Η οστεοαρθρίτιδα (OA) είναι μια από τις συχνότερες παθήσεις των αρθρώσεων αφού προσβάλλει ένα σημαντικό τμήμα των ασθενών της μέσης και προχωρημένης ηλικίας προκαλώντας πόνο και μειωμένη ποιότητα ζωής
Γράφει o Παντελής Τζανέτος Χειρουργός-Ορθοπαιδικός
ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ MOUNT HOSPITAL ΛΟΝΔΙΝΟΥ ΚΑΙ ΘΡΙΑΣΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΑΣΩ GENERAL, ΥΓΕΙΑ, ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
Επιστημονικά υπεύθυνος Ορθοπαιδικού τμήματος του Πολυιατρείου L-Medical Λουτρακίου
Πρόκειται για εκφυλιστική πάθηση που συντελείται αργά, με την πάροδο του χρόνου και αφορά κυρίως μικρές αρθρώσεις των χεριών, της σπονδυλικής στήλης, των ισχίων και των γονάτων. Ουσιαστικά πρόκειται για προοδευτική απώλεια του αρθρικού χόνδρου, μια ολισθηρή και μαλακή επιφάνεια που καλύπτει τα άκρα των οστών και επιτρέπει την ομαλή κίνηση της άρθρωσης μειώνοντας την τριβή.
Στην οστεοαρθρίτιδα ο αρθρικός χόνδρος παρουσιάζεται φθαρμένος ή καταστραμμένος, με αποτέλεσμα οι αρθρικές επιφάνειες να μην εφάπτονται σωστά επηρεάζοντας την ομαλή κίνηση της άρθρωσης. Στα πρώτα στάδια της οστεοαρθρίτιδας, οι φθορές του χόνδρου είναι περιορισμένες και τα συμπτώματα του ασθενή είναι ήπια. Προοδευτικά όμως ο χόνδρος καταστρέφεται εντελώς με αποτέλεσμα τα οστά της άρθρωσης να έρχονται σε επαφή και ο ασθενής να εμφανίζει έντονα συμπτώματα κυρίως πόνου, διόγκωσης και παραμόρφωσης της άρθρωσης.
Η βλάβη στο χόνδρο είναι η αρχή μιας αλυσιδωτής αντίδρασης που επηρεάζει όλα τα μέρη της άρθρωσης. Σε χρόνιες καταστάσεις, στην προσπάθεια του οργανισμού να περιορίσει τον εκφυλισμό της προσβεβλημένης άρθρωσης, παρουσιάζεται αύξηση του ιστού των οστών σχηματίζοντας μικρά κομμάτια γύρω από την άρθρωση (οστεόφυτα) δημιουργώντας παραμόρφωση. Ο αρθρικός θύλακας (ο οποίος έχει ως στόχο την λίπανση της άρθρωσης με αρθρικό υγρό) μπορεί να γίνει παχύτερος και να χάσει την ελαστικότητά του.
Η μεμβράνη που καλύπτει το εσωτερικό του αρθρικού θυλάκου (αρθρικός υμένας) μπορεί να παρουσιάσει φλεγμονή (οίδημα, ερυθρότητα, θερμότητα και πόνο) και να σχηματιστούν κρύσταλλοι στο αρθρικό υγρό.
Το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε τένοντες και συνδέσμους γύρω από την άρθρωση που πάσχει. Ακόμα και οι μύες γύρω από την άρθρωση μπορεί να ατροφήσουν λόγω της μειωμένης χρήσης τους που προκαλείται από τον έντονο πόνο. Επειδή ο χόνδρος δεν έχει νευρικές απολήξεις, ο οστεοαρθριτικός πόνος προέρχεται κυρίως από το οστό και τη φλεγμονή του αρθρικού υμένα. Βαθμιαία ακολουθεί πλήρη εκφύλιση και παραμόρφωση με στένωση του διαστήματος μεταξύ των οστών που αποτελείται η άρθρωση και σημαντικό περιορισμό της κινητικότητας.
Η διάγνωση γίνεται με μεθόδους διαγνωστικής απεικόνισης (ακτινογραφία, μαγνητική τομογραφία) και με εξετάσεις αίματος για να καθοριστούν τα επίπεδα φλεγμονής στο σώμα.
