Η παγκόσμια ιστορία βρίθει παραδειγμάτων προδοσιών, δωροδοκιών και διαπλοκής. Από την Αρχαία Ελλάδα και τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έως το Βυζάντιο, τον μεσαίωνα και φυσικά, τη σύγχρονη πολιτική εποχή.
Ωστόσο, μία από τις πλέον φημισμένες και γνωστές προδοσίες ήταν αυτή του… Ιούδα, το όνομα του οποίο σήμερα είναι ευρέως ταυτισμένο με τον χαρακτηρισμό του «προδότη».
Σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, ο Ιούδας — ένας εκ των 12 μαθητών του Ιησού Χριστού — έλαβε το ποσό των 30 αργυρίων, προκειμένου να υποδείξει στους στρατιώτες του Καϊάφα, και στη συνέχεια στις δυνάμεις του Πόντιου Πιλάτου, τον επίγειο εκπρόσωπο του Θεού.
Για τον Χριστιανισμό, επομένως, ο Ιούδας αντικατοπτρίζει μία αρνητικά φορτισμένη «φιγούρα», ταυτισμένη με την προδοσία. Ωστόσο, παρότι έχουν περάσει πάνω από 2.000 χρόνια, η επιστημονική κοινότητα εξακολουθεί να διερευνά την υπόθεση, ιδίως ως προς την αξία των 30 αργυρίων.
Μιλώντας ο Βασίλειος Φανάρας, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και ο Σωτήρης Δεσπότης, καθηγητής στο ίδιο πανεπιστημιακό ίδρυμα, επιχειρούν να ρίξουν «φως» σε κάθε πιθανή πτυχή, η οποία συνδέεται με τα 30 αργύρια.
Ποια ήταν η αγοραστική τους αξία; Τι θα μπορούσε να αγοράσει κανείς σήμερα μ' αυτό το χρηματικό ποσό; Γίνεται κάποιος πλούσιος με 30 αργύρια;
Τι νόμισμα ήταν τα 30 αργύρια;
Η λέξη αργύρια, η οποία αναγράφεται πολλάκις στην Καινή Διαθήκη, επί της ουσίας σημαίνει «αργυρά νομίσματα», τα οποία χρησιμοποιούνταν για τις εμπορικές συναλλαγές στην εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Σύμφωνα με τους δύο καθηγητές, η επιστημονική κοινότητα εμφανίζεται διχασμένη ως προς την περιοχή, όπου χρησιμοποιούνταν κατά κύριο λόγο τα αργύρια, κάτι το οποίο εγείρει δυσκολίες στην προσπάθεια αποτίμησης της αξίας των 30 αργυρίων.
Η πρώτη — και πιο πιθανή — εκδοχή συνίσταται στα «τετράδραχμα» της Τύρου, τα οποία είναι ευρέως γνωστά ως «τυριανά σέκελς» και τα οποία ζυγίζουν 14 γραμμάρια έκαστος. Υπενθυμίζεται ότι η Τύρος είναι πόλη του νότιου Λιβάνου, όπου σήμερα κατοικείται από περίπου 117.000 ανθρώπους.
Η δεύτερη εκδοχή αφορά τον «στατήρα», ένα αρχαίο νόμισμα της Αντιόχειας, με βάρος 15 γραμμαρίων. Τόσο τα «σέκελς», όσο και οι «στατήρες» έφεραν στη μία όψη την προτομή του Αύγουστου, του πρώτου Ρωμαίου αυτοκράτορα, ο οποίος γεννήθηκε το 63 π.Χ. και απεβίωσε το 14 μ.Χ.
Μία τρίτη εκδοχή έγκειται στα «τετράδραχμα» των Πτολεμαίων, βάρους 13,5 γραμμαρίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα «τετράδραχμα» ήταν νόμισμα της Αθήνας, το οποίο επί της ουσίας είχε την αξία τεσσάρων δραχμών και το οποίο χρησιμοποιούταν ευρέως σ' όλο τον τότε γνωστό κόσμο, κατά τη διάρκεια της αλεξανδρινής περιόδου. Επομένως, ήταν σύνηθες η αξία των τοπικών νομισμάτων να συγκρίνεται με τα αθηναϊκά «τετράδραχμα».
Η αγοραστική αξία των 30 αργυρίων
Λαμβάνοντας υπόψη την πρώτη — και πλέον πιθανή — εκδοχή, τα 30 αργύρια αφορούσαν σε «τυριανά σέκελς», τα οποία από την πλευρά τους αντιστοιχούσαν σε τέσσερις αθηναϊκές «δραχμές», δηλαδή σ' ένα «τετράδραχμο».
Μία αθηναϊκή «δραχμή», κατά την αλεξανδρινή εποχή, ισούταν με το ημερομίσθιο ενός εξειδικευμένου εργαζόμενου. Ως εκ τούτου, τα 30 αργύρια αντιστοιχούσαν στον μισθό 120 ημερών (σ.σ. 1 τετράδραχμο = 4 δραχμές).
Πρόκειται για ένα ποσό, το οποίο συνεπάγεται μία «ικανή» αγοραστική αξία. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τον προφήτη Ζαχαρία, το χρηματικό ποσό που έλαβε ο Ιούδας αντιστοιχούσε στην τιμή ενός… σκλάβου και επομένως θεωρούταν ένα «αξιοσημείωτο ποσό χρημάτων».
Μία δεύτερη θρησκευτική πηγή αναφέρει ότι τα 30 αργύρια ισούταν με το ποσό που χρειαζόταν ένα σκλάβος, προκειμένου να αγοράσει την ελευθερία του. Σύμφωνα με το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, παράλληλα, το συγκεκριμένο ποσό αντιστοιχούσε στην αγορά ενός αγροκτήματος, καθώς όταν ο Ιούδας, όντας μετανιωμένος, επέστρεψε τα χρήματα στον Καϊάφα, αυτός προχώρησε στην αγορά ενός αγρού.
Η σημερινή αξία των 30 αργυρίων
Οι κ.κ. Φανάρας και Δεσπότης, παραθέτουν και τις διάφορες εκτιμήσεις ως προς τη σημερινή αξία των 30 αργυρίων, καθώς και πάλι παρατηρείται διχογνωμία και ιστορική ασάφεια. Πιο συγκεκριμένα, η σημερινή αξία ενός «τυριανού σέκελ», δηλαδή «τεσσάρων δραχμών», λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση στην οποία βρίσκονται αλλά και την περιεκτικότητα σε άργυρο, κυμαίνεται από 300 έως και 500 ευρώ. Επομένως, τα 30 αργύρια ισούνται με το σημερινό ποσό των 9.000 έως 15.000 ευρώ.
Τι μπορεί να αγοράσει κάποιος μ' αυτό το ποσό; Ενδεχομένως, ένα καλό αυτοκίνητο, ένα παραλιακό οικόπεδο ή ένα ωραίο, πολυήμερο… ταξίδι σε κάποια μακρινή, εξωτική χώρα.
