Δεν υπάρχει αμφιβολία για τον σκοπό της»
Η νέα διάταξη Φλωρίδη μας βρίσκει μουδιασμένους απέναντι σε ένα νέο καθεστώς. Η κυβερνητική προσπάθεια απαγόρευσης της δημοσιογραφικής κάλυψης και παρατήρησης των δικών έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων, ενώ η ασαφής κι αόριστη ερμηνεία της διάταξης προβληματίζει.
Στην εκπομπή Κοινωνία Ώρα Press ο δικηγόρος Θανάσης Καμπαγιάννης διαβάζει πίσω από τις γραμμές της διάταξης αυτής. «Για να μην έχουμε καμία αμφιβολία, η πρόθεση της κυβέρνησης είναι σαφής: η κυβέρνηση νομοθέτησε ενάντια στα Παρατηρητήρια και στο ζωντανό δικαστικό ρεπορτάζ από τη δικαστική αίθουσα. Δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιος είναι ο σκοπός της κυβέρνησης.
Η ανοησία τους είναι ότι θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο θα ανορθώσουν την οποιαδήποτε χαμένη εμπιστοσύνη υπάρχει απέναντι στη Δικαιοσύνη, στη δικαστική εξουσία, στο σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης. Αν πιστεύεις ότι οι επιφυλάξεις του κόσμου απέναντι στα δικαστήρια θα λυθούν επειδή θα τα κάνεις στα κρυφά, είναι μια παιδιάστικη ανοησία», λέει.
Η διατύπωση της νέας διάταξης του άρ. 8 παρ. 1 του ν. 3090/2002, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 31 του ν. 5119/2024 (ΦΕΚ 103/Α/5-7-2024),
είναι τόσο ευρεία και αόριστη που δύναται να ερμηνευτεί ακόμα και ως συλλήβδην απαγόρευση της παρουσίας δημοσιογράφων και παρατηρητών
και της αναμετάδοσης πληροφοριών από το ακροατήριο μιας υπό εξέλιξη δίκης.
Σύμφωνα με τη νέα διάταξη του ν. 5119/2024 (“Τροποποίηση του π.δ. 18/1989 «Κωδικοποίηση διατάξεων νόμων για το Συμβούλιο της Επικρατείας» ( Α΄ 8 ) – Μεταφορά διαφορών στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια – Ρυθμίσεις για πιλοτική ή κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας – Άλλες διατάξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης”): “Απαγορεύεται η ολική ή μερική μετάδοση με ΟΠΟΙΟΝΔΗΠΟΤΕ ΤΡΟΠΟ, ιδίως μέσω της τηλεόρασης, ραδιοφώνου, διαδικτύου και γενικά οποιουδήποτε τεχνολογικού μέσου, καθώς και η κινηματογράφηση, μαγνητοσκόπηση, ηχογράφηση και αποτύπωση της δίκης σε γραπτό κείμενο μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό, ενώπιον ποινικού, αστικού ή διοικητικού δικαστηρίου. Κατ’ εξαίρεση, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει τις ενέργειες αυτές, εφόσον συναινούν ο εισαγγελέας και οι διάδικοι και συντρέχει ουσιώδες δημόσιο συμφέρον”.
Με τη βοήθεια του Θανάση Καμπαγιάννη, δικηγόρου & τ. μέλος ΔΣ ΔΣΑ με την Εναλλακτική Παρέμβαση – Δικηγορική Ανατροπή, ”διαβάζουμε” την παραπάνω διάταξη, για την οποία εκείνος θα πει πως «υπάρχει μία σαφής απόπειρα και πρόθεση της κυβέρνησης να απαγορεύσει το ζωντανό δικαστικό ρεπορτάζ, κι αυτό φυσικά γίνεται για το ποινικό δικαστήριο».
«Είναι σαφέστατο ότι υπάρχουν κάποια ποινικά δικαστήρια, κάποιες πολύκροτες ποινικές δίκες και η κυβέρνηση έχει ενοχληθεί από την ύπαρξη μιας δημοσιογραφίας, η οποία προσπερνά το trust των δημοσιογράφων (είναι κάποια δικαστικοί συντάκτες των κατεστημένων ΜΜΕ που μέσα από τη διαδικασία των Παρατηρητηρίων προσπερνιέται η πένα και το ρεπορτάζ τους και υπάρχει μια πιο αδιαμεσολάβητη επαφή του κοινού με το τι συμβαίνει στη δικαστική αίθουσα). Η διάταξη είναι τόσο ασαφής και αόριστη που στην πραγματικότητα λέει ότι απαγορεύεται η ολική ή μερική μετάδοση της δίκης ΜΕ ΟΠΟΙΟΝΔΗΠΟΤΕ ΤΡΟΠΟ -με οποιονδήποτε τρόπο κι αν μεταδίδεις μέσα από ένα ποινικό ακροατήριο. Είναι μια διατύπωση απαγόρευσης του ζωντανού δικαστικού ρεπορτάζ» εξηγεί ο κ. Καμπαγιάννης και συνεχίζει:
«Αυτό που ήταν απαγορευμένο μέχρι σήμερα από τη διάταξη του 2002 ήταν η μετάδοση ήχου και εικόνας, για παράδειγμα από τηλεόραση ή ραδιόφωνο, τώρα και από το διαδίκτυο για παράδειγμα αν κάνεις live streaming μέσω Facebook -αυτό απαγορεύεται. Αλλά το δικαστικό ρεπορτάζ, δηλαδή η γραπτή ανταπόκριση που θα κάνει ο Παρατηρητής, που με τα τα αφτιά του ακούει, γράφει και κρατάει σημειώσεις -και απλώς οι σημειώσεις αναρτώνται πιο γρήγορα σε σχέση με παλιότερα που τα διάβαζες την άλλη μέρα σε εφημερίδα- αυτό είναι γραπτή μετάδοση. Εκεί δίνεται η δυνατότητα στις δικαστικές συνθέσεις να πουν ότι αυτό δεν απαγορεύεται».
«Για να μην έχουμε καμία αμφιβολία, η πρόθεση της κυβέρνησης είναι σαφής: η κυβέρνηση νομοθέτησε ενάντια στα Παρατηρητήρια και στο ζωντανό δικαστικό ρεπορτάζ από τη δικαστική αίθουσα. Δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιος είναι ο σκοπός της κυβέρνησης. Η ανοησία τους είναι ότι θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο θα ανορθώσουν την οποιαδήποτε χαμένη εμπιστοσύνη υπάρχει απέναντι στη Δικαιοσύνη, στη δικαστική εξουσία, στο σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης. Αν πιστεύεις ότι οι επιφυλάξεις του κόσμου απέναντι στα δικαστήρια θα λυθούν επειδή θα τα κάνεις στα κρυφά, είναι μια παιδιάστικη ανοησία. Παρόλα αυτά, αυτό πάνε να κάνουν, να ”ρίξουν μαύρο”» επισημαίνει ο κ. Καμπαγιάννης.
Χαρακτηρίζει τη διάταξη αυτή «όπλο», υποστηρίζοντας πως «θα χρησιμοποιηθεί εκεί που καταλαβαίνουν ότι θα υπάρξει μια αδιαμεσολάβητη πηγή πληροφόρησης, η οποία θα είναι… επικίνδυνη». Κάνει σαφές πως «η διάταξη δεν αφορά κάποιους… ”περίεργους”, αριστερούς δημοσιογράφους, αλλά είναι βέβαιο και δεδομένο ότι δημοσιογράφοι υπεράνω υποψίας θα βρεθούν αντιμέτωποι με τη διάταξη, με αστυνομικούς που θα τους πουν ”δεν μπορείς να έχεις λάπτοπ κα κινητό μέσα στην αίθουσα, θα σου ελέγξω το κινητό για το τι σημειώσεις κρατάς”. Αυτά θα γίνουν».
Η Εναλλακτική Παρέμβαση Δικηγόρων και η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων έχουν μέχρι στιγμής εκδώσει ανακοινώσεις, δηλώνοντας ρητά την αντίθεσή τους στη διάταξη αυτή, ζητώντας να καταργηθεί. Οι δημοσιογράφοι αναμένουν αντίστοιχα αντανακλαστικά να δείξουν και οι Δημοσιογραφικές Ενώσεις. Εμείς οι δημοσιογράφοι θα βρεθούμε αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες καταστάσεις. Με συνθήκες που πάνε κόντρα στον ρόλο και το λειτούργημά μας. «Η γραπτή ανταπόκριση και το γραπτό ρεπορτάζ δεν εμπίπτει στη διάταξη»: Αυτό είναι κάτι που μπορούμε να ισχυριστούμε, αναφέρει ο κ. Καμπαγιάννης, εξηγώντας και πάλι πως «η διάταξη είναι τόσο ασαφής που μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε μια τέτοια ερμηνεία».
Συνέντευξη στις Γεωργία Κριεμπάρδη & Νεκταρία Ψαράκη
