Μπορεί οι συζητήσεις για τα ανώτατα αξιώματα της ΕΕ να γίνονται εδώ και μήνες στο προσκήνιο και κυρίως στα παρασκήνιο, η σημερινή άτυπη σύνοδος των ηγετών της ΕΕ θεωρείται εξαιρετική κρίσιμη, καθώς εκεί, όπως και στο δείπνο που θα ακολουθήσει, θα κορυφωθεί το «μεγάλο παζάρι» για τις κορυφαίες θέσεις, αλλά για ποιες θέσεις επιτρόπων θα «κερδίσει» κάθε χώρα.
Το θέμα της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να θεωρείται λυμένο, καθώς ο άγραφος κανόνας θέλει την πολιτική ομάδα που έρχεται πρώτη στις ευρωεκλογές να διεκδικεί την προεδρία της Επιτροπής.
Το ΕΛΚ παραμένει το κόμμα με τα περισσότερα μέλη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και μετά τη φανερή του νίκη στις ευρωεκλογές, η υποψήφιά του, η 65χρονη Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μοιάζει να βρίσκεται σε πολύ καλή θέση εκκίνησης για δεύτερη θητεία στην Προεδρία της Κομισιόν, αν και το τελευταίο διάστημα είδαν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες που μιλούσαν για υπονόμευση από τον Σαρλ Μισέλ. Ακόμα κι αν αυτό ισχύει δε φαίνεται να επηρεάζει την εκλογή της φον ντερ Λάιεν στη κορυφαία θεσμική θέση. Παράλληλα υπήρξε ενεργό για αρκετές μέρες το σενάριο της μεταπήδησης του Έλληνα πρωθυπουργού στο ανώτατου ευρωπαϊκό αξίωμα μετά από πρόταση του Σαρλ Μισέλ, κάτι που όμως διαψεύστηκε και από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Σοσιαλδημοκράτες και Φιλελεύθεροι έχουν κάνει το μετεκλογικό «ταμείο» και γνωρίζουν πλέον με ποια δύναμη διαπραγματεύονται τα κορυφαία αξιώματα της ΕΕ. H μεγαλύτερη χώρα υπό την ηγεσία του ΕΛΚ είναι η Πολωνία· εναπόκειται στον πρωθυπουργό της, Ντόναλντ Τουσκ, μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, να υπερασπιστούν την υποψηφιότητα της κυρίας φον ντερ Λάιεν. Από την πλευρά των Σοσιαλδημοκρατών, εντολή διαπραγμάτευσης έχουν λάβει ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, οι οποίοι υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του πρώην πρωθυπουργού της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα για τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η πρόεδρος της Επιτροπής φον ντερ Λάιεν θα συμμετάσχει στην πρώτη συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής, κατά την οποία θα συζητηθούν οι προτεραιότητες της επόμενης νομοθετικής περιόδου, αλλά στη συνέχεια θα πρέπει να αποχωρήσει από την αίθουσα για να επιτρέψει οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων να συζητήσουν για τα κορυφαία αξιώματα της ΕΕ.
Κοντά σε συναινετική λύση
Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται κοντά σε συναίνεση για τα πρόσωπα που θα αναλάβουν.
Τα πρόσωπα αυτά είναι φυσικά η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Κόστα, η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας (για τη θέση της Υπάτης Εκπροσώπου της ΕΕ) και η Ρομπέρτα Μέτσολα από τη Μάλτα για δεύτερη θητεία στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Δεν αποκλείεται, κατά συνέπεια, να υπάρξει ήδη σήμερα κιόλας μία πρώτη πολιτική συμφωνία, η οποία στη συνέχεια θα επισημοποιηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 27ης και 28ης Ιουνίου.
Με βάση τη Συνθήκη της ΕΕ, ο/η μελλοντικός πρόεδρος της Επιτροπής πρέπει να έχει τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με ειδική πλειοψηφία (σ.σ. το 55% των χωρών και το 65% του πληθυσμού) και εν συνεχεία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλείται να τον εγκρίνει με μυστική ψηφοφορία.
Για την έγκριση του/της νέου προέδρου της Επιτροπής από το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαιτείται απλή πλειοψηφία, δηλαδή 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών.
Με βάση το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου, οι τρεις πολιτικές ομάδες που σχηματίζουν άτυπο συνασπισμό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (189 έδρες), οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (135 έδρες) και οι Κεντρώοι-Φιλελεύθεροι (79 έδρες). Διαθέτουν συνολικά 403 από τις 720 έδρες, δηλαδή άνετη πλειοψηφία, αρκετά πάνω από το όριο των 361 ψήφων.
Αναπτυξιακό χαρτοφυλάκιο διεκδικεί η Ελλάδα
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει με σαφήνει ότι πρώτα θα ληφθεί η απόφαση για το ελληνικό χαρτοφυλάκιο και μετά θα ακολουθήσει η επιλογή του προσώπου.
Η Κυβερνητική θέση είναι ότι η Ελλάδα διεκδικεί αναπτυξιακό χαρτοφυλάκιο που θα συνδέεται με τη διαχείριση κρίσιμων ευρωπαϊκών πόρων.
Η ονοματολογία ως προς το πρόσωπο του Έλληνα επιτρόπου δίνει και παίρνει. Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν θα ήταν θετική για τη συνέχιση της παρουσίας του νυν αντιπροέδρου της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά στις Βρυξέλλες. Ο κ. Σχοινάς αν και είχε επαφή προ ημερών με τον πρωθυπουργό, δεν έλαβε κάποια διαβεβαίωση για τη συνέχιση της θητείας του.
Ένα ακόμα όνομα που ακούγεται έντονα τις τελευταίες μέρες είναι αυτό του ΠεριφερειάρχηςΚεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα που είναι κεντρικό στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Περιφερειών. Ένα ακόμα πρόσωπο που ακούγεται στα σενάρια είναι αυτό του γενικού γραμματέα του ΕΛΚ Θανάση Μπακόλα, που υπήρξε στενός συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη και χαίρει της εμπιστοσύνης της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.
