Η Τενέα, η αρχαία πόλη των Κορινθίων χτισμένη στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το χωριό Χιλιομόδι, αποκαλύπτει ένα - ένα τα μυστικά της και οι ανασκαφές της έχουν προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον...
Το 2018, οικιστικά κατάλοιπα της αρχαίας Τενέας εντοπίστηκαν πρώτη φορά στο Χιλιομόδι Κορινθίας, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Αρχαίας Τενέας, με φορέα τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, υπό τη διεύθυνση της δρος Έλενας Κόρκα, επίτιμης γενικής διευθύντριας. Στην ανασκαφή που διεξήχθη το 2018, οι εργασίες επικεντρώθηκαν σε δύο κυρίως χώρους: στην περιοχή όπου εκτείνεται οργανωμένο νεκροταφείο ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων με συνοδά κτίρια και εγκαταστάσεις και σε έναν δεύτερο χώρο, όπου για πρώτη φορά εντοπίστηκαν και ανασκάφηκαν οικιστικά κατάλοιπα της αρχαίας Τενέας.
Ο εντοπισμός της αρχαίας πόλης η ύπαρξη της οποίας καταμαρτυρείται μόνο μέσα από ιστορικές πηγές και επιγραμματικές μαρτυρίες παλαιότερων και σύγχρονων μελετητών είχε ξεκινήσει. Οι έρευνες συνεχίστηκαν το 2019 και έφεραν στο φως περισσότερες πληροφορίες για την πόλη που, σύμφωνα με τον μύθο, ανέθρεψε τον Οιδίποδα. Η σκαπάνη έφερε στο φως ένα συγκρότημα λουτρικών εγκαταστάσεων, έκτασης περίπου 500 τ.μ., των ρωμαϊκών χρόνων. Εντοπίστηκαν τρεις χώροι θερμών λουτρών -δυο από τους οποίους καταλήγουν σε αψίδες- με υπόκαυστα και υπόγειες στοές praefurnium για την τροφοδοσία και τον καθαρισμό των υποδαπέδιων χώρων.
Εκτός από τα αρχαϊκά κατάλοιπα που έχουν εντοπιστεί, ένα σημαντικό στοιχείο που παραπέμπει τους αρχαιολόγους στην ύπαρξη κατασκευών πρωιμότερων των ρωμαϊκών χρόνων, είναι και η σωρεία αρχιτεκτονικού υλικού από τον χώρο του πηγαδιού που έχει επαναχρησιμοποιηθεί τη ρωμαϊκή εποχή για την ανοικοδόμηση των λουτρών.
Στο φως ήρθαν τάφοι, νομίσματα, επιστήλια, κιονίσκοι, αγγεία, κοσμήματα, και φυσικά, τα οικιστικά κατάλοιπα της αρχαίας Τενέας, τα οποία χρονολογούνται στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο και αποδεικνύουν την ύπαρξη της αρχαίας πόλης.
Η πόλη και η ίδρυσή της
Η Τενέα, της οποίας οι ανασκαφές έχουν προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον ήταν αρχαία πόλη των Κορινθίων χτισμένη στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το χωριό Χιλιομόδι. Σύμφωνα με τον μύθο οι πρώτοι κάτοικοι της Τενέας ήταν Τρώες αιχμάλωτοι στους οποίους ο Αγαμέμνονας επέτρεψε να χτίσουν μια νέα πόλη. Σύμφωνα με τον Βιργίλιο η Τενέα και η Ρώμη ήταν οι δύο πόλεις που ιδρύθηκαν από Τρώες φυγάδες μετά τον Τρωικό πόλεμο. Ο Παυσανίας αναφέρει πως στην Τενέα υπήρχε ιερό της Ειλειθυίας ενώ ο Στράβων αναφέρει πως στην Τενέα υπήρχε επίσης ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα. Στην Τενέα έχει βρεθεί το περίφημο άγαλμα Κούρου του 6ου αιώνα π.Χ., γνωστό ως κούρος της Τενέας που φυλάσσεται στο μουσείο του Μονάχου.
Η περιοχή είναι στο δρόμο που ενώνει την αρχαία Κόρινθο με τις Μυκήνες και το ‘Αργος, και σύμφωνα με αρχαίες πηγές ο τόπος στον οποίο είχε ανατραφεί ο Οιδίποδας. Μάλιστα, έχει βρεθεί σε σωστικές ανασκαφές της δεκαετίας του 1960 ρωμαϊκός λύχνος με παράσταση του Οιδίποδα σε νεαρή ηλικία.
Η πόλη αναπτύχθηκε και τον 8ο αι. π. Χ. συμμετείχε στον αποικισμό των Συρακουσών με αρχηγό τον Κορίνθιο Αρχία. Στους ελληνιστικούς χρόνους η αρχαία Τενέα ακμάζει, ενώ στη ρωμαϊκή περίοδο είναι η μοναδική πόλη που, σύμφωνα με τις πηγές, δεν καταστρέφεται λόγω της κοινής καταγωγής των Τενεατών με τους Ρωμαίους. Η μεγαλοπρέπεια και η ευμάρεια της πόλης φαίνεται και στα πολυτελή κτερίσματα των τάφων, μεταξύ των οποίων ένα επιχρυσωμένο χάλκινο στεφάνι, χρυσά ενώτια, δαχτυλίδια και πολλά άλλα. Επίσης, έχουν ανασκαφεί χρυσά αντίγραφα νομισμάτων (π.χ. της Σικυώνας) που έπαιζαν τον ρόλο του οβολού, καθώς και στον ασημένιο στατήρα της Κορίνθου – το σπανιότερο νόμισμα που έκοψε η Κόρινθος – που χρονολογείται γύρω στο 480 π.Χ.
Η Τενέα αποκαλύπτει ένα – ένα τα μυστικά της
Πρώτη μέρα της ανασκαφής του 2020 η 31η Αυγούστου και ο Δήμαρχος Κορινθίων Β. Νανόπουλος βρέθηκε στον τόπο της ανασκαφής, δίπλα στην αρχαιολόγο Έλενα Κόρκα και τους 35 ανθρώπους που εργάζονται άοκνα στον χώρο:
«Η ανασκαφή είναι ένα κοινωνικό αγαθό», είπε η αρχαιολόγος «δεν είναι μόνο μεγάλη ευθύνη και υποχρέωση απέναντι στην επιστήμη αλλά εμείς, όλη η ομάδα μας θεωρούμε ότι λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα μπορούμε να φέρουμε σε πέρας το έργο μας. Πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε και φέτος να ανταποκριθούμε σε αυτή τη δύσκολη πρόκληση, αφού οι ανάγκες και δυσκολίες αυτή τη χρονιά είναι μεγαλύτερες.
Η ανασκαφή συνεχίζεται και προς βορρά και προς νότο και πιθανώς τα πρώτα ίχνη να φανερώνουν και αυτά δημόσια κτίρια που είναι και αυτά σημαντικά. Οπότε περιμένουμε τις επόμενες μέρες να αποκαλυφθεί και αυτό το κτίριο και να δούμε τη συνέχεια των σημαντικών εγκαταστάσεων του αρχαϊκού ιερού που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα», όπως είπε η κ. Κόρκα στη φετινή ανασκαφή περιμένει να φανεί το πλήρες κτίριο των λουτρών το οποίο ξεκίνησαν οι αρχαιολόγοι να ανασκάπτουν και έφεραν πέρσι στο φως. Όπως τόνισε η κ. Κόρκα «πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στις δηλώσεις μας και φειδωλοί και να ευχόμαστε για το καλύτερο».
elculture.gr
