Ο Κλήμης Πυρουνάκης, έχει μια βαριά κληρονομιά. Δεν πρόκειται, ούτε για χρήματα, ούτε για ακίνητα και μετοχές. Είναι η πίστη που του κληροδότησε ο πατέρας του, ο πρεσβύτερος Γεώργιος Πυρουνάκης, ένας παππάς που οι παλιότεροι θυμούνται για τη δράση πριν και μετά τον πόλεμο, ιδρύοντας σχολεία και δομές για παιδιά που το είχαν ανάγκη. Σήμερα ο Κλήμης Πυρουνάκης, από τη θέση του εκπαιδευτικού έχει διδάξει για σειρά ετών στο σχολείο δεύτερης ευκαιρίας των φυλακών Ελαιώνα, στην περιοχή της Θήβας, ενώ ήταν από τους πρωτοστάτες στη δημιουργία του Δικτύου Στήριξης Φυλακισμένων και Αποφυλακισμένων Γυναικών, που έχει σαν στόχο του να παρέχει στις αποφυλακισμένες γυναίκες στέγη και οικονομική στήριξη και να τις βοηθά να βρουν εργασία.
Ο ίδιος, μιλά σήμερα στο libre για την έννοια της αλληλεγγύης και τη «διαφορά της» από την φιλανθρωπία τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Αλληλέγγυοι οφείλουμε να είμαστε όχι φιλάνθρωποι. Ο πατέρας μου έλεγε ότι το φιλάνθρωπος ταυτίζεται με το φιλόζωος γιατί ταξινομεί τον άνθρωπο στο επίπεδο του ζώου. Άρα ως άνθρωπος υποτιμώ τον άνθρωπο».
Μιλά επίσης για ένα ζήτημα που κυβερνήσεις και διοικούσα εκκλησία αφήνουν ανέγγιχτο δεκαετίες τώρα. Τον διαχωρισμό της Εκκλησίας από το κράτος.
Σύμφωνα με τον κ. Πυρουνάκη «το μακροχρόνιο ερώτημα: Παποκαισαρισμός ή Καισαροπαπισμός είναι παγίδα. Η λύση στο πρόβλημα είναι ο χωρισμός Εκκλησίας και κράτους. «Tα του καίσαρος τω καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ…» τόσο απλά και τόσο δύσκολα να γίνει αυτό. Είναι η Επανάσταση που οφείλουμε να κάνουμε για την επόμενη γενιά και το μέλλον.
Το κράτος ωφελείται από αυτήν την συνύπαρξη και το αλισβερίσι. Επιθυμεί σφόδρα να ελέγχει τους πολίτες και να τους χρησιμοποιεί για τις κατά καιρούς στοχεύσεις που έχουν σχέση με διεκδικήσεις ή αντιρρήσεις συνείδησης ή ποδηγετήσεις. Το μέλλον γίνεται δυστοπικό. Οι αγώνες για Ελευθερία είναι επιτακτικοί και η Εκκλησία αδέσμευτη μπορεί να γίνεται Ηγέτης με καθαρή καρδιά και ψυχή δυνατή».
Λέει όμως και άλλα πολλά το ίδιο και περισσότερο ενδιαφέροντα για τα παιδιά του «περιθωρίου» και όχι μόνο.
-Ο πατέρας σας, ήταν κληρικός. Και πολλοί από τους παλιότερους θυμούνται ότι ο πατήρ Γεώργιος Πυρουνάκης για την διοικούσα Εκκλησία υπήρξε «αιρετικός». Κάποτε είχε πει ο ίδιος, ότι η Εκκλησία πρέπει «να απεμπλακεί από ό,τι την καθηλώνει: από τον πλουτισμό και το έλλειμμα συνοδικότητας». Συμφωνείτε με αυτό που είχε πει ο πάτερ Γεώργιος;
Ο πατέρας Πυρουνάκης επέμενε να λέει ότι η Εκκλησία για να βρει τον εαυτό Της πρέπει να γίνει πάλι φτωχή.
Στο πέρασμα των χρόνων πολλά οικονομικά σκάνδαλα μπήκαν κάτω από το χαλί και αυτά είναι οι αμαρτίες της Ιεραρχίας της Εκκλησίας που την αποξενώνουν από το σώμα της Εκκλησίας και τις επιταγές Του ιδρυτή της.
Οι μακροχρόνιες συναλλαγές της Ιεραρχίας με τις εκάστοτε κρατικές εξουσίες από τον καιρό του Μεγάλου Κωνσταντίνου συσκοτίζουν το Πρόσωπο της Αγάπης την ξεστρατίζουν αμαυρώνοντας την Επαναστατικότητα της Εκκλησίας.
Ευτυχώς που υπάρχουν πάντα φωτεινές μειοψηφίες μέσα στο σώμα Της που αγωνιούν, αγωνίζονται και αντιστέκονται στις μεθοδεύσεις των ποικίλων ιντριγκαδόρων και ωφελιμιστών που παρισφρίουν μέσα Της για ίδιο όφελος.
Ευτυχώς που κάποιοι Ελεύθεροι σκοπευτές, όπως έλεγε ο πατέρας μου δεν αστοχούν στο όραμα μιας αδέσμευτης και ελεύθερης Εκκλησίας πέρα από κομματικά και οικονομικά συμφέροντα. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να χωριστεί η Εκκλησία από το κράτος. Δημόσιοι υπάλληλοι ιερωμένοι γίνονται εξαρτήματα κακόβουλων δυνάμεων που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο καθυστερούν τις Κοινωνίες των Προσώπων να φέρουν την Άνοιξη της Αγάπης.
Η συνοδικότητα καταργείται όταν οι ιεράρχες πιεζόμενοι υποκύπτουν σε πιέσεις της κρατικής εξουσίας και ομόφωνα πολλές φορές αποφασίζουν να ρίξουν στα βράχια το καράβι της Εκκλησίας. Η Χούντα των Συνταγματαρχών το 1967 και ο Ιερώνυμός της είναι ένα ιστορικό τραύμα, μια χέουσα πληγή στο σώμα Της. Αυτοί οι ρεβιζιονισμοί και η φονταμελιστικές θρησκόληπτες φατρίες δεν έχουν καμία σχέση με την Ορθοδοξία της Εκκλησίας.
-Θα δίνατε έναν ορισμό σ’ αυτό που ονομάζουμε σήμερα φιλανθρωπία; Σε τι διαφέρει από την αλληλεγγύη;
Καθηγητές εθελοντές που κάνουν μαθήματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας σε μαθήτριες Λυκείου στις φυλακές Θήβας. Εδώ στο κατάστημα μας «modistra Hopemade» στην Δημοτική Αγορά Κυψέλης μαζί με εθελοντές του Δικτύου.
Αλληλέγγυοι οφείλουμε να είμαστε όχι φιλάνθρωποι. Ο πατέρας μου έλεγε ότι το φιλάνθρωπος ταυτίζεται με το φιλόζωος γιατί ταξινομεί τον άνθρωπο στο επίπεδο του ζώου. Άρα ως άνθρωπος υποτιμώ τον άνθρωπο.
«Ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος, αυτός που βρίσκεται στον ουρανό και στην γη επιθυμούμε να γίνεται αδιάκριτα αδελφός μας και συνοδοιπόρος μας…..».
Με την Αλληλεγγύη ξεπερνούμε τις αντιξοότητες, τις στερήσεις και τις διακρίσεις.
-Το κράτος τι ρόλο παίζει σε όλα αυτά;
Η λύση στο πρόβλημα είναι ο χωρισμός Εκκλησίας και κράτους. «Tα του καίσαρος τω καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ…» τόσο απλά και τόσο δύσκολα να γίνει αυτό. Είναι η Επανάσταση που οφείλουμε να κάνουμε για την επόμενη γενιά και το μέλλον.
Το κράτος ωφελείται από αυτήν την συνύπαρξη και το αλισβερίσι. Επιθυμεί σφόδρα να ελέγχει τους πολίτες και να τους χρησιμοποιεί για τις κατά καιρούς στοχεύσεις που έχουν σχέση με διεκδικήσεις ή αντιρρήσεις συνείδησης ή ποδηγετήσεις. Το μέλλον γίνεται δυστοπικό. Οι αγώνες για Ελευθερία είναι επιτακτικοί και η Εκκλησία αδέσμευτη μπορεί να γίνεται Ηγέτης με καθαρή καρδιά και ψυχή δυνατή.
-Από την εμπειρία σας ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Άνθρωποι που έχουν βρεθεί στο περιθώριο;
Γνωρίζουμε πολύ καλά από που προέρχονται οι άνθρωποι του περιθωρίου: Είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν μέσα σε ανέχεια ή σε περιβάλλον χωρίς αγάπη, χάδι, θαλπωρή και αγκαλιά. Βρέθηκαν κυνηγημένοι ή απελπισμένοι στον δρόμο. Προσκολλήθηκαν σε κακοποιητικά περιβάλλοντα διαιωνίζοντας το κάθε λογής κακό για τους άλλους και τον εαυτό τους.
Για να εκτρέψουμε αυτήν την λανθασμένη πορεία οφείλουμε να ασχοληθούμε με τους διαλλειμένους οικογενειακούς πυρήνες που ζουν μέσα σε βία, στέρηση, εκμετάλλευση και πόνο.
Η λύση επέρχεται σιγά σιγά από τοπικές, εκπαιδευμένες Κοινωνικές υπηρεσίες που με «επιστημονικά» εργαλεία, προσεγμένη ματιά και ενσυνείδητη διάγνωση σπάζουν αποστήματα και παραπέμπουν σε δομές (σπίτια Στοργής) τα παιδιά που υποφέρουν και στερούνται όπου μεγαλώνουν, μορφώνονται και απασχολούνται. Όπου δεν ακολουθείται αυτός ο τρίτος δρόμος τα παιδιά του περιθωρίου τα βρίσκουμε στις φυλακές. Είναι σχεδόν αργά να λυτρωθούν από το ποινικό τους μητρώο, τις ενοχές και τους εφιάλτες. Κατά 90% έχουν ψυχολογικά και ψυχιατρικά προβλήματα και καταφεύγουν στην χρήση ουσιών και ανεξέλεγκτα στην λήψη ψυχιατρικών φαρμάκων. Όσα βρίσκονται σε φυλακές αποκαλύπτεται ότι είναι κακοποιημένα ποικιλοτρόπως: στέρηση τροφής, στέρηση φαρμακευτικής αρωγής, στέρηση χρημάτων, σωματική κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση, στέρηση αγάπης…
Εδώ πάλι οι εξουσίες ή δεν κάνουν τίποτα ή κάνουν λανθασμένους χειρισμούς.
Αντί να παρέμβουν στις πηγές του προβλήματος, δημοσιοποιούν τις κακοποιητικές συμπεριφορές (φόνους, κλοπές, εκβιασμούς, μαστροπείες κλπ) και εργαλειοποιώντας τις κατορθώνουν να τρομοκρατούν τους πολίτες μεγεθύνοντας το αμφίδρομο μίσος και αυτοαποδεικνύονται ως οι μόνες εξουσίες που εγγυούνται την τάξη και καταφεύγουν στην καταστολή. Έτσι το περιθώριο ανακυκλώνεται στα γκέτο και στις φυλακές και μεγεθύνεται και γίνεται πιο βίαιο και πιο πανούργο. Και ο φόβος των πολιτών απέναντι στους διαφορετικούς διογκώνεται και διαιωνίζεται.
Από την εμπειρία μας ως παιδαγωγών μέσα σε φυλακές υπάρχει λύση και διέξοδος. Χρειάζεται θέληση, τόλμη και χρήματα για εκπαιδευτικές δομές καταρτισμένες σε νέες μεθόδους που μπορούν να λύσουν υπαρξιακά προβλήματα των εγκλείστων και να δείξουν δρόμους επανένταξης σε κοινωνικές δομές και σε βιοπορισμό. Έχουμε πολλά παραδείγματα σωτηρίας ανθρώπων με εμπειρία εγκλεισμού που κατόρθωσαν να ξεφύγουν από τον ΜΑΓΝΗΤΗ της παράβασης και έχτισαν μια καινούργια ΖΩΗ με αυτοκριτική και τόλμη να ξεπεράσουν τις ενοχές και τα λάθη τους.
Αν τα Σχολεία στις φυλακές είναι καλά οργανωμένα με καθηγητές και τεχνικούς με όραμα και τόλμη μπορεί πολλά να γίνουν. Οι ωφελούμενοι μαθαίνουν να αξιοποιούν τα ευεργετήματα του νόμου (έκπτωση ποινής με κάθε μέρα στο σχολείο) και συντομεύουν την έξοδο από την φυλακή. Εδώ και τώρα βάζουν στόχους και χτίζουν τον καινούργιο εαυτό. Ξανασυναντούν τους γονείς τους, ζητούν συγνώμη, συνεχίζουν το σχολείο και αγκαλιάζουν τα παιδιά τους. Το έχουμε βιώσει επανειλημμένα.
Αν είναι όμως πλαισιωμένα με καθηγητές που κοιτούν το ρολόι τους περιμένοντας την ώρα να σχολάσουν δεν γίνεται τίποτα. Η απογοήτευση των διδασκομένων μεγαλώνει και το κακό διογκώνεται. Η Πολιτεία οφείλει να οργανώσει δομές φιλοξενίας, σπίτια Στοργής. Σπίτια Στοργής με κρατική επίβλεψη και χρηματοδότηση (όπως περίπου τα Χωριά SOS). Σπίτια Στοργής και όχι φυλακές. Η φυλάκιση μπορεί να είναι προσωρινή μέχρι να βρεθεί χώρος φιλοξενίας των καταδικασμένων για παραβάσεις και εγκλήματα.
Η Πολιτεία κλείνει τα μάτια όπως κάνει τώρα με τις Αγροτικές φυλακές, ότι πιο μοντέρνο για την επανένταξη των παραβατών. Σε αυτές τις φυλακές οι κρατούμενοι γίνονται αυτο-κρατούμενοι ως Λογοτιμήτες. Δίνουν τον λόγο της τιμής τους ότι δεν θα δραπετεύσουν και απασχολούνται χειρωνακτικά φτιάχνοντας προϊόντα που τα διοχετεύουν στην αγορά. Και έτσι βιωματικά μαθαίνουν να είναι χρήσιμοι και εντάσσονται ομαλά στα κοινωνικά δίκτυα.
-Τον Οκτώβριο του 1932, ο πατήρ Γεώργιος Πυρουνάκης δημιούργησε στον Πειραιά μαζί με άλλους έξι νέους μια οργάνωση νεολαίας, με το όνομα «Φιλική Εταιρεία Νέων». Μέσω της οργάνωσης δημιουργήθηκαν νυχτερινά σχολεία και άλλα ιδρύματα. Ανάλογες πρωτοβουλίες λαμβάνονται και σήμερα. Από αυτές όμως όπως προκύπτει πολλοί άνθρωποι, μεταξύ τους και κληρικοί, έχουν πλουτίσει έχοντας χορηγούς πλούσιες οικογένειες του τόπου μας και όχι μόνο. Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ του «χθες» και του «σήμερα»; Μπορούν να γίνουν συγκρίσεις;
Η ιστορία της Φιλικής Εταιρείας Νέων είναι θρυλική και ξεχασμένη.
Έπαιξε καθοριστικά σημαντικό ρόλο στην ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών και των νέων πριν την δικτατορία Μεταξά στον Πειραιά αλλά και τον καιρό της κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου με τα Νυκτερινά σχολεία, το Μικρό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, τα σανατόρια, τις κατασκηνώσεις κ.α.
Η κρατική εξουσία όμως έχει μεγάλη δύναμη. Ο Πυρουνάκης μέσα στην κατοχή κατήγγειλε τον Διευθυντή της Σιβιτανιδείου Σχολής ότι διέλυσε το Οικοτροφείο της σχολής και πούλησε στην μαύρη αγορά τα τρόφιμα που είχε η δομή. Κατηγορήθηκε για αυτό ο Πυρουνάκης, αποβλήθηκε από την σχολή και η κατηγορία μπήκε στον φάκελό του για αντιποίηση αρχής.
Αυτήν την κατηγορία την βρήκε μπροστά του όταν πέρασε το 1980 Συνοδικό Δικαστήριο με κατήγορο τον Αμβρόσιο Καλαβρύτων.
Ευτυχώς, τουλάχιστον για την ψυχή του, αθωώθηκε. Το πλήγμα βαρύ και η απογοήτευση μεγάλη. Άντεξε μέχρι τον μικρό αφορισμό που υπέστη επειδή αποδέχτηκε τον διορισμό του από την κυβέρνηση και τον νόμο Τρίτση στο Διοικητικό Συμβούλιο Διαχείρισης της Εκκλησιαστικής περιουσίας. Στις 16 Μαΐου 1988 αποδήμησε αφού είχε αρθεί ο αφορισμός. Πέθανε ακτήμονας.
Χρόνης Διαμαντόπουλος
