός Κινηματογράφος άνθησε, μεγαλύνθηκε και γνώρισε δόξες μοναδικές μέσα σε ένα κλίμα ηθογραφίας διανθισμένης κατά περίπτωση με μια λαϊκή θυμοσοφία, λαϊκό χιούμορ και λαϊκό μελόδραμα, στοιχεία που όρισαν και τη θεματολογία του και το ύφος του. Δεν θέλω να κρύψω κάποια περιφρόνησή μου για ένα είδος Ελληνικού Κινηματογράφου, που μέσα σε μια αλυσίδα παρεξηγήσεων συντηρεί έναν προβληματικό μικρόκοσμο. Συνωστιζόμενοι γύρω από την κολυμβήθρα του Σιλωάμ που λέγεται Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, προσκυνητές και ικέτες, οι παλιοί και οι νέοι σκηνοθέτες προσμένουν την έλευση του αρχάγγελου. Ένα κλίμα ανθυγιεινό διαπερνά τον χώρο και μόλις τα τελευταία δύο χρόνια άρχισε να πνέει ένας αέρας ανανέωσης.» – αναφέρει χαρακτηριστικά ο Νίκος Κούνδουρος και συμπληρώνει:
«Οι Έλληνες σκηνοθέτες είμαστε σε διαρκή συναλλαγή με πράγματα που ίσως δεν μας αρέσουν, αλλά αυτά είναι. Είναι τα δικά μας. Είναι σαν τη μυρουδιά μας. Θέλουμε δεν θέλουμε την κουβαλάμε. Αυτή είναι λοιπόν η μυρουδιά μας. Ας πούμε σ’ αυτό τον χώρο, έχουμε αυτόν τον πολιτισμό, έχουμε αυτές τις αποφάσεις κι αυτό το ταμείο, τόσα είναι πάνω κάτω, παραπάνω δεν είναι και μετέχουμε σ’ αυτό το παιχνίδι. Εμείς. Αυτοί είμαστε. Άλλοτε περήφανοι, άλλοτε μίζεροι ή όμορφοι, αυτοί είμαστε. Γι’ αυτό δεν υπάρχουν “εμείς” κι “αυτοί” στον χώρο μας. Δεν συμπλέω μ’ ένα είδος συρρίκνωσης των σπουδαίων πραγμάτων. Στο όραμα για κοινωνίες πιο σπουδαίες, για ιστορία πιο σημαντική, για κινηματογράφο πιο εξαιρετικό, μόνο ένας, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος κουβαλάει το φλάμπουρο. Εμείς οι άλλοι πού είμαστε;»
Νίκος Κούνδουρος (15 Δεκεμβρίου 1926 – 22 Φεβρουαρίου 2017)
Ο Νίκος Κούνδουρος γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης. Ο πατέρας του, Ιωσήφ Κούνδουρος, ήταν γνωστός δικηγόρος και πολιτικός. Σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και αποφοίτησε σε ηλικία 22 ετών. Λόγω πολιτικών πεποιθήσεων, πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα στην Μακρόνησο, από όπου έφυγε το 1952. Δύο χρόνια αργότερα, το 1954, ολοκλήρωσε την πρώτη του ταινία, «Μαγική Πόλη», η οποία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Βενετίας.
Ακολουθεί ο «Δράκος», το 1956, που συμμετείχε επίσης στο Φεστιβάλ Βενετίας και «Οι Παράνομοι», το 1958, που συμμετείχε στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Το 1960 με το φιλμ «Το Ποτάμι», κερδίζει τα βραβεία σκηνοθεσίας και μουσικής στην πρώτη εβδομάδα Ελληνικού κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη και το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ της Βοστώνης.
Το 1978, η ταινία «1922», απέσπασε τα βραβεία καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, φωτογραφίας, α’ γυναικείου ρόλου, β’ ανδρικού ρόλου και σκηνικών και κοστουμιών στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης καθώς και τα βραβεία καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Καίηπ Τάουν το 1982.
Το 1985, το «Μπορντέλλο», προβλήθηκε εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Άλλες ταινίες του: «Μικρές Αφροδίτες», «Vortex ή Το πρόσωπο της Μέδουσας», «Τα τραγούδια της φωτιάς», «Μπάιρον, μπαλάντα για έναν δαίμονα», «Οι φωτογράφοι», «Ιφιγένεια εν Ταύροις», «Αντιγόνη».
«Μ’ αρέσει αυτή η γειτονιά. Έτσι όπως είναι. Χωμένη μες στην πολιτεία. Δίπλα στη μεγάλη λεωφόρο. Στριμωγμένη, λες και πάει να σκάσει. Το κάθε σπιτάκι κολλητά με τ’ άλλο. Μια σανίδα τα χωρίζει. Ακούς τις κουβέντες του διπλανού σου. Ξέρεις τι ώρα ξυπνάει το πρωί. Τι ώρα κοιμάται. Τώρα λες πλένεται, τώρα ανοίγει την πόρτα…» – Μαγική Πόλη (1954)
Μαγική Πόλις / Magic City
Σκηνοθεσία: Νίκος Κούνδουρος
Σενάριο: Μαργαρίτα Λυμπεράκη
Πρωταγωνιστούν: Γιώργος Φούντας, Στέφανος Στρατηγός, Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, Μάνος Κατράκης, Ανδρέας Ντούζος, Ανέστης Βλάχος, Μίμης Φωτόπουλος, Θανάσης Βέγγος
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Κώστας Θεοδωρίδης
Μοντάζ: Γιώργος Τσαούλης
Σκηνικά – Κοστούμια: Παναγιώτης Παπαδόπουλος, Νίκος Νικολαΐδης
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Έτος Παραγωγής: 1954
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Διάρκεια: 80 λεπτά
Κυκλοφορεί σε επανέκδοση από την Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου
Γιώργος Ρούσσος
