Οι Άγιοι Θεόδωροι είναι μια γραφική παραθαλάσσια πόλη με  περίπου 8.000 κατοίκους στην βορειοανατολική Κορινθία. Βρίσκεται στην περιοχή του Αρχαίου Κρομμυώνα, σημαντικού ιστορικού και πολιτιστικού κέντρου κατά την αρχαιότητα, συνδεδεμένου και με τους άθλους του Θησέα...

Το τοπωνύμιο δηλώνει τόπο όπου ευδοκιμούσαν τα κρόμμυα (κρεμμύδια), ενώ ο ιστορικός, γεωγράφος Παυσανίας ο Περιηγητής αναφέρει ότι η ονομασία προέρχεται από τον Κρόμο, γιο του Ποσειδώνα. Σημειωτέον ότι Κρομμυώνας ονομαζόταν όλη η παραλιακή ζώνη, από την Αρχαία Σχοινούντα (σημερινό Καλαμάκι) έως τον Ελευσίνιο κόλπο.

Ο Ξενοφώντας μας πληροφορεί ότι υπήρξε τειχισμένη πόλη, ενώ αναφορές υπάρχουν από Θουκιδίδη και Στράβωνα. Η περιοχή κατοικήθηκε συνέχεια έως την βυζαντινή εποχή. Ανήκε στα Μέγαρα από τον 7ο έως τον 6ο π.Χ. αι., οπότε καταλαμβάνεται από τους Κορινθίους.

Το 425π.Χ. κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου καταλήφθηκε για σύντομο χρόνο από τους Αθηναίους, ενώ το 393π.Χ. κατά τη διάρκεια του Κορινθιακού Πολέμου, αποτέλεσε προπύργιο των Σπαρτιατών.

Η ευρύτερη περιοχή Αγ.Θεοδώρων – Γερανείων με την ονομασία Δερβενοχώρια διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο κατά την Επανάσταση του 1821. Ο Γάλλος ηλεκτρολόγος, περιηγητής THEODOSE DU MONCEL αναφέρει την ύπαρξη των Αγίων Θεοδώρων  στο βιβλίο  του Οδοιπορικό του 1843-Αθήνα-Ναύπλιο. Ενώ ο τοπικός συγγραφέας Γεώργιος Λαζάρου μας πληροφορεί  ότι κοντά στο {πηγάδι του Αγίου Θόδωρα}, μετά την απελευθέρωση είχε δημιουργηθεί χώρος ανεφοδιασμού των πλοίων.

Εδώ ήταν και ο τόπος επιβίβασης και αποβίβασης επιβατών και εμπορευμάτων των πλοίων της εποχής, που έφερναν κόσμο από Πειραιά και Σαλαμίνα για τον Ισθμό της Κορίνθου, μέχρι να αρχίσει η λειτουργία του σιδηροδρόμου Αθήνας – Κορίνθου - Πάτρας (1-4-1885)

Σταθμό στην εξέλιξη της πόλης αποτελεί επίσης και η διάνοιξη της Διώρυγας Ισθμού (25-07-1893). Αμφότερα τα έργα οφείλονται στο μεγάλο οραματιστή πρωθυπουργό Χαρίλαο Σπ.Τρικούπη (1832-1896).

Την δεκαετία του 50’ αρχίζει η τουριστική τους ανάπτυξη, ενώ στην περιοχή κατασκευάζονται πολλές δεύτερες κατοικίες, ιδίως Αθηναίων.

Σημαντικές ανασκαφές έγιναν τις περιόδους 1961-1962 και 1992-1993 κατά τη διάρκεια κατασκευής του αυτοκινητόδρομου Αθήνας – Κορίνθου, ως και το 2002.Απο το 1834 ανήκουν στον Δήμο Περαχώρας, μαζί με τα χωριά Λουτράκι, Περαχώρα, Μπίσια, Καλαμάκι, Κυρά Βρύση. Το 1912 γίνονται αυτοτελής Κοινότητα.

Την περίοδο  1994-2010 είναι Δήμος, ενώ από τις αρχές 2011 (Νόμος Καλλικράτη) αποτελούν Δημοτική Ενότητα του νεοσύστατου Δήμου Λουτρακίου – Περαχώρας-Αγίων Θεοδώρων.

Τα μεγαλόπρεπα Γεράνεια όρη (1370 μ. ύψος) υψώνονται επιβλητικά πάνω από την πόλη. Είναι ενταγμένα στο ευρωπαϊκό δίκτυο NATURA 2000, λόγω της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας που περιλαμβάνει 950 είδη  φυτών και δεκάδες ζώα ως αλεπούδες, τσακάλια, λαγούς, γεράκια. Εδώ υπάρχουν πολλές ορεινές διαδρομές και τα διάσπαρτα ξέφωτα προσφέρονται για πικ νικ, ενώ όταν δεν υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες, μπορούμε να πάμε έως την είσοδο του ηφαιστείου Σουσακίου.

Η παραλία των Πευκακίων στην ανατολική είσοδο επί του πεντακάθαρου και πανέμορφου Σαρωνικού Κόλπου, είναι πολύ δημοφιλής, ιδίως το καλοκαίρι, ενώ η κεντρική παραλία  με τα πάρκα  και τις πλατείες είναι ένας απέραντος παιδότοπος. Τα καφέ και ο θερινός κινηματογράφος προσφέρουν στιγμές χαλάρωσης, ενώ και τα παραθαλάσσια clubs συμπληρώνουν τη διασκέδαση.

Οι Άγιοι Θεόδωροι προσφέρουν επίσης πολλές επιλογές εναλλακτικών δραστηριοτήτων, με τις οποίες μπορεί να ασχοληθεί ο επισκέπτης ερχόμενος σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον, όπως πεζοπορία, ποδηλασία, ελεύθερο camping, ψάρεμα.

Ο Σαρωνικός δε με τις μικρές βραχονησίδες που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από την ακτή, δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για την παραγωγή διαφόρων ειδών ψαριών, με αποτέλεσμα να είναι από τις πιο πλούσιες θάλασσες σε ζωή. Αξιόλογα είναι και τα μνημεία πολιτισμού.

Αρχαιολογικός χώρος Αρχ.Κρομμυώνα, δίπλα στο νέο σιδηροδρομικό σταθμό.

Εδώ αξίζει να παρατηρήσουμε:

-Θεατροειδή χώρο 6ου π.Χ. αι. που πιθανόν να χρησίμευε ως βουλευτήριο ή μικρό παιδικό θέατρο
-Νεκροταφείο 8ου π.Χ. αι.
-Κεραμικό εργαστήρι υστεροαρχαϊκής και ελληνιστικής περιόδου 4ου – 2ου π.Χ. αι.
-Τρεις οικίες ελληνιστικών χρόνων και μια 4ου π.Χ. αι.

Ιερά Μονή Παναγίας Πραθίου

Βρίσκεται σε απόσταση 15χλμ από την πόλη σε οροπέδιο των Γερανείων και ανακηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο το 1962. Ιδρύθηκε τον 11μ.Χ. αι. Το 1463 μοναχοί από την Κωνσταντινούπολη, άρχισαν την ανακατασκευή της, ενώ λίγο αργότερα άρχισε η αγιογράφηση της που έχει τεράστια καλλιτεχνική αξία, όπως και μικρό τμήμα του αρχικού δαπέδου. Στο κέντρο του ναού υπήρχε δικέφαλος βυζαντινός αετός που δυστυχώς εκλάπη από αρχαιοκάπηλους το 1985. Κατά την Επανάσταση του 1821 είχε γίνει βάση δράσεων των Οδυσσέα Ανδρούτσου, Νικηταρά και άλλων αγωνιστών.

Εκκλησάκι Αγίων Θεοδώρων (Τήρωνα και Στρατηλάτη)

Απ’ αυτό πήρε το σημερινό της όνομα η πόλη. Η κατασκευή του έγινε τον 15ο μ.Χ.αι. και χρησιμοποιήθηκε υλικό και από το Αρχαίο Κρομμυώνα. Βρίσκεται στο κέντρο της και είναι ένα μικρό μονόκλινο καμαροσκεπές κτίσμα. Κάτω από τους σοβάδες και αριστερά της εισόδου διακρίνεται μικρό ιωνικό κιονόκρανο. Μέσα στην αυλή υπάρχουν λίθινα κομμάτια από γλυπτικό διάκοσμο παλαιοχριστιανικής εκκλησίας που βρισκόταν στον ίδιο χώρο. Το σημαντικό είναι η εντοιχισμένη πλάκα δεξιά της πόρτας, που φέρει χαραγμένο επιτύμβιο επίγραμμα υστεροαρχαϊκών χρόνων και προέρχεται από τον τάφο ενός δεκατετράχρονου κοριτσιού της Φιλοστράτας. Η εκκλησία ήταν χωμένη στο χώμα μέχρι τα παράθυρα έως το 1955, οπότε ανασκάφτηκε και επισκευάστηκε. Αργότερα έγινε νέα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, κοντά στην παλιά.

Μνημείο

Βρίσκεται σε απόσταση 3χλμ δυτικά και έχει ανεγερθεί προς τιμή 50 ελλήνων πατριωτών, που εκτελέστηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1944.

Παλαιός σιδηροδρομικός σταθμός

Ολοκληρώθηκε το 1884 με τη συμβολή ιταλών και ισπανών μαστόρων, που έκτισαν και ωραία διώροφα κτίρια στην πόλη.

Φάρος

Μνημείο ναυτικής πολιτισμικής παράδοσης στα ανατολικά της πόλης. Κατασκευάστηκε από τη Γαλλική Εταιρεία Φάρων το 1894.Αναπαλαιώθηκε το 1994 από το Γ.Ε.Ν.

Η πόλη αποτελεί τον  πρώτο σταθμό επισκεπτών που φτάνουν στην Κορινθία από την Αθήνα, από την οποία απέχουν μόλις 65χλμ, 20χλμ από την Κόρινθο και 21χλμ από το Λουτράκι.

Εναλλακτικά μέσα μεταφοράς εκτός του αυτοκινήτου είναι το λεωφορείο του ΚΤΕΛ  και ο προαστιακός σιδηρόδρομος με πυκνότατα δρομολόγια. Για τη διαμονή σας υπάρχουν πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενοδοχεία και κάμπινγκς.

Οι Άγιοι Θεόδωροι είναι σημαντικό τουριστικό παραθαλάσσιο κέντρο της Κορινθίας που συνδυάζει αρμονικά βουνό και θάλασσα. Τα γραφικά ταβερνάκια, το πράσινο τοπίο, τα καταγάλανα νερά του Σαρωνικού συνθέτουν ένα σκηνικό απόλυτα απολαυστικών διακοπών. Επίσης, μπορούν να αποτελέσουν βάση για εξορμήσεις σε κοντινές περιοχές ως Λουτράκι, Αρχ.Κόρινθος, Νεμέα, Κεχριές, Ίσθμια, Στυμφαλία, Ζήρεια, Επίδαυρος, Ναύπλιο.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Καθημερινή στις 4/6/2015