Η Ελλάδα επέστρεψε πανηγυρικά στην πρώτη θέση (μαζί με την Ιταλία) από πλευράς ακρίβειας –με χονδρεμπορική τιμή 102 ευρώ ανά μεγαβατώρα το Σάββατο– σε μία ημέρα που η αντίστοιχη τιμή ήταν 8 ευρώ στη Γερμανία, 20 ευρώ στην Ισπανία, 46 ευρώ σε άλλες βαλκανικές χώρες και -6 ευρώ (αρνητική τιμή) στη Γαλλία.
Σπάζοντας ακόμη και το ταμπού του «φθηνού Σαββάτου», συνεχίζεται η θερινή άνοδος των τιμών του ηλεκτρισμού στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Η μέση χονδρεμπορική τιμή τον Ιούνιο έχει αυξηθεί ήδη κατά 18% σε σχέση με τον Μάιο, ενώ προχθές Σάββατο κατέγραψε αύξηση 25%, παρά τη μείωση της ζήτησης.
Στις αγορές του ηλεκτρισμού, που λειτουργούν με υποτυπώδη ανταγωνισμό, θεωρείται κανόνας οι τιμές να πέφτουν τα σαββατοκύριακα όταν η ζήτηση μειώνεται καθώς λειτουργούν πολύ λιγότερες βιομηχανίες και γραφεία. Τον «κανόνα» αυτόν ακολουθούσε ώς τώρα και η Ελλάδα με τη χονδρεμπορική τιμή να πέφτει κατά 28% το Σάββατο 1/6 και κατά 13% το Σάββατο 8/6/24. Ομως, προχθές, 15 Ιουνίου, η τιμή αυτή αυξήθηκε κατά 25%, ανεβαίνοντας στα 102 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Με την επίδοση αυτή, η Ελλάδα επέστρεψε πανηγυρικά στην πρώτη θέση (μαζί με την Ιταλία) από πλευράς ακρίβειας, σε μία ημέρα που η αντίστοιχη τιμή ήταν 8 ευρώ στη Γερμανία, 20 ευρώ στην Ισπανία, 46 ευρώ σε άλλες βαλκανικές χώρες και -6 ευρώ (αρνητική τιμή) στη Γαλλία.
Ολόκληρος ο Ιούνιος κινείται έως τώρα με σαφέστατη ανοδική τάση στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας. Η χονδρεμπορική τιμή σήμερα αυξάνεται κατά 30% και φτάνει τα 117,39 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ από την αρχή του μήνα ο μέσος όρος βρίσκεται στα 96 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αυτό σημαίνει ότι ήδη καταγράφεται μέση αύξηση 18% σε σχέση με τη μέση τιμή του Μαΐου που ήταν 81,65 ευρώ. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί καθώς αυξάνεται η ζήτηση, ενώ ανεβαίνουν και οι διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου.
Η τιμή του φυσικού αερίου συνεχίζει να παίζει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της χονδρεμπορικής τιμής καθώς οι μονάδες που λειτουργούν με αυτό το καύσιμο έρχονται να καλύψουν τα τεράστια κενά στη ζήτηση, ιδίως τις βραδινές ώρες. Τότε, μηδενίζεται η συνεισφορά των φωτοβολταϊκών πάρκων ενώ μειώνεται δραματικά και εκείνη από τις ανεμογεννήτριες, καθώς το αιολικό φορτίο παραμένει χαμηλό. Ταυτόχρονα, οι λιγνιτικές μονάδες παραμένουν στην πλειονότητά τους σβηστές και ανακαλούνται από την εφεδρεία μόνον όταν υπάρχει πολύ μεγάλο έλλειμμα στην κάλυψη της ζήτησης.
Με αυτά τα δεδομένα, το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα συμβεί την 1η Ιουλίου 2024, όταν ανακοινωθούν τα τιμολόγια για τον ερχόμενο μήνα. Υπενθυμίζεται ότι την 1η Ιουνίου, μετά από μία μέση αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής κατά 32%, υπήρξαν εταιρείες που ανέβασαν το «πράσινο» τιμολόγιο σε ποσοστό έως και 70%. Εαν σημειωθεί νέα αύξηση και η μέση χονδρεμπορική τιμή ξεπεράσει το όριο των 100 ευρώ, θα δημιουργηθούν συνθήκες ενεργειακής κρίσης με τις ανατιμήσεις να περνούν μοιραία και σε άλλους κλάδους της οικονομίας.
Μόλις για 15 μέρες φτάνει το εισόδημα
Η ακρίβεια συνεχίζει να «καλπάζει» και να αποτελεί «αγκάθι» για τα νοικοκυριά με τις αγορές πλέον από τα σούπερ μάρκετ να γίνονται στοχευμένα και μετά από πολύ μελέτη.
Μάλιστα, αρκετοί καταναλωτές μπαίνουν τη διαδικασία να μοιράσουν τα ψώνια τους από κατάστημα σε κατάστημα, όπου τα βρουν πιο φθηνά.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και παρά την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα επιμένουν. Τον Μάιο του 2024 αυξήθηκαν:
το ελαιόλαδο κατά 56,8%
τα νωπά ψάρια 12,5%
τα αναψυκτικά και οι χυμοί φρούτων 7,7%
τα γλυκά και τα παγωτά 2,3%
τα κρέατα 1,9%
τα φρούτα 1,7%
τα λαχανικά 1,2%
Καταπονημένα τα νοικοκυριά από τις συνεχείς ανατιμήσεις
Σε δύσκολη θέση και οι νέοι γονείς, εργαζόμενοι με μικρούς μισθούς που προσπαθούν με νύχια και με δόντια να μεγαλώσουν χωρίς στερήσεις τα παιδιά τους. Εκτός από τη διατροφή τους, καλούνται να ανταπεξέλθουν και σε άλλες ανάγκες που διαρκώς γίνονται ακριβότερες.
Μάλιστα σε ορισμένες κατηγορίες καταναλωτών το μηνιαίο εισόδημα φτάνει μόλις για 15 μέρες και τις υπόλοιπες τις περνούν βάζοντας χέρι σε αποταμιεύσεις και με τη βοήθεια συγγενών και φίλων.
Το Μάιο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η ένδυση και η υπόδυση κατέγραψαν ανατιμήσεις 6,4%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των πολιτών δεν περιμένει αλλαγές προς το καλύτερο, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός ονομάτισε την ακρίβεια ως κορυφαίο πρόβλημα.
Στο μεταξύ, μαζί με τα τρόφιμα αυξάνεται και το κόστος για τις λίγες στιγμές διασκέδασης και ψυχαγωγίας για τις οικογένειες με μικρό πορτοφόλι. Τον Μάιο ήταν ακριβότερα οι κινηματογράφοι και τα θέατρα κατά 5%, τα εστιατόρια, τα ζαχαροπλαστεία αλλά και τα καφενεία 5,1%.
Για τους καταναλωτές, που μετρούν μέχρι και το τελευταίο ευρώ στις αγορές τους, τα χρονικά περιθώρια για την αντιμετώπιση της ακρίβειας έχουν προ πολλού παρέλθει.
Άρης Χατζηγεωργίου
