Στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. οι ιδέες για μετατροπή της οικονομίας της σε «οικονομία πολέμου» ● Διακηρύξεις υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών και εξοπλισμών στο σχέδιο συμπερασμάτων ● Στους «θερμοκέφαλους» και ο Ελληνας πρωθυπουργός ● Από τον Ζελένσκι μάθαμε τη διμερή συμφωνία (αγνώστου περιεχομένου) με την Ουκρανία
Ετοιμοι να μετατρέψουν την Ευρώπη σε… αστακό είναι οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. Στη Σύνοδο Κορυφής που ξεκίνησε χθες στις Βρυξέλλες, η βασική συζήτηση αφορούσε την ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, τις επενδύσεις στην αμυντική βιομηχανία, αλλά και τους τρόπους χρηματοδότησής της, με επίκεντρο την έκδοση αμυντικών ευρωομολόγων. Και, παρ’ όλο που όλοι συμφωνούν ότι οι γεωστρατηγικές εποχές είναι… πονηρές, το κλίμα συμπεριλαμβάνει μπόλικη… μιλιταριστική υστερία, η οποία έχει καταλάβει μεγάλο μέρος της Ε.Ε.
Το κλίμα υπάρχει εδώ και καιρό στην Ευρώπη, κυρίως από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Από τότε, πολλές… φιλοπόλεμες ευρωπαϊκές αποφάσεις έχουν ληφθεί για την ενίσχυση της Ουκρανίας, οι οποίες σε τίποτα δεν θύμισαν την «Ενωση Ειρήνης» που περιέγραφαν με μεγάλη υπερηφάνεια οι Ευρωπαίοι ηγέτες τα προηγούμενα χρόνια. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι η μετατροπή του Ταμείου Ειρήνης (Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Ειρήνης λέγεται!) σε Ταμείο αγοράς πυρομαχικών για την Ουκρανία.
Την ίδια περίοδο, οι χώρες της Βαλτικής, αλλά και όσες συνορεύουν ή βρίσκονται κοντά τη Ρωσία, άρχισαν να υψώνουν τους τόνους. Το «δύσκολο» παρελθόν τους με τη Ρωσία αλλά και ο φόβος ότι θα μπορούσε να είναι ο επόμενος στόχος της Μόσχας τις οδήγησε σε εκκλήσεις για περισσότερες ευρωπαϊκές αποφάσεις για αμυντικές δαπάνες.
Οι εξελίξεις στο μέτωπο, αλλά και οι «πυρηνικές» απειλές του Ρώσου προέδρου Πούτιν φυσικά δεν βοηθούν. Ούτε βέβαια το ενδεχόμενο επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με τις πιθανές συνέπειες στο ΝΑΤΟ. Πρόσφατα, πληροφορίες από τη Γερμανική Υπηρεσία Πληροφοριών που είδαν το φως της δημοσιότητας, ανέφεραν το ενδεχόμενο η Ρωσία να επιτεθεί σε βάρος κράτους-μέλους της Ε.Ε. το 2026, αν στις ΗΠΑ έχει πάρει το τιμόνι ο Τραμπ.
Πλέον, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μιλάει ανοιχτά για μετατροπή της οικονομίας της Ε.Ε. σε «οικονομία πολέμου», ενώ πολλοί ηγέτες ζητούν κοινή χρηματοδότηση της Ε.Ε. αποκλειστικά για την άμυνα.
Αυτό υποστήριξε και ο Ελληνας πρωθυπουργός, μπαίνοντας χθες στη Σύνοδο. Υπέρ του ευρωομολόγου τάσσονται επίσης η Γαλλία, η Πολωνία, η Ιταλία και η Εσθονία.
Οπως είναι αναμενόμενο, δεν συμφωνούν όλοι. Οι «τσιγκούνηδες του Βορρά», Γερμανία, Ολλανδία και Αυστρία ούτε να το ακούσουν δεν θέλουν. Υπάρχουν και κάποιες χώρες που είναι πολύ επιφυλακτικές για το θέμα, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία.
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει δεσμευτεί να αυξήσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα και ικανότητες, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της στο πλαίσιο των αυξανόμενων απειλών και προκλήσεων για την ασφάλεια. Με βάση τη Διακήρυξη των Βερσαλλιών και τη Στρατηγική Πυξίδα, δεσμεύεται να μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις και να κλιμακώσει τις δυνατότητές της. Η ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση θα πρέπει να ενισχυθεί αναλόγως σε ολόκληρη την Ενωση», τονίζεται στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου.
Εκπλήρωση της κοινής δέσμευσης για ουσιαστική αύξηση των αμυντικών δαπανών και επενδύσεις καλύτερα και ταχύτερα από κοινού και βελτίωση της πρόσβασης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας στη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, είναι δύο από τις δεσμεύσεις των «27». Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για κινητοποίηση χρηματοδότησης και να υποβάλουν έκθεση έως τον Ιούνιο.
Επιπλέον, οι ηγέτες κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να προσαρμόσει την πολιτική της για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία και τον τρέχοντα ορισμό των αγαθών διπλής χρήσης, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοδοτική της ικανότητα.
Οι ηγέτες θέλουν επίσης να ενισχυθούν οι συνεργατικές, κοινές αμυντικές επενδύσεις, από την έρευνα και την ανάπτυξη έως το στάδιο του σχεδιασμού, έως την εκβιομηχάνιση και τις κοινές προμήθειες, και να βελτιώσει την προβλεψιμότητα, π.χ. μέσω πολυετών σταθερών συμβάσεων.
Κι ενώ κανείς δεν μιλάει για ευρωπαϊκό στρατό, στα συμπεράσματα υπάρχει αναφορά στη Στρατηγική Πυξίδα, «στην ικανότητα ταχείας ανάπτυξης της Ε.Ε., στη στρατιωτική κινητικότητα και τις ασκήσεις» για την αμυντική θωράκιση της Ε.Ε.
Σε όλα αυτά, πρέπει να προστεθούν και οι επιμέρους πρωτοβουλίες, με το πρόσχημα κυρίως την ενίσχυση της Ουκρανίας. Η Τσεχία, για παράδειγμα, ανακοίνωσε διαδικασία αγοράς πυρομαχικών από τρίτες χώρες. Ενώ χθες, σαν «βόμβα» έπεσε στις Βρυξέλλες η ανάρτηση στο Τουίτερ του Ουκρανού Προέδρου Ζελένσκι για διμερείς συμφωνίες με την Ελλάδα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που μαθαίνουμε για… ιδέες της Αθήνας από ηγέτες άλλων χωρών. Ωστόσο τα ερωτήματα είναι πολλά και αμείλικτα: υπάρχουν ή όχι αυτές οι διμερείς συμφωνίες; Η Ελλάδα τι κερδίζει από αυτές; Γιατί η Ελλάδα έχει βγει τόσο μπροστά υπέρ μιας πολεμοχαρούς Ευρώπης; Και τελικά ποιος θα πληρώσει το… μάρμαρο;
Μαρία Ψαρά
Ο ΟΗΕ καταγγέλλει την αύξηση του αντιμεταναστευτικού λόγου
Η άνοδος του αντιμεταναστευτικού λόγου φέτος, μια προεκλογική χρονιά για σχεδόν τον μισό πληθυσμό του κόσμου, προκαλεί ρήγμα στις κοινωνίες μας, προειδοποίησε η Έιμι Πόουπ υπεύθυνη του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).
Η Πόουπ, που έγινε πέρυσι η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε την υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ, κατήγγειλε την αύξηση της αντιμεταναστευτικής ρητορικής “στις προεκλογικές εκστρατείες σε όλο τον κόσμο”, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο AFP.
Κάποιοι πολιτικοί κατηγορούν τους μετανάστες για όλα τα δεινά, “είτε πρόκειται για το ποσοστό εγκληματικότητας είτε για τον πληθωρισμό, την ανεργία ή την ανασφάλεια”, επεσήμανε.
Σύμφωνα με την ίδια, οι μετανάστες είναι “εύκολοι” στόχοι, διότι “δεν ψηφίζουν”.
Στις ΗΠΑ, όπου η μετανάστευση αποτελεί ένα από τα βασικά ζητήματα της προεκλογικής εκστρατείας, ο Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε κατά μιας “εισβολής” στα νότια σύνορα και άφησε να εννοηθεί ότι κάποιοι από τους μετανάστες που εισέρχονται στη χώρα “δεν είναι άνθρωποι”.
Τέτοια σχόλια μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις, τόνισε η Αμερικανίδα Πόουπ, μία δικηγόρος 50 ετών που έχει συνεργαστεί με κυβερνήσεις τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικανών.
“Απανθρωποποίηση”
“Όταν ένας πληθυσμός απανθρωποποιείται, υπάρχει αύξηση των καταγγελλόμενων βίαιων ενεργειών και των διακρίσεων” εις βάρος του, δήλωσε, ενώ πρόσθεσε ότι αυτό τελικά “είναι κακό για την κοινωνία”.
Η Πόουπ υπογράμμισε επίσης ότι σπάνια οι προειδοποιήσεις και οι δηλώσεις κάποιων πολιτικών συμφωνούν με την πραγματικότητα, εξηγώντας ότι “ο λόγος και η πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση”
Σε κάποιες χώρες, στις οποίες ο αντιμεταναστευτικός λόγος ανθεί, οι μετανάστες είναι απαραίτητοι για την οικονομία, σημείωσε η ίδια, επικαλούμενη το παράδειγμα “της έλλειψης εργατικών χεριών στην Ευρώπη”.
Η γενική διευθύντρια του ΔΟΜ επίσης δήλωσε ότι το περιοδικό The Economist πρόσφατα παρουσίασε έρευνα σύμφωνα με την οποία η μετανάστευση συνέβαλε στην οικονομική ανάκαμψη των ΗΠΑ μετά την πανδημία της covid-19.
“Οι χώρες έχουν ανάγκη τους μετανάστες (…) και αυτή η ανάγκη θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια”, υπογράμμισε η Πόουπ ζητώντας να δημιουργηθούν ασφαλείς και νόμιμες οδοί για τη μετανάστευση και να αυξηθούν τα θετικά σχόλια για το θέμα.
Τουλάχιστον 8.565 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε μεταναστευτικές οδούς σε όλο τον κόσμο το 2023, γεγονός που καθιστά το περασμένο έτος το πιο θανατηφόρο από τότε που τηρούνται αρχεία, εδώ και δέκα χρόνια, σύμφωνα με τον ΔΟΜ.
Ο αριθμός αυτός αφορά μόνο γνωστά και καταγεγραμμένα περιστατικά, με την Πόουπ να τονίζει ότι ο πραγματικός αριθμός των νεκρών “είναι σίγουρα πολύ, πολύ, πολύ πιο μεγάλος”.
Η επικεφαλής του ΔΟΜ εκτίμησε ότι αυτή η ανοδική τάση των θανάτων μεταναστών στην προσπάθειά τους να φτάσουν σε ασφαλείς χώρες είναι πιθανό να συνεχιστεί καθώς αυξάνονται οι συγκρούσεις παγκοσμίως και εντείνονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής αλλαγής.
“Άμεσες ανάγκες”
Η δημιουργία ασφαλών και νόμιμων οδών μετανάστευσης είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατευθούν οι άνθρωποι αυτοί από τους κινδύνους, υπογράμμισε.
“Οι ανάγκες είναι άμεσες”, σημείωσε.
“Κανείς δεν θέλει να βλέπει έναν μεγάλο αριθμό παράνομων μεταναστών να διασχίζει τα σύνορα, να διαπλέει τη Μεσόγειο ή τη Μάγχη”, δήλωσε, αναγνωρίζοντας ότι αυτό μπορεί “να ασκήσει πίεση στις κοινωνίες”.
Όταν ρωτήθηκε για την κατάσταση στα νότια σύνορα των ΗΠΑ, η Πόουπ απάντησε ότι “βασική μου ανησυχία είναι οι άνθρωποι να έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο”, αλλά επίσης επέκρινε το γεγονός ότι οι δυνατότητες των μεταναστών να αναζητήσουν άλλες οδούς εισόδου “ασφαλείς, νόμιμες και τακτικές” είναι “απλώς ανεπαρκείς”.
