Στις 12 Ιούνη υπήρξε ο πρώτος καύσωνας στην Αθήνα της φετινής χρονιάς. Ο κρατικός μηχανισμός προχώρησε σε λήψη μέτρων που αφορούσαν στο άνοιγμα κλιματιζόμενων αιθουσών, το κλείσιμο σχολείων και πάρκων, την έκδοση ειδικών οδηγιών για την προστασία των ευπαθών ομάδων, μέτρα που θα χαρακτηρίζαμε τουλάχιστον ελλιπή.
Η ιδιαίτερη δύσκολη κατάσταση της πόλης κατά τους θερινούς μήνες απασχολεί τον δημόσιο λόγο, την ίδια στιγμή που η τσιμεντοποίησή της και η καταστροφή του αστικού πρασίνου συνεχίζεται στο όνομα της «ανάπτυξης».
Την 12η Ιούνη, λοιπόν, επιλέξαμε ως Ανοιχτή Συνέλευση «Όχι μετρό στην πλατεία Εξαρχείων» να κάνουμε κάτι που κανένας κρατικός μηχανισμός, κανένας δήμος και κανένας εργολάβος δεν έκαναν ποτέ. Μια μελέτη Θερμογραφίας στην πλατεία Εξαρχείων ώστε να διαπιστωθεί η περιβαλλοντική επίπτωση που έχει το εργοτάξιο της Ελληνικό Μετρό, ενώ είχε εκριζωθεί η πλειοψηφία των δέντρων. (16 ημέρες μετά απομακρύνθηκε και το τελευταίο δέντρο που βρισκόταν εντός του εργοταξίου).
Για τις ανάγκες της μελέτης πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις στα κύρια υλικά που υπάρχουν στην πλατεία (πλακόστρωστο, συμπαγές χώμα, σκυρόδεμα, άσφαλτος κ.λπ) ώστε να υπολογιστούν οι επιμέρους συντελεστές εκπομπής. Ελήφθησαν περισσότερες από 400 θερμοφωτογραφικές λήψεις σε όλη την περιοχή, καλύπτοντάς 19 σημεία ενδιαφέροντος.
Τα συμπεράσματα της μελέτης μπορούν να χαρακτηριστούν αναμενόμενα και πλήρως κατανοητά από κάθε άνθρωπό που έχει περπατήσει σε μια πόλη. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στο αστικό περιβάλλον όταν αυτό βάλλεται ανεμπόδιστα από την ηλιακή ακτινοβολία και η εκπομπή ακτινοβολίας από τα δομικά υλικά της πόλης γίνονται ξεκάθαρα αισθητές, σε πλήρη αντίθεση με ότι βρίσκεται υπό σκιά. Οι δε θερμοκρασίες διατηρούνται ακόμη και μετά τη δύση του ηλίου.
Χαρακτηριστικά το μεσημέρι όπου η ατμοσφαιρική θερμοκρασία ήταν 40,4°C, η θερμοκρασία κάτω από τα δέντρα ήταν 38°C ενώ στο χωμάτινο τμήμα του εργοταξίου ήταν 61°C. δηλαδή διαφορά 23°C. ανάμεσα σε σκιασμένα και μη μέρη.
Το επίσημο επιχείρημα υποστηρίζει ότι η κατάσταση αυτή είναι προσωρινή, ότι κάθε μεγάλο έργο έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αλλά μόλις τελειώσει όλα θα διορθωθούν ή θα γίνουν και καλύτερα.
Στην περίπτωση της πλατείας Εξαρχείων, όμως, αυτό δε θα συμβεί. Άλλωστε δεν υπήρξε κάποια μελέτη που να υποστηρίζει πως η μη δημιουργία σταθμού ή η εναλλακτική της χωροθέτηση θα αύξανε τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και για αυτό επιλέχθηκε η πλατεία Εξαρχείων.
Τα εγκεκριμένα σχέδια της δημοπράτησης της γραμμής 4, καθώς και το αποτέλεσμα του διαγωνισμού ιδεών για τη διαμόρφωση της πλατείας ορίζουν βάθος σκάμματος απαγορευτικό για τη φύτευση υψηλών δέντρων. Τα φανταχτερά φωτορεαλιστικά σχέδια με τα ψηλά πλατάνια, τις κουτσουπιές και τις χαρουπιές είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας.
Αυτό που θα συμβεί αντικειμενικά είναι να υπάρχει αρκετό τσιμέντο, γκαζόν και παρτέρια με μερικά δέντρα μικρού μεγέθους, κάτι που επιβεβαιώνεται και στους ήδη υπάρχοντες σταθμούς. Ο χώρος θα αποτρέπει την παραμονή ανθρώπων. Άλλωστε, κατά τη γνώμη μας, αυτός είναι και ο βασικός στόχος της χωροθέτησης σταθμού μετρό στην Πλατεία Εξαρχείων, στη μοναδική πλατεία της γειτονίας.
Εν κατακλείδι, ενώ όλος ο πλανήτης μιλά και βιώνει την περιβαλλοντική κρίση, συζητά τρόπους αντιμετώπισης που σαφώς και δεν είναι ουδέτεροι, στο κέντρο της Αθήνας κράτος και Δήμος αποφασίζουν να πάνε ανάποδα, να δημιουργήσουν μια νέα αστική θερμική νησίδα (UΗΙ) που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την υγεία των κατοίκων.
ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΡΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΕΞΑΡΧΕΙΩΝ
γράφει ο Μιχάλης Αποστόλου
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός
Έτσι θα γίνει η Πλατεία Εξαρχείων
