Η μετάβαση από το μοναδικό ονομαστό για χρόνια παράδειγμα ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού που προέρχεται από τις ακαδημίες, τον Δημήτρη Ελευθερόπουλο, στην προ επταετίας προώθηση τεσσάρων – Ρέτσος, Ανδρούτσος, Μανθάτης, Νικολάου – από τον Πάουλο Μπέντο ως τη σημερινή ιστορική συνθήκη της ανάδειξης της Κ19 των ερυθρολεύκων σε πρωταθλήτρια Ευρώπης.
Ήταν 3η αγωνιστική της σεζόν 1996-97. Ο Ολυμπιακός του νιόφερτου στον πάγκο του Ντούσαν Μπάγεβιτς αντιμετώπιζε στη Θεσσαλονίκη τον Ηρακλή.
Στην ανάγνωση της ενδεκάδας, πολλοί σταμάτησαν στο πρώτο πρώτο όνομά της: Δημήτρης Ελευθερόπουλος. Πατημένα 20, θα ντεμπούταρε με τα ερυθρόλευκα, έχοντας νωρίτερα βγάλει ολόκληρη την προ-προηγούμενη σεζόν ως τρίτος στην ιεραρχία και την αμέσως προηγούμενη δανεικός στην Προοδευτική.
Ο Μπάγεβιτς κάτι... δεν έβλεπε στον Φώτη Στρακόσια, ο οποίος είχε ξεκινήσει στις δύο πρώτες αγωνιστικές (με τον Ολυμπιακό να κερδίζει Καστοριά και ΟΦΗ, χωρίς να δέχεται καν γκολ), ή, κάτι πολύ παραπάνω έβλεπε στον πιτσιρικά και αποφάσισε σε εκείνο το σημείο, να κάνει την αλλαγή.
Άλλη, στην εστία, δεν χρειάστηκε να κάνει ξανά σε εκείνη τη σεζόν, βρίσκοντας, αναδεικνύοντας τον βασικό τερματοφύλακα του Ολυμπιακού για την επόμενη, κυριαρχική για τον σύλλογο, οκταετία.
Για πολλά περισσότερα, ο "Ελέ" αποτελούσε το παράδειγμα, τη μόνιμη ονομαστική επωδό όταν η κουβέντα στρεφόταν στις ακαδημίες του Ολυμπιακού και στη διαδικασία σύνδεσής τους με την πρώτη ομάδα.
Ήταν ο μόνος που είχε κάνει όλο τον δρόμο. Ήταν ο μόνος που ο σύλλογος είχε βγάλει από τα σπλάχνα του.
Για κανέναν σύλλογο δεν ήταν και δεν πρόκειται να είναι ποτέ πανάκεια μια τέτοια διαδικασία. Στην εποχή όμως του modern football που τότε σιγά σιγά ξεκινούσε να κυριαρχεί, η συστηματικοποίηση μιας τέτοιας διαδικασίας, πέραν του συναισθήματος, του δεσίματος που κάθε τι γηγενές προκαλεί, θα ήταν – όπως και συνέβη έκτοτε σε αρκετές περιπτώσεις ομάδων ανά την υφήλιο – ευλογία, ικανή να κάνει τη διαφορά, σε διάφορα επίπεδα (αθλητικά, οικονομικά).
Οι τέσσερις του Μπέντο
Χρειάστηκε να περάσουν ακριβώς – παρά έναν μήνα – δύο δεκαετίες. Επαναληπτικός δεύτερου προκριματικού γύρου του Europa League.
Ο Ολυμπιακός, με τον νιόφερτο – επίσης – στον πάγκο του Πάουλο Μπέντο υποδέχονταν την Αρόουκα, έχοντας πάρει τη νίκη (1-0) στο πρώτο παιχνίδι.
Κι εδώ η ανάγνωση της ενδεκάδας δεν χρειάστηκε πολύ για να σταματήσει σε ένα όνομα: Παναγιώτης Ρέτσος. Ίσα που είχε κλείσει τα 18 του.
Πολλά καλά ακούγονταν για την πορεία του στα φυτωριακά τμήματα του συλλόγου, η συντριπτική πλειοψηφία αυτών ως κεντρικός αμυντικός.
Ο Πορτογάλος τεχνικός, ο οποίος με το που πάτησε το πόδι του στην Αθήνα έστρεψε αμέσως το βλέμμα του στις ακαδημίες (προερχόμενος γαρ από μία από τις ομάδες με τα διαχρονικά καλύτερα σχετικά τμήματα, της Σπόρτινγκ), τον ξεκίνησε ως δεξιό μπακ.
Και ήταν από τους καλύτερους της αγχωτικής, όπως εξελίχτηκε, πρόκρισης των ερυθρολεύκων.
Σε εκείνο το παιχνίδι, μπαίνοντας ως αλλαγή στην παράταση, εμφανίστηκε και ο ‘97αρης Γιώργος Μανθάτης. Είχε πάρει την προηγούμενη σεζόν μερικά λεπτά σε δύο παιχνίδια Κυπέλλου (με Χανιά και Αστέρα), αλλά το ουσιαστικό βάπτισμα του πυρός σε επαγγελματικό επίπεδο, τότε έγινε.
Ο Ρέτσος εκείνη τη σεζόν έπαιξε σε 34 παιχνίδια σε όλες τις διοργανώσεις. Ο Ανδρούτσος 30. Ο Μανθάτης 27. O Δημήτρης Νικολάου, γεννημένος το ’98 αυτός και παρτενέρ του Ρέτσου στην καρδιά της άμυνας στη δεύτερη ομάδα, εμφανίστηκε μεσούσης της σεζόν, τον Ιανουάριο.
Αυτοί εύσχημα αποτέλεσαν τους "τέσσερις του Μπέντο", καθορίζοντας μια ολόκληρη εποχή, αποτέλεσμα της πιο χαρακτηριστικής απόφασής – απόρροια μιας συγκεκριμένης ποδοσφαιρικής φιλοσοφίας - του Πορτογάλου τεχνικού στην προπονητική θητεία του στον Ολυμπιακό.
Ανεξαρτήτως των αγωνιστικών ωφελημάτων. Ανεξαρτήτως του τι, πώς και πόσο κάθε ένας του καρέ έκανε και κάνει στην έκτοτε επαγγελματική διαδρομή του.
Ανεξαρτήτως ακόμη και του τρόπου με τον οποίο έγινε η μετάβαση, αλλά και του αντίτιμου που εξασφαλίστηκε από την πώληση του Ρέτσου (ρεκόρ στην ιστορία ελληνικής ομάδας για Έλληνα ποδοσφαιριστή) στο τέλος κιόλας εκείνης της σεζόν και αργότερα από εκείνη του Νικολάου, η πόρτα που ανοίχτηκε και σύνδεσε τους δύο κόσμους – ακαδημίες και πρώτη ομάδα – ήταν πιθανώς μία από τις γενεσιουργούς αιτίες των νικητών του Youth League του 2024.
Οι πρωταθλητές Ευρώπης
Από τον έναν και μοναδικό για δεκαετίες (ως τότε και μετά από τότε) στο τέλος του 20ου αιώνα, στην "τετράδα του Μπέντο" πριν από επτά χρόνια και πλέον σε μια ολόκληρη ομάδα, μια ομάδα η οποία στέφθηκε το βράδυ της Δευτέρας χωρίς να αφήνει την παραμικρή αμφιβολία για την ανωτερότητά της, πρωταθλήτρια Ευρώπης, για πρώτη φορά στην ιστορία του Ολυμπιακού, για πρώτη φορά σε συλλογικό επίπεδο στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Από τον Ελευθερόπουλο, στον Ρέτσο, τον Ανδρούτσο, τον Μανθάτη και τον Νικολάου στους Σίνα, Κουτσογούλα, Κωνσταντίνο Κωστούλα, Πρεκατέ, Αλαφάκη, Μπακούλα, Μουζακίτη, Παπακανέλλο, Μουζακίτη, Πνευμονίδη, Μπάμπη Κωστούλα, οι οποίοι ξεκίνησαν στον τελικό, τους Έξαρχο, Λιατσικούρα, Λώλη, Τανούλη, Δάμα, Παναγάκο, Γατόπουλο, οι οποίοι συμπλήρωσαν την αποστολή του τελικού, τους Κουρακλή, Ρολάκη, Αρσενίδη, Τουφάκη και Σούφκα, οι οποίοι ταξίδεψαν στη Νιόν και τον μεγάλο άτυχο λόγω των τραυματισμών του και διαχρονικό αρχηγό αυτής της φουρνιάς, από τα προηγούμενα αγωνιστικά τμήματα, τον Χρήστου (σ.σ. αυτός που μαζί με τον Κουτσογούλα σήκωσαν το τρόπαιο).
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει και να προδικάσει την εξέλιξή τους. Προφανώς το ποδοσφαιρικό διαβατήριό τους σε επίπεδο πρώτης ομάδας πια, όποτε κι αν θεωρηθεί εμπράκτως, σφραγίστηκε με την πιο εμφατική σφραγίδα που σε φυτωριακό επίπεδο μπορεί να μπει.
Εννοείται πως σε αυτή τη διαδικασία η ποσότητα δεν (μπορεί να) καθορίζει το παραμικρό. Το πέρασμα όμως, από τη μετρημένη στα δάχτυλα του ενός χεριού αναφορά συγκεκριμένων παραδειγμάτων που αναδείχτηκαν από τις ακαδημίες στη μνημόνευση – απλώς αυτής για αρχή – μιας ολόκληρης ομάδας μοιάζει ικανό από μόνο του να παγιώσει χωρίς αμφιβολίες, τρόπο λειτουργίας, να συγκεκριμενοποιήσει μεθοδολογία, αντίληψη, προσέγγιση, φιλοσοφία.
Πόσο μάλλον όταν αυτή η ομάδα είναι πια πρωταθλήτριας Ευρώπης.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
